Biến tướng của chủ nghĩa khủng bố

Năm nay nước Mỹ kỷ niệm 10 năm vụ khủng bố 11/9/2001 bằng một sự kiện đầy ý nghĩa: Lính biệt kích Mỹ đã tiêu diệt được kẻ được xem là chủ mưu vụ khủng bố này - Osama Bin Laden. Nhưng chiến tích này không phải là dấu hiệu cho thấy cuộc chiến chống khủng bố đã kết thúc.

10 năm sau sự kiện 11/9, chủ nghĩa khủng bố đã thay đổi và mang những đặc điểm mới. Trước đây, tổ chức Al-Qaeda đã từng huấn luyện hàng trăm thanh niên theo chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan tại các trại nằm ở Afghanistan và sau đó, tổ chức các cuộc tấn công quy mô lớn với sự tham gia của nhiều thành viên. Nhưng giờ đây, khi những trại huấn luyện đó đã bị xóa xổ, các tổ chức khủng bố chuyển sang hoạt động phân tán và mang đậm tính địa phương.

Ông Michael Chertoff, Cựu Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ phát biểu rằng: “Tổ chức Al-Qaeda giờ đây giống như con rắn nhiều đầu. Thế hệ khủng bố mới còn nguy hiểm hơn thế hệ trước, vì chúng không còn đóng khung trong chiến lược mà chúng ta đã quen thuộc, mà đã có những chiến lược mới”.

Ông Lương Văn Kế, Khoa Quan hệ Quốc tế, Đại học Quốc gia Hà Nội: “Chủ nghĩa khủng bố mới hiện nay mang màu sắc đại chúng hóa, không phải được chỉ huy bởi một bộ tổng tư lệnh tối cao nào trên toàn cầu, mà nó trở thành những nhóm khủng bố, cát cứ ở các địa phương nhất định, thậm chí thành phần khủng bố chỉ là những cá nhân, do những quan niệm sai lầm lệch lạc, hoặc do nhận thức mà họ có thể thi hành các hành động khủng bố.

Nước Mỹ đã bị đánh động bởi dạng thức mới này của chủ nghĩa khủng bố vào tháng 5/2010, khi Faisal Shahzad, một người Mỹ gốc Pakistan âm mưu đánh bom xe tại Quảng trường Thời đại, thành phố New York. Chính quyền Mỹ giờ đây xác định mối đe dọa lớn nhất không phải là các cuộc tấn công quy mô lớn được lên kế hoạch và điều phối từ bên ngoài, mà chính là những nhóm hoặc cá nhân sinh sống tại Mỹ. Chính vì vậy, tháng 6 vừa qua, chính quyền Tổng thống Barack Obama đã công bố chiến lược quốc gia về chống khủng bố mới của Mỹ, trong đó nhấn mạnh: Thay vì mở các chiến dịch ở nước ngoài, Mỹ sẽ tập trung vào việc triệt tiêu khả năng hình thành và liên kết các nhóm khủng bố trong nước Mỹ. Với bản học thuyết này, an ninh nội địa đã lần đầu tiên trở thành lĩnh vực trọng tâm chính trong các nỗ lực chống khủng bố của nước Mỹ.

Ông Stephen Flynn, Chủ tịch trung tâm Nghiên cứu chính sách quốc gia (Mỹ) nói: “Điều mà chúng ta đang phải đối mặt hiện nay là những cuộc tấn công quy mô nhỏ hơn và cần phải đối phó bằng các lực lượng địa phương, thay vì các lực lượng quân sự và tình báo truyền thống”.

Cùng với sự chuyển hướng trọng tâm an ninh của nước Mỹ, chủ nghĩa khủng bố trên phạm vi toàn cầu cũng có sự biến tướng theo hướng tấn công chính quyền địa phương hơn là tấn công vào các quốc gia phương Tây.

Ông Lương Văn Kế, Khoa Quan hệ Quốc tế, Đại học Quốc gia Hà Nội: “Chủ nghĩa khủng bố hiện đại sau khi thủ lĩnh Al-Qaeda Bin Laden bị tiêu diệt, thì nó đã mang những màu sắc mới, thậm chí những mục tiêu mới... bọn chủ nghĩa khủng bố dưới cái chiêu bài bảo vệ sự công bằng, lợi ích của những người bị thua thiệt trong xã hội thì họ chuyển hướng mục tiêu vào nội địa của họ là chính. Thứ đến mới là cuộc đối đầu với phương Tây nói chung, Mỹ nói riêng”.

Thế giới đang đối diện với một chủ nghĩa khủng bố mới, mà minh chứng tiêu biểu là các vụ đánh bom diễn ra hầu như hàng ngày tại các quốc gia Hồi giáo như Iraq, Afghanistan, Pakistan. Vụ thảm sát tại Na Uy vào ngày 22/7 vừa qua cũng có liên hệ với dạng thức mới của chủ nghĩa khủng bố, khi kẻ thủ ác Breivik tuyên bố, hắn hành động vì bất bình với chính sách của chính phủ Na Uy. Sự biến đổi của chủ nghĩa khủng bố đòi hỏi thế giới có các đối sách an ninh mới, nhằm đem lại sự bình yên cho người dân.