Trung Quốc: Thủ tướng Lý Cường không gặp Thủ tướng Nhật Bản Takaichi tại G20

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 17/11 cho biết Thủ tướng Lý Cường không có kế hoạch gặp Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 diễn ra cuối tuần này tại Nam Phi, trong bối cảnh quan hệ song phương leo thang căng thẳng liên quan đến các phát biểu của nhà lãnh đạo Nhật Bản về vấn đề Đài Loan.

Thông báo được đưa ra đúng thời điểm ông Masaaki Kanai, Cục trưởng Cục châu Á - châu Đại Dương của Bộ Ngoại giao Nhật Bản, đến Bắc Kinh nhằm tìm cách hạ nhiệt tranh chấp ngoại giao - vốn đang tác động tiêu cực tới đi lại và du lịch giữa hai nước.

Căng thẳng bùng phát sau khi Thủ tướng Takaichi ngày 7/11 tuyên bố trước Quốc hội rằng một cuộc tấn công quân sự vào Đài Loan (Trung Quốc) có thể là "tình huống đe dọa sự tồn tại" của Nhật Bản, ám chỉ khả năng Tokyo triển khai Lực lượng Phòng vệ.

Bắc Kinh lập tức phản đối mạnh mẽ, nhấn mạnh Đài Loan (Trung Quốc) là vấn đề "thuần túy nội bộ" và yêu cầu Tokyo rút lại phát biểu. Ngày 14/11, Trung Quốc đã triệu Đại sứ Nhật Bản tại Bắc Kinh Kenji Kanasugi để trao công hàm phản đối.

Trong khi đó, Tokyo cũng bày tỏ quan ngại về bài đăng trên mạng xã hội của Tổng lãnh sự Trung Quốc tại Osaka Từ Kiếm, người bị cho là đã đưa ra "lời đe dọa" nhằm vào Thủ tướng Takaichi.

Trung Quốc: Nhật Bản "đã vượt lằn ranh đỏ"

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh ngày 17/11 khẳng định sẽ không có cuộc gặp nào giữa ông Lý Cường và bà Takaichi trong lịch trình G20, đồng thời cho rằng phát biểu của nhà lãnh đạo Nhật Bản "đe dọa nền tảng chính trị quan hệ hai nước".

Bà Mao nhấn mạnh Nhật Bản phải tuân thủ các cam kết nêu trong Tuyên bố chung 1972, trong đó Tokyo công nhận Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là chính phủ hợp pháp duy nhất của Trung Quốc. "Dù bất cứ đảng phái hay cá nhân nào lên nắm quyền, Nhật Bản phải luôn tuân thủ cam kết này", bà Mao nói.

Các nhà nghiên cứu tại Trung Quốc nhận định quyết định không gặp Thủ tướng Nhật Bản là "thông điệp cứng rắn" của Bắc Kinh gửi tới Tokyo. Trong khi đó, tại Nhật Bản, một số chính trị gia cho rằng Bắc Kinh "phản ứng thái quá".

Căng thẳng đã khiến nhiều hoạt động ngoại giao bị đình hoãn. Một loạt diễn đàn song phương, bao gồm Diễn đàn Bắc Kinh - Tokyo và khảo sát ý kiến chung Trung - Nhật, đã bị lùi lịch.

Trong khi đó, chính phủ Nhật Bản tiếp tục phản đối việc tàu hải cảnh Trung Quốc xâm nhập vùng biển quanh quần đảo Senkaku, vốn đang tranh chấp.