Vạch trần tuyến đường buôn lậu dài 9.000 km đưa sừng tê giác từ Nam Phi qua Singapore

Theo cơ quan chức năng Singapore, hồi đầu tháng 11, nhân viên sân bay đã phát hiện một lô hàng nghi vấn được khai báo là phụ kiện nội thất có mùi bất thường. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng thu giữ 20 chiếc sừng tê giác nặng tổng cộng 35,7 kg, trị giá ước tính khoảng 1,13 triệu SGD (870.000 USD), cùng khoảng 150 kg bộ phận động vật khác như xương, răng và móng vuốt. Lô hàng xuất phát từ Nam Phi và dự kiến được trung chuyển qua Singapore trước khi tới Lào.

Đây là vụ thu giữ sừng tê giác lớn nhất từng được ghi nhận tại Singapore, vượt qua vụ bắt giữ 34,7 kg sừng tê giác vào năm 2022. Cả hai vụ việc đều đi theo cùng một tuyến đường, cho thấy Singapore đang bị các đường dây tội phạm lợi dụng như một điểm trung chuyển quan trọng trong chuỗi buôn bán trái phép động vật hoang dã.

Giới chuyên gia cho biết, mặc dù sừng tê giác chỉ được cấu tạo từ keratin - tương tự như móng tay của con người - nhưng tại một số quốc gia châu Á, chúng vẫn được săn lùng với giá rất cao do những niềm tin sai lệch về tác dụng y học và giá trị thể hiện địa vị xã hội. Hoạt động mua bán sừng tê giác bị cấm tuyệt đối theo Công ước CITES, trong đó tất cả các loài tê giác đều được xếp vào nhóm nguy cấp hoặc cực kỳ nguy cấp.

Nam Phi hiện là điểm nóng của nạn săn trộm tê giác, do nước này sở hữu phần lớn quần thể tê giác còn sót lại trên thế giới, với khoảng 12.000 cá thể tê giác trắng và hơn 2.300 cá thể tê giác đen. Các khu vực như Công viên quốc gia Greater Kruger hay Hluhluwe-Imfolozi thường xuyên trở thành mục tiêu của thợ săn trộm.

Các chuyên gia nhận định, những đường dây buôn lậu sừng tê giác hoạt động theo mô hình tội phạm có tổ chức, với cấu trúc nhiều tầng nấc, từ thợ săn trộm tại chỗ đến các đầu nậu trung gian và những kẻ điều hành vận chuyển quốc tế. Các nhóm này sử dụng trang thiết bị ngày càng tinh vi như trực thăng, súng giảm thanh, thiết bị nhìn đêm và hệ thống định vị toàn cầu, tạo ra một "cuộc chạy đua vũ trang" với lực lượng bảo tồn.

Singapore, với vị trí địa lý chiến lược và vai trò là trung tâm trung chuyển hàng không - hàng hải của khu vực, vô tình trở thành mắt xích trong chuỗi buôn lậu này. Trước thực trạng đó, Cơ quan Công viên Quốc gia Singapore (NParks) đã triển khai nhiều biện pháp mạnh mẽ, trong đó có việc sử dụng chó nghiệp vụ chuyên phát hiện sản phẩm từ động vật hoang dã tại các cửa khẩu.

Theo NParks, Singapore áp dụng chính sách "không khoan nhượng" đối với việc sử dụng lãnh thổ làm điểm trung chuyển buôn lậu động vật hoang dã. Luật pháp nước này quy định mức phạt lên tới 200.000 SGD cho mỗi mẫu vật thuộc Phụ lục I của CITES, cùng án tù tối đa 8 năm.

Các tổ chức bảo tồn nhấn mạnh rằng, chỉ khi nhu cầu tiêu thụ sừng tê giác bị xóa bỏ, nạn săn trộm mới có thể chấm dứt. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng và tăng cường hợp tác quốc tế được coi là chìa khóa để bảo vệ các loài động vật hoang dã đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.