Hội chứng "nghiện công việc" của giới trẻ Việt Nam

Cụ thể, theo kết quả Khảo sát Công việc làm thêm tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương năm 2023, cứ 5 người Việt sẽ có 4 người làm thêm nghề tay trái để trang trải cuộc sống. Ngày càng nhiều người muốn hướng bản thân đến hình mẫu đa nhiệm, đa năng, cũng như tự tạo cho mình thêm nhiều cơ hội việc làm. Do vậy, có một số bạn trẻ, dù chỉ mới ra trường khoảng 1-2 năm, nhưng kinh nghiệm trong nghề có thể lên tới 3 - 4 năm, và mức thu nhập của họ, cũng là điều khiến nhiều người ao ước.

Những người làm thêm việc khác bên cạnh công việc chính thức được ví von với tên gọi là nhân sự ánh trăng. Tức là khi ánh trăng lên, chính là lúc họ bắt đầu với vô vàn đầu việc làm thêm ngoài giờ. Cái lợi là học thêm nhiều thứ, có thu nhập tốt nhưng đổi lại cũng thừa áp lực.

"Em hay ở trong tình trạng mà giới trẻ thường gọi là burnout, nghĩa là làm việc trong hoảng loạn và khóc một mình. Ba công việc của em đều là viết content nhưng với 3 ngách khác nhau F&B, Giáo dục và về mảng beauty. Việc lẫn lộn về mặt nội dung thì thường xuyên xảy ra. Có những bài nửa trên nửa dưới không liên quan đến nhau. Lúc đấy thì cũng hơi sượng trân 1 tí nên em cũng phải ứng phó và giải quyết nhanh" - chị Nguyễn Hạnh Chi, Quận Đống Đa, Hà Nội cho biết.

Sai sót, rủi ro là điều không thể tránh khỏi khi tuyển dụng những nhân sự phải giải quyết quá nhiều việc trong thời gian ngắn. Với nhiều doanh nghiệp, trước xu hướng làm việc đa nhiệm của người trẻ, cũng có những lo ngại được đưa ra.

Theo anh Phạm Hoàng Huy, Quản lý Mạng lưới đối tác đa nền tảng, Giám đốc Metub chi nhánh Hà Nội cho biết: "Các bạn trẻ nên nhìn nhận lại khả năng của bản thân. Nếu bạn ở vị trí có quá nhiều áp lực, KPI các thứ thì chạy 1 ngày cũng đủ hết rồi. Nếu các bạn có góc nhìn tốt hơn thì riêng 8 tiếng 1 ngày trên công ty cũng đã rất là vất vả, thì sau thời gian làm việc ở công ty bạn nên trau dồi, một admin cũng có thể lên làm quản lí. Đó mới chính là những nhân sự then chốt mà chúng tôi muốn đầu tư".

Nhiều cuộc nghiên cứu cũng đưa ra kết luận rằng: làm quá nhiều việc một lúc sẽ làm giảm đến 40% hiệu quả công việc. Liên tục làm việc với áp lực lớn, cường độ cao, dù có những thành quả nhất định, thu nhập tốt nhưng không ít người trẻ thừa nhận đang phải đánh đổi nhiều thứ…Chứng nghiện công việc, hay còn gọi là "workaholism", ngày càng phổ biến ở xã hội hiện đại, là tình trạng một người cảm thấy cần thiết phải làm việc một cách cực độ, đến mức gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và cuộc sống cá nhân....

Theo số liệu thống kê gần đây của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), 1/5 người lao động trên toàn cầu là những người nghiện công việc. Đây là số liệu thống kê đáng báo động vì những người nghiện công việc được miêu tả thường chỉ tập trung vào công việc từ đó bỏ bê các khía cạnh của cuộc sống như gia đình, bạn bè và sở thích cá nhân. Theo nhiều chuyên gia đánh giá, nếu so sánh với những chứng nghiện đã được biết từ lâu, ví dụ như nghiện đánh bạc hay trò chơi điện tử thì nghiện công việc phổ biến hơn rất nhiều.

Người mắc chứng nghiện việc nguy cơ gặp vấn đề về sức khỏe như mất ngủ, mệt mỏi, dạ dày, lo âu và trầm cảm. Sự thiếu cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân cũng dẫn đến mâu thuẫn trong các mối quan hệ. Nhiều trường hợp không có thời gian cho bản thân, gia đình, con cái, các mối quan hệ xã hội, dần dần thành cô đơn. Khi ngừng làm việc, họ cảm thấy đơn độc, trống rỗng, nên lại tiếp tục "nghiện việc" để giải tỏa, tạo thành vòng luẩn quẩn. Tại nhiều bệnh viện, ghi nhận sự gia tăng bệnh nhân đến khám, điều trị liên quan đến hội chứng này và các bệnh rối loạn tâm thần kèm theo.

Theo Bác sĩ Lê Đăng Viễn, Trưởng khoa Lâm sàng, Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương cho biết: "Các bệnh nhân cứ nghĩ stress trong cuộc sống thôi rồi tự điều chỉnh được nhưng sau 1 thời gian không điều chỉnh được. từ đó ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt".

Ôm đồm quá nhiều việc cùng lúc với tần suất cao, coi công việc là ưu tiên hàng đầu…đó là dấu hiệu của người nghiện việc. Duy trì thói quen này khiến nhiều người rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu. Thậm chí nếu không làm việc, sẽ có cảm giác khó chịu.

TS.BS. Trần Thị Hồng Thu, Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương chia sẻ: "Tự tạo cho mình quá nhiều áp lực và đó là 1 trong những nguyên nhân để gây ra 1 số bệnh lý về sức khỏe tâm thần. Nồng độ chất dẫn truyền trong máu mất cân bằng đó là lý do chúng ta buộc phải dùng thuốc chứ không chỉ điều trị đơn thuần bằng trị liệu tâm lý mà nó hét được".

Việc điều trị rối loạn sức khỏe tâm thần không dễ dàng. Do đó, cần cân bằng công việc và cuộc sống, áp dụng chế độ nghỉ ngơi hợp lý tạo ra thói quen mới sẽ giúp chúng ta quên đi sự ám ảnh trong công việc.