ất kỳ người hâm mộ nào cũng mong muốn ĐT U22 Việt Nam hoàn thành giấc mơ Vàng bóng đá nam SEA Games. Nhưng sự kỳ vọng quá lớn có thể khiến câu chuyện của Icarus lặp lại.

Thần thoại Hy Lạp không chỉ kể những cuộc chiến về các vị thần đầy tài phép mà còn là câu chuyện của không ít giấc mộng người trần mắt thịt. Truyền thuyết về đôi cánh Icarus kể lại rằng, nhà phát minh - kiến trúc sư đại tài Daedalus cùng cậu con trai Icarus bị Vua Minos giận giữ nhốt vào mê cung Labyrinth. Là người sáng tạo ra mê cung, Daedalus tự hiểu rằng ông không thể tìm được lối ra nhưng ông lại nảy ra ý tưởng sáng tạo ra đôi cánh để thoát ra ngoài.

Tận dụng sáp ong và lông chim trong mê cung, Daedalus vĩ đại đã chế tạo thành công đôi cánh giúp con người bay được. Ông cũng dặn con trai không được bay thấp vì hơi nước sẽ khiến những chiếc lông bị ướt và không được bay cao vì sáp ong sẽ bị chảy vì ánh nắng mặt trời. Thế nhưng càng bay, Icarus càng khao khát chinh phục không gian như những vị thần và còn đuổi theo cả cỗ xe ngựa của Thần mặt trời Helios. Và như lời cha dặn, sáp ong trên đôi cánh của Icarus tan chảy và cậu rơi từ bầu trời xuống dưới biển trước sự bất lực của Daedalus.  

Bi kịch của Icarus là cái giá phải trả của việc không biết tự lượng sức mình cùng sự tự tin quá mức. Nhìn vào hành trình tham dự SEA Games của bóng đá Việt Nam, người hâm mộ không chỉ nhìn thấy một mà rất nhiều hình bóng của chàng Icarus.

Bóng đá Việt Nam trở lại đấu trường SEA Games từ năm 1991 nhưng bước ngoặt khiến môn bóng đá nam không còn là sân chơi hạng 2 của các ĐTQG Đông Nam Á là vào năm 2001 khi SEA Games trở thành cuộc tranh tài của lứa cầu thủ U23. Kể từ đó đến nay, trong khi ĐT bóng đá nữ Việt Nam 4 lần giành HCV khu vực thì thành tích tốt nhất của đội nam vẫn dừng ở tấm HCB. Không ít lần tưởng như ngai vàng đã nằm trong tầm tay chúng ta thì lại để tuột mất trong sự tiếc nuối vô bờ bến.  

Thành tích của ĐT nam Việt Nam qua các kỳ SEA Games từ năm 2001

Sau kỳ đại hội đáng quên tại Malaysia, ĐT U23 Việt Nam với tư cách là chủ nhà SEA Games 22 đã mang đến niềm tin lớn lao cho người hâm mộ cho mục tiêu Vàng. Gặp lại Thái Lan ở trận chung kết với tham vọng về một cuộc đòi nợ nhưng U23 Việt Nam sớm chịu bất lợi khi bị dẫn trước 1-0 trong hiệp 1. Trận đấu dần trôi về cuối trận và nhiều khán giả đã thất vọng ra về thì Văn Quyến tỏa sáng với bàn gỡ hòa ở phút bù giờ, tiếc thay pha lập công ở hiệp phụ của Nattaporn như mũi tên xuyên thủng đôi cánh của U23 Việt Nam. 

Hai năm sau tại Philippines, Văn Quyến cùng các đồng đội tiếp tục tiến bước tới trận chung kết và rồi lại một lần nữa giấc mơ Vàng bị kết liễu bởi người Thái. Càng chua xót hơn khi cầu thủ xứ Nghệ và 6 cầu thủ khác đã bị cám dỗ bởi đồng tiền để rồi "gãy cánh" trước pháp luật. 

Đến năm 2009 trên đất Lào, người hâm mộ mới lại có cơ hội nhìn thấy rõ cánh cửa dẫn tới ngôi vương sau khi ĐTQG Việt Nam đăng quang AFF Cup 2008. Dưới sự dẫn dắt của HLV Henrique Calisto, U23 Việt Nam băng băng vào đến chung kết gặp Malaysia – đối thủ từng thất bại 1-3 ở trận đấu vòng bảng. Ấy vậy mà pha đốt đền tai hại của Mai Xuân Hợp đã thiêu rụi tất cả. 

Những tiêu cực và bất cập của bóng đá Việt Nam như đám mây che mờ ánh hào quang trên bầu trời trong 6 năm tiếp theo. Năm 2015, U23 Việt Nam dưới bàn tay của chiến lược gia Nhật Bản Toshiya Miura hồi sinh cùng những tài năng trưởng thành từ lứa U19 của Công Phượng, Văn Toàn… và nhiều cầu thủ giàu kinh nghiệm ở V.League. Thẳng tiến tới bán kết với sự tự tin cao độ, các cầu thủ áo trắng vào sân bằng đôi chân trên mặt đất nhưng cái đầu lại hướng tới trận tranh HCV với Thái Lan. Và khi mọi chuyện không được như ý sau quả penalty của Sithu Aung và sau đó là bàn thắng không tưởng của Nay Lin Tun, Quế Ngọc Hải, Mạc Hồng Quân… - những chàng Icarus ấy đã sụp đổ với hàng dài nước mắt.

Biết bao lần, "đôi cánh" của bóng đá nam Việt Nam đã tiến sát tới "cỗ xe ngựa" chở HCV SEA Games nhưng rồi lại vỡ vụn trong mỗi hoàn cảnh khác nhau và đưa chúng ta trở lại mặt đắt. Đối với bóng đá Việt Nam, phải chăng vinh quang ấy chỉ có thể nhìn thấy chứ không bao giờ chạm đến như ánh Mặt trời kia.

Cú ngã đau năm 2015 có thể là do kém may mắn nhưng nó như một lời nhắc nhở về trình độ thực sự và sự thận trọng đúng mực dành cho bóng đá trẻ Việt Nam. Vậy những bài học ấy đang được tiếp thu như thế nào trước thềm SEA Games 29? Trước hết, về lực lượng, có lẽ chưa bao giờ lứa cầu thủ Việt Nam tham dự SEA Games (năm nay độ tuổi tham dự là U22) đáng chờ đợi hơn thế. Chính Phó Chủ tịch thường trực LĐBĐVN Trần Quốc Tuấn cũng khẳng định, đây là lứa cầu thủ trẻ được tạo điều kiện và có cơ hội tham dự nhiều nhất các sự kiện quốc tế. Những cái tên từng ngậm đắng trên đất Singapore nay đã trưởng thành. Công Phượng, Văn Toàn, Duy Mạnh giờ đã là trụ cột của ĐT Việt Nam. Tuấn Anh, Xuân Trường sắp được lần đầu tham dự SEA Games sau lần lỡ hẹn trước đó. Bên cạnh đó là những gương mặt làm nên lịch sử khi giành vé tới U20 Thế giới như Quang Hải, Tiến Dũng, Đức Chinh… cũng mang tới làn gió mới cho U22 Việt Nam.

Lực lượng hiện tại không chỉ đồng đều, có chiều sâu mà HLV Nguyễn Hữu Thắng cũng có không ít thời gian để lắp ráp đội hình. Các cầu thủ đã cùng nhau chinh chiến ở trận gặp U20 Argentina, vòng loại U23 châu Á và gần nhất là các trận giao hữu tại Hàn Quốc. Trong 6 trận gần nhất, U22 Việt Nam thắng tới 5 và ghi được tới 24 bàn. Nỗi lo về vị trí tiền đạo cũng phần nào được giải quyết khi Đức Chinh ngày một tiến bộ.

Về mặt kỹ thuật, tất cả đều đã sẵn sàng cho chiến dịch săn Vàng SEA Games 29. Nhưng có một yếu tố mà chỉ đến khi bóng lăn ở mỗi trận đấu, khán giả mới biết đội tuyển đã chuẩn bị tốt đến đâu. Đó là tâm lý – điểm yếu từng khiến không biết bao nhiêu thế hệ cầu thủ Việt Nam đã phải bại trận. Nói không ngoa thì đây là yếu tố quyết định thành bại trong những giây phút quan trọng nhất của trận đấu cũng như giải đấu. Trước mỗi cuộc chiến, HLV Hữu Thắng cũng chỉ dám hứa, ông sẽ làm hết sức có thể để giúp các học trò cải thiện tâm lý thi đấu.

Trong suốt vòng loại bảng I vòng loại U23 châu Á vừa qua, có một câu chuyện mà các phóng viên được HLV Hữu Thắng nhiều lần kể lại, đó là về tấm băng đội trưởng của Công Phượng.

Trận ra quân gặp Timor Leste, nhiều CĐV ngạc nhiên khi cầu thủ của HAGL không mang chiếc băng đội trưởng như ở trận giao hữu với U20 Argentina hồi tháng 5. Trước đó, HLV Hữu Thắng đã không tiết lộ bất kỳ thông tin gì về ban cán sự đội tuyển khiến không ít người suy đoán Công Phượng có thể không còn là thủ quân của U22/U23 Việt Nam.

Sau trận, nhà cầm quân người Hà Tĩnh tiết lộ đã gặp riêng Công Phượng và nói: "Truyền thông và cổ động viên tập trung vào cháu rất nhiều. Không vì là đội trưởng nên phải đá thật hay mà cháu phải thi đấu thoải mái nhất".

Thời điểm trước đó, Công Phượng rất buồn khi dư luận, trong đó có cả những chuyên gia, HLV giàu kinh nghiệm nhận định cầu thủ này thi đấu sa sút chỉ sau vài trận không ghi bàn. Việc "tước" băng đội trưởng của Công Phượng như một đòn tâm lý này giúp tiền đạo xứ Nghệ thi đấu chói sáng ở giải đấu này với 4 bàn thắng.

Áp lực với riêng Công Phượng đã vậy, áp lực với cả tập thể còn lớn hơn và càng vào SEA Games thì sức ép càng đè nặng lên đôi cánh của U22 Việt Nam.

Phó Chủ tịch thường trực LĐBĐVN Trần Quốc Tuấn cũng hiểu được sự kỳ vọng lớn lao của người hâm mộ với lứa cầu thủ U22 Việt Nam đã được trau rèn từ nhiều năm qua: " Sự kỳ vọng là hết sức bình thường. May mắn chỉ đến khi chúng ta có sự chuẩn bị tối đa. LĐBĐVN trong suốt thời gian đã hết sức nỗ lực để cho các đội tuyển có sự chuẩn bị tốt và kỹ lưỡng".

HLV Hữu Thắng cũng từng nhắn nhủ các học trò hiện nay trước lòng mong mỏi giành Vàng của người hâm mộ và giới chuyên môn: "Điều quan trọng nhất đối với tôi là tạo niềm tin tốt nhất cho các cầu thủ để cởi bỏ hết sức ép. Đừng nên tạo một cái đích sau 5 trận, 7 trận. Tôi nói với các VĐV rằng từng trận phải tính toán cho trận đấu đó rồi chúng ta mới nghĩ đến trận tiếp theo".  

"Dù gì đi nữa, với cầu thủ của tôi, đã bước vào sân cỏ thì hết 90 phút, họ sẽ phải thanh thản vì đã làm được hết sức mình rồi. Bóng đá thì ai có thể nói trước được, ngay cả Mourinho hay Ferguson. Ngoài tất cả kỹ chiến thuật, chuyên môn còn cần thêm chút may mắn nữa. Tôi hy vọng chút may mắn đó sẽ đứng về phía mình" - nhà cầm quân sinh năm 1972 chia sẻ.

Sức mạnh, tâm lý và may mắn tạo thành một chiếc kiềng 3 chân quyết định giấc mơ Vàng SEA Games của bóng đá Việt Nam. Sẽ rất khó để trả lời câu hỏi Công Phượng và các đồng đội có đủ sức hái Vàng năm nay bởi chỉ 1 chiếc chân lung lay, chiến dịch cũng nguy cơ gặp thất bại.  

Giấc mơ giành HCV bóng đá nam SEA Games của một vị doanh nhân đã được ấp ủ từ cách đây hơn 20 năm. Gặt hái những trái ngọt đầu tiên với lứa U19 Việt Nam, năm 2014, ông bầu ấy một mực khẳng định Việt Nam sẽ vô địch SEA Games vào năm 2017 với một lộ trình rõ ràng. Nhờ đó, ý nghĩ phải giành Vàng SEA Games đã ngấm sâu trong tâm trí của không ít CĐV. Giờ thì thời hạn ấy đã đến và U22 Việt Nam cũng mang đến những dấu hiệu khả quan.

Gần đây, vị doanh nhân ấy – nay đã là Phó Chủ tịch LĐBĐ Việt Nam - còn tuyên bố sẽ từ nhiệm nếu U22 Việt Nam không giành Vàng ở SEA Games 29 với phát biểu: "Việt Nam không vô địch SEA Games 29 thì còn lúc nào nữa?".

Nhân vật có tiếng nói ấy đại diện cho tất cả những khao khát và chờ đợi của người hâm mộ bóng đá Việt Nam nhiều năm qua. Giấc mơ vô địch AFF Cup đã hoàn thành vào năm 2008 và tâm trí của hàng triệu, thậm chí là chục triệu CĐV lúc này đều hướng về kỳ SEA Games tại Malaysia.

Hãy nhìn các nước láng giềng xung quanh ta, để xem SEA Games 29 có tầm quan trọng lớn đến đâu và họ đã chuẩn bị như thế nào. Đối thủ từng nhiều lần đánh bại Việt Nam và cũng là nhà ĐKVĐ Thái Lan hiện không có lực lượng mạnh nhất vì nạn chấn thương và chỉ dành thời gian 5 ngày tập luyện trước khi sang Malaysia. Một cầu thủ trụ cột của U22 Thái Lan cũng nghi ngờ về cơ hội bảo vệ ngai vàng. 

Myanmar năm nay tiếp tục sử dụng đội hình trẻ trung với chỉ 4 cầu thủ từng dự SEA Games 28. HLV Luis Milla Aspas của U22 Indonesia thì vẫn chưa biết hai cầu thủ ngôi sao của ông có kịp trở lại không khi đang "vi vu" trời Tây.

Nước chủ nhà Malaysia dù cũng được giao mục tiêu giành Vàng SEA Games nhưng đáng chú ý là ĐT U22 nước này cũng mới tập trung trở lại sau vòng 18 giải VĐQG vào ngày 4/8. Ở vòng loại U23 châu Á vừa qua, HLV Ong Kim Swee cũng phải đau đầu khi ngày đầu tập trung chỉ có 6 cầu thủ góp mặt vì bị các CLB giữ người.

Quay trờ lại với U22 Việt Nam, thầy trò HLV Hữu Thắng có quá trình chuẩn bị kỹ càng hơn bất kỳ một đối thủ nào khác. Công Phượng và các đồng đội hội quân từ tháng 7 ở Hà Nội, vào TP.HCM để vòng loại U23 châu Á 2018 rồi lại ra Hà Nội đá giao hữu với Tuyển các ngôi sao K.League, sau đó tập huấn 10 ngày ở Hàn Quốc và bay thẳng sang Malaysia bắt đầu hành trình chinh phục tấm HCV SEA Games. Giải VĐQG V.League 2017 cũng phải tạm nghỉ tới 4 lần để nhường đất diễn cho các ĐTQG.

Kế hoạch chuẩn bị Vòng loại U23 châu Á 2018 và SEA Games 29 của ĐT U22 Việt Nam

Theo tiết lộ của Phó Chủ tịch Nguyễn Xuân Gụ, nhiều thành viên thường trực VFF sẽ sang Malaysia để đồng hành với các đội tuyển bóng đá Việt Nam. Sự quan tâm của Liên đoàn ở kỳ SEA Games cho thấy sức nặng của tham vọng giành Vàng bóng đá nam lớn đến đâu. Dù chỉ đặt mục tiêu vào chung kết nhưng ai cũng hiểu thước đo thành công của U22 Việt Nam chính là việc đội có giành HCV được không.

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ tại vòng loại châu Á, HLV Hữu Thắng tuyên bố ông và các học trò sẽ dồn tất cả cho đấu trường SEA Games 29 nhưng tấm HCV không phải là điều ông muốn là được: "Áp lực đó là hoàn toàn chính đáng nhưng chúng ta đừng nghĩ rằng phải giành chức vô địch bằng mọi giá. Chúng tôi phải thi đấu tỉnh táo nhất từng trận một để giành chiến thắng. Tôi cũng muốn nói rằng, tất cả những gì khán giả kỳ vọng, chúng tôi sẽ cố gắng hết sức mình và còn phải xét cả yếu tố may mắn, tâm linh nữa".

Sẽ không ai có thể diễn tả được sự sung sướng, lòng tự hào nếu bản nhạc Tiến quân ca cất lên sau trận chung kết vào ngày 29/8. Nhưng dù bất kỳ chuyện gì xảy ra, mong các CĐV đừng quay lưng với những nỗ lực của các cầu thủ bởi họ sẽ còn một sự nghiệp dài phía trước. Xa hơn SEA Games, bóng đá Việt Nam còn phải hướng tới những mục tiêu lớn hơn. Cơ hội dự Asian Cup 2019 còn bỏ ngỏ, mộng World Cup chưa biết bao giờ thực hiện được.

Giành Vàng SEA Games 29 sẽ là bước đà quan trọng để bóng đá Việt Nam nâng tầm ở đấu trường châu lục song nếu không thể thực hiện, chúng ta cũng sẽ có bài học xương máu cho tương lai.

Icarus quá tự tin bay tới Mặt trời bằng đôi cánh bằng sáp ong và không bao giờ trở lại được nữa. Các cầu thủ Việt Nam phải khác, ngay cả khi mọi chuyện không như ý, họ cần đứng dậy để hướng tới những tầm cao mới bằng những đôi cánh cứng cáp hơn.