Kể từ lần đầu tổ chức vào năm 2002, Cuộc thi Sáng tạo Robot Việt Nam - Robocon Việt Nam đã dần trở thành sân chơi quen thuộc của Đài Truyền hình Việt Nam dành cho các bạn sinh viên đến từ các trường Đại học, Cao đẳng và Trung cấp thuộc khối kỹ thuật trên toàn quốc. Đối với các thí sinh và hàng triệu khán giả đang xem truyền hình, Robocon như một phần ký ức tuổi thơ, một phần ước mơ và khát vọng tuổi trẻ.

Sau 3 năm gián đoạn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, Robocon Việt Nam đã tiếp tục được tổ chức. Ngay lập tức, cuộc thi đã thu hút sự quan tâm của rất nhiều sinh viên ngành kỹ thuật - những người đã chờ đợi rất lâu cho sự trở lại của cuộc thi.

Chủ đề của Robocon Việt Nam 2023 là "Khám phá ngôi đền cổ", lấy ý tưởng từ nét văn hóa của một trong những nền văn minh lâu đời nằm ở trung tâm của Đông Nam Á, đất nước Campuchia - quốc gia đăng cai tổ chức Cuộc thi Robot châu Á - Thái Bình Dương (ABU Robocon) năm nay.

Từ ý tưởng của điệu múa truyền thống và trò chơi dân gian, đề thi giới thiệu 2 chú robot là Robot Voi và Robot Thỏ. Hai robot cần kết hợp với nhau để ném các vòng cùng màu của đội mình vào 11 cột ở Khu vực Angkor Wat. Kết thúc trận đấu, đội nào có vòng nằm trên cùng sẽ giành được điểm cột.

Ở cuộc thi trong nước, từ 67 đội thi đến từ 19 trường Đại học, Cao đẳng trên toàn quốc, chỉ có 32 đội tuyển xuất sắc nhất vượt qua vòng loại khu vực để đến với vòng chung kết tổ chức tại Cung Thể thao Nam Định. Các đội tiếp tục tranh tài để tìm ra đại diện của Việt Nam tham dự cuộc thi ABU Robocon 2023 tại Phnom Penh, Campuchia.

Ngay khi có thông tin Robocon Việt Nam trở lại, giống như hầu hết các đội khác, các thành viên của DCN - ĐT 02 lập tức bước vào cuộc chạy đua với thời gian để kịp hoàn thành robot, tham dự vòng khu vực phía Bắc của cuộc thi.

Trong 3 năm cuộc thi không tổ chức, hầu hết các bạn sinh viên đều thiếu đi cơ hội thực hành, thử nghiệm những gì mình được học. Tất cả những gì các bạn làm được là những buổi trao đổi chia sẻ ý tưởng trực tuyến qua màn hình máy tính. Đây là lần đầu tiên những sinh viên này thực sự bước chân vào một hành trình đầy khó khăn trong việc chế tạo robot, giải quyết bài toán khó mà đề thi đưa ra.

Ngoài thời gian trên giảng đường, các sinh viên gần như dành toàn bộ thời gian ở xưởng chế tạo robot

Theo bạn Nguyễn Khắc Kha - đội trưởng và cũng là người điều khiển Robot Voi của DCN - ĐT 02, khó khăn nhất thời điểm đó là về vấn đề nhân sự, lượng người rất mỏng nhưng phải tập trung làm việc trong thời gian dài với cường độ cao.

Trong nhiều tháng, ngoài thời gian học trên giảng đường, các thành viên của đội DCN - ĐT 02 gần như ăn - ngủ - nghỉ ngay tại xưởng làm robot.

Thích ứng với những điều kiện khó khăn là những gì mà các bạn sinh viên phải trải qua trong quá trình chế tạo robot. Liên tục các phương án thử nghiệm rồi thất bại khiến cho nhiều thành viên nản chí. Những mâu thuẫn về ý tưởng, chiến thuật và cách thức chế tạo robot cũng là điều họ gặp phải trong quá trình làm việc nhóm.

Bạn Nguyễn Quang Vũ - người phụ trách cầm cờ của DCN - ĐT 02 - chia sẻ: "Từ vòng loại trường, đội em đã đặt ra tiêu chí là thay đổi liên tục để đạt chiến thắng tuyệt đối Chey-Yo nhanh nhất. Qua mỗi vòng thi, đội em lại thay đổi gần như thành một robot mới, cải tiến nhiều nên thời gian khá gấp rút. Cả đội đã thức nhiều đêm để suy nghĩ và cải tiến robot cho tốt nhất".

"Đội chúng em chia ra 3 mảng là phần cơ khí, phần mạch và lập trình. Phần cơ khí thường là phần nặng và khó với các sinh viên Khoa Điện tử bởi chúng em chuyên về phần mạch và lập trình hơn. Do đó, chúng em đã phải huy động rất nhiều nhân lực về phần cơ khí. Đây cũng là phần chúng em cần hoàn thiện sớm bởi khi cơ khí chính xác thì mạch và lập trình mới có thể hoàn thiện" - đội trưởng DCN - ĐT 02 cho biết.

Các sinh viên phải chạy đua với thời gian, thử nghiệm nhiều phương án khác nhau để lựa chọn phương án tối ưu cho robot

Vòng loại khu vực phía Bắc Robocon Việt Nam 2023 đã tới với sự tham gia của 67 đội thi đến từ 19 trường Đại học, Cao đẳng trên toàn quốc. Vượt qua những trận đấu kịch tính, DCN - ĐT 02 đã trở thành 1 trong 32 đội tuyển xuất sắc tham dự vòng chung kết tổ chức tại Cung Thể thao Nam Định.

Bạn Ngô Ngọc Tuân - người phụ trách điều khiển Robot Thỏ của DCN - ĐT 02 - cho biết: "Chỉ có 3 phút để điều khiển robot và bắn vòng vào các cột trong khi có sự tranh chấp giữa các đội. Do đó, phải dành lời khen cho 3 thành viên chính tham gia thi đấu trực tiếp của mỗi đội. Các bạn có một tâm lý rất ổn định và không sợ đối thủ nào".

Khi vòng loại Robocon Việt Nam khu vực phía Bắc kết thúc cũng là lúc các thành viên của DCN - ĐT 02 phải tiếp tục bắt tay vào cuộc đua mới. Một bản kế hoạch chi tiết được vạch ra để tìm ra phiên bản tốt nhất cho vòng chung kết. Từ phòng học, phòng làm việc, nhà xưởng đều được tận dụng để các nhóm thử nghiệm rất nhiều các phương án thiết kế khác nhau.

Với việc thay đổi toàn bộ kết cấu cơ khí, mạch điện, lập trình để có một giải pháp đột phá, các thành viên của DCN - ĐT 02 đã gặp không ít trở ngại về kỹ thuật cũng như con người.

Ngày thi đấu vòng chung kết cuối cùng đã tới. Đây là lúc cả đội có thể kiểm chứng hiệu quả, công sức của cả một tập thể trong suốt nhiều tháng vừa qua.

Đội trưởng Nguyễn Khắc Kha điều khiển Robot Voi để ghi điểm ở các cột thuộc khu vực trung tâm Angkor Wat

Các đối thủ trong vòng chung kết Robocon Việt Nam 2023 đều rất mạnh và có thành tích thi đấu tốt. Lần lượt, các chàng trai của DCN - ĐT 02 phải chạm trán với các đội đến từ trường Đại học Lạc Hồng, trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên, trường Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp và những ngôi trường giàu truyền thống Robocon khác.

Qua từng trận đấu, đội tuyển DCN - ĐT 02 đã thể hiện được bản lĩnh thi đấu, tính kỷ luật và sự tự tin vào công nghệ của mình. Đội đã chứng tỏ được mình là một tập thể mạnh, đoàn kết khi liên tục giành những chiến thắng quan trọng.

Khi thời gian thi đấu của trận chung kết Robocon Việt Nam 2023 kết thúc cũng là lúc cảm xúc của các chàng trai DCN - ĐT 02 vỡ òa khi họ đã giành chiến thắng trước một đối thủ rất mạnh là LH - J4F đến từ trường Đại học Lạc Hồng - ứng cử viên cho chức vô địch năm nay.

Khoảnh khắc ăn mừng chiến thắng sau khi giành ngôi vô địch Robocon Việt Nam 2023 của DCN - ĐT 02

Với 42 giây cho chiến thắng tuyệt đối Chey-Yo, DCN - ĐT 02 đã đăng quang ngôi vô địch Robocon Việt Nam 2023. Đây cũng là chiến thắng mà trường Đại học Công nghiệp Hà Nội đã mong chờ giành lại sau 15 năm.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp DCN - ĐT 02 đạt được chiến thắng tại Robocon Việt Nam 2023 là sự cổ vũ, động viên và trợ giúp rất nhiều từ các thầy, cô giáo cũng như những bạn bè cùng chung niềm đam mê công nghệ đồng trang lứa.

Là người trực tiếp hướng dẫn đội tuyển từ những ngày đầu tiên, thầy Phạm Văn Chiến, Giảng viên Khoa Điện tử, trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, cho biết: "Để đạt được kết quả này, theo cá nhân tôi, đó là một quá trình nỗ lực của cả thầy và trò trong toàn đội và đặc biệt là được sự hỗ trợ từ Ban Giám hiệu nhà trường, các phòng, ban trong trường và các thầy cô giáo trong toàn khoa. Mọi người đã hỗ trợ cả về mặt tình cảm lẫn các vấn đề về kỹ thuật. Các em sinh viên đã rất nhiệt huyết, bỏ ra rất nhiều thời gian nghiên cứu, chế tạo và đổi mới liên tục, giúp các robot được thay đổi theo từng vòng thi, tăng tính ổn định và thời gian hoàn thành chu trình trong cuộc thi giảm xuống, qua đó tăng hiệu quả thi đấu".

Thầy Phạm Văn Chiến - Giảng viên Khoa Điện tử, trường Đại học Công nghiệp Hà Nội

Thầy Phạm Văn Chiến cũng từng là đội trưởng của FEE 02 - đội tuyển đại diện cho trường Đại học Công nghiệp Hà Nội giành ngôi vô địch Robocon Việt Nam vào 15 năm trước và đi tới vòng tứ kết tại ABU Robocon 2008 ở Ấn Độ.

"Điều trùng hợp là tên đội của tôi khi đó cũng có "02" giống như DCN - ĐT 02 của các bạn sinh viên. Đáng chú ý là năm nay đúng vào dịp kỷ niệm 125 thành lập trường và 25 năm thành lập Khoa Điện tử nên các thành viên đội đã cố gắng hết sức và có một sự trùng hợp ngẫu nhiên là niềm vui đã quay trở lại như 15 năm trước. Với cương vị là đội trưởng trước đây và giờ là giảng viên của các bạn, tôi cảm thấy rất vui. Sự trùng hợp đó cảm giác như một món quà cho toàn bộ cán bộ giảng viên trong trường và các bạn sinh viên. Niềm vui được nhân lên rất nhiều lần" - thầy Chiến chia sẻ.

Theo thầy Phạm Văn Chiến, điều đặc biệt nhất đối với cả đội đó là công sức mà các thành viên và các thầy cô ngày đêm thức trắng cùng robot đã được đền đáp xứng đáng.

Để sẵn sàng cho các trận đấu tại ABU Robocon 2023 vào tháng 8, đại diện của Việt Nam đã gấp rút cải tiến các robot, học hỏi các kinh nghiệm, giải pháp tối ưu từ các đội cùng trường cũng như các đội thi đấu tại vòng chung kết Robocon Việt Nam 2023 nhằm tạo ra những "chiến binh robot" chính xác, hiệu quả hơn.

Các thành viên của DCN - ĐT 02 tiếp tục cuộc chạy đua với thời gian để kịp nâng cấp robot cho vòng quốc tế

"Đến vòng quốc tế chỉ còn 2 tháng. Đối với nhiều người thì đây là khoảng thời gian rất dài nhưng với chúng em, 2 tháng rất là ngắn. Vì vậy, ngay sau khi đạt chức vô địch Robocon Việt Nam 2023, chúng em đã phải bắt tay vào làm việc luôn. Trước tiên, đội cần ưu tiên về những chiếc vòng - đây là yếu tố quan trọng nhất đối với các cơ cấu bắn khác nhau. Những chiếc vòng có độ cứng, mềm khác nhau nên ảnh hưởng rất lớn đến cơ cấu bắn. Khi robot được gửi sang Campuchia còn cần đồ sửa chữa, do đó, mọi công đoạn chuẩn bị đều rất gấp rút" - bạn Ngô Ngọc Tuân chia sẻ.

Trong quá trình cải tiến robot, đội gặp rất nhiều khó khăn. Quan sát đội từ các nước bạn như Nhật Bản, Trung Quốc thi đấu, các thành viên của DCN - ĐT 02 đặt ra mục tiêu phải có cải tiến về cơ cấu bắn, thời gian di chuyển của robot Thỏ.

Theo các bạn, khó khăn lớn nhất là chất liệu vòng thi đấu, có thể sẽ có sự khác biệt giữa chất liệu của vòng ở cuộc thi trong nước và ABU Robocon. Ngoài ra, sai số về sân thi đấu cũng là vấn đề mà các bạn quan tâm.

"Đến với ABU Robocon, chúng em sẽ gặp những đối thủ mạnh hơn, những đối thủ có tốc độ nhanh hơn, công nghệ vượt trội hơn. Tuy nhiên, chúng em sẽ mang theo nhiệt huyết, đam mê của mình để giành được nhiều chiến thắng tại vòng đấu quốc tế này" - đội trưởng Nguyễn Khắc Kha chia sẻ quyết tâm.

Lời nói của đội trưởng DCN - ĐT 02 đã được chứng minh khi đội tuyển Việt Nam đã có màn thử sân khá ấn tượng tại ABU Robocon 2023. Đội đã đạt chiến thắng tuyệt đối Chey-Yo trong 22 giây ở lượt thử sân đầu tiên. Tuy nhiên, ở lượt thử sân thứ hai, robot của đội tuyển Việt Nam đã gặp sự cố liên quan đến cảm biến, khiến đội cần tới 47 giây để đạt được Chey-Yo.

Đội tuyển Việt Nam trong buổi thử sân tại ABU Robocon 2023 (Ảnh: Hoàng Lâm)

Mặc dù vậy, đội tuyển Việt Nam vẫn dẫn đầu về thành tích thử sân tại ABU Robocon 2023, là 1 trong 5 đội hạt giống gồm: Việt Nam - 22 giây, Nhật Bản - 23 giây, Hong Kong (Trung Quốc) - 28 giây, Trung Quốc - 31 giây và Indonesia - 40 giây.

Ngày thi đấu quyết định đã tới. ABU Robocon 2023 có sự tham gia của 14 đội tuyển đại diện cho 13 quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực. Trong đó, đại diện đơn vị đăng cai là đội từ Học viện Bách khoa quốc gia Campuchia và đội đến từ Học viện Công nghệ Campuchia.

Theo kết quả bốc thăm chia bảng, đội tuyển Việt Nam nằm ở bảng D, gặp đội tuyển Ấn Độ và đội tuyển Campuchia 2.

Thứ tự thi đấu tại vòng bảng ABU Robocon 2023

Trận đấu thứ 4 tại vòng bảng ABU Robocon 2023 là lượt trận đầu tiên của đội tuyển Việt Nam trong màu áo đỏ với đối thủ là đội tuyển Ấn Độ trong màu áo xanh.

Lượt trận đầu tiên của đội tuyển Việt Nam tại ABU Robocon 2023

Giữ phong độ từ buổi thử sân, các chàng trai của DCN - ĐT 02 đã kết thúc trận đấu bằng một chiến thắng tuyệt đối Chey-Yo với thời gian ấn tượng là 25 giây. Tại thời điểm đó, đội tuyển Việt Nam đứng thứ hai về thời gian đạt Chey-Yo, chỉ sau đội tuyển Trung Quốc (23 giây).

Đội tuyển Việt Nam giành chiến thắng trận đầu

Ở lượt trận thứ 9 của vòng bảng, đội tuyển Campuchia 2 - đại diện cho nước chủ nhà trong màu áo đỏ gặp đội tuyển Việt Nam trong màu áo xanh.

Lượt trận thứ hai của đội tuyển Việt Nam tại ABU Robocon 2023

Đây là một trận đấu không hề dễ dàng cho đội Việt Nam. Dù mở đầu trận đấu là những pha giằng co rất kịch tính và tốc độ lợi thế có phần nghiêng về đội Việt Nam hơn, tuy nhiên, robot của các bạn đã gặp sự cố và phải khởi động lại. Chớp lấy cơ hội, đội tuyển Campuchia 2 nhanh chóng giành lại điểm số và vượt lên dẫn trước.

Đội tuyển Việt Nam tiếp tục giành chiến thắng ở lượt trận thứ hai

Rất may mắn, ở phút cuối cùng, đội tuyển Việt Nam đã lấy lại lợi thế và giành chiến thắng tuyệt đối Chey-Yo ở thời gian 2 phút 8 giây.

Với hai trận toàn thắng, đội tuyển Việt Nam đã là một trong các đội giành quyền đi vào Tứ kết ABU Robocon 2023. Tại đây, các chàng trai của Việt Nam gặp lại đội tuyển Ấn Độ.

Đội tuyển Việt Nam gặp lại đội tuyển Ấn Độ tại Tứ kết

Không phụ sự kỳ vọng của người hâm mộ, đội tuyển Việt Nam nhanh chóng kết thúc trận đấu với một chiến thắng tuyệt đối Chey-Yo ở 36 giây, qua đó giành tấm vé vào Bán kết.

Đội tuyển Việt Nam gặp đội tuyển Nhật Bản tại Bán kết

Trận đấu diễn ra vô cùng căng thẳng giữa đội tuyển Việt Nam trong màu áo đỏ và đội tuyển Nhật Bản trong màu áo xanh. Hai đội liên tục giành điểm, thay đổi chiến thuật, không cho đối thủ cơ hội vươn lên. Tuy nhiên, robot của đội Việt Nam đã gặp sự cố, phải khởi động lại. Tưởng như cơ hội chiến thắng đã mất nhưng robot đội Nhật Bản cũng phải khởi động lại giữa trận đấu. Nắm lấy thời cơ, đội tuyển Việt Nam đã nhanh chóng ghi điểm và giành chiến thắng tuyệt đối Chey-Yo ở phút cuối cùng của trận đấu.

Tuy nhiên, sau khi ghi nhận khiếu nại của đội tuyển Nhật Bản, Ban Tổ chức ABU Robocon 2023 quyết định cho thi đấu lại trận Bán kết này. Đáng tiếc là trong trận đấu lại, đội tuyển Việt Nam đã không thể vượt qua đối thủ, qua đó phải dừng chân và không thể đi tiếp tới Chung kết.

Như vậy, tại ABU Robocon năm nay, đội tuyển Việt Nam đã giành đồng giải Ba với đội tuyển Trung Quốc. Trong khi đó, chức vô địch đã thuộc về đội tuyển Nhật Bản và vị trí á quân dược trao cho đội tuyển Hong Kong (Trung Quốc).

Đội tuyển Việt Nam giành giải Ba tại ABU Robocon 2023 (Ảnh: fanpage Robocon VN)

Ngoài giải Ba, đội tuyển Việt Nam còn được đánh giá cao về thiết kế cơ khí và được trao giải Kỹ thuật xuất sắc tại ABU Robocon 2023.

Dù chưa thể chạm tới chức vô địch ABU Robocon năm nay nhưng các chàng trai của DCN - ĐT 02 đã thi đấu rất xuất sắc, vượt qua rất nhiều đối thủ mạnh và chiếm lấy tình cảm của không chỉ những người hâm mộ trong nước mà cả các đội tuyển, cổ động viên của các nước bạn. Có thể nói, các bạn chính là những nhà vô địch trong lòng những người yêu Robocon Việt Nam!

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!