Jennifer Lannon nằm trên giường, hai chân gác lên cao trong phòng kiểm tra tại Extend Fertility, một trung tâm cung cấp dịch vụ đông lạnh trứng ở Manhattan, Mỹ. Cô và bác sĩ Joshua Klein đang chăm chú theo dõi kết quả siêu âm hiển thị ở màn hình bên phải.

Jennifer thắc mắc liệu cô có thể có bao nhiêu quả trứng. Bác sĩ Klein trả lời đâu đó tầm 20 quả, ông không hứa trước.  

Jennifer, 26 tuổi, dù không có bất kì vấn đề sức khỏe nào liên quan tới sinh sản nhưng Jennifer vẫn rất lo lắng cho tương lai của mình. "Khả năng sinh sản giảm sau tuổi 22", đó là thông tin cô được biết tại một hội nghị y khoa trong lúc thực hiện các nghiên cứu cho công việc lưu trữ dữ liệu y tế của mình.

Là một người tham công tiếc việc, Jennifer không có nhiều cơ hội trong việc lựa chọn thời điểm để sinh con. Cô chia sẻ về mục tiêu của mình "trứng đông lạnh là một niềm hi vọng, để sau này khi cần, tôi có thể mang thai như ý".

Khác với Jennifer, Manman, 31 tuổi, chủ sở hữu một studio chụp ảnh ở Bắc Kinh, đã phải vượt cả chặng hành trình dài từ Trung Quốc sang Los Angeles (Mỹ) để thực hiện liệu pháp đông trứng.  "Sau khi đông lạnh trứng, cha mẹ tôi sẽ an tâm mà tin rằng cuối cùng tôi cũng sẽ sinh con. Hiện tại, chỉ là tôi có những ưu tiên khác cho công việc mà thôi". Người phụ nữ 31 tuổi này tin rằng, nhờ công nghệ đông lạnh trứng mà cô có thể thoát khỏi nỗi lo về việc sinh con và hoàn toàn tự do làm điều mình muốn.

Jennifer hay Manman là hai trong số rất nhiều phụ nữ trẻ tìm đến liệu pháp đông lạnh trứng như một nỗ lực nhằm tối đa hóa khả năng sinh sản của họ, để khi sẵn sàng, họ có thể mang thai những đứa trẻ khỏe mạnh.

Theo thống kê của Hiệp hội Công nghệ hỗ trợ sinh sản, chỉ riêng trong năm nay, đã có đến 76,000 phụ nữ có nhu cầu đông lạnh trứng trên toàn nước Mỹ. Ngoài lý do muốn dành nhiều thời gian hơn cho việc phát triển sự nghiệp, một nguyên nhân bất ngờ được nhóm nghiên cứu đại học Yale công bố đó là việc các chị em không thể tìm được "Mr Right" của đời mình.

"Những người phụ nữ thường xuyên thổ lộ với chúng tôi rằng, họ không thể tìm được những người đàn ông có trình độ học vấn và công việc ngang bằng với họ. Nếu không đông lạnh trứng, thời gian sẽ lấy đi thiên chức và cơ hội làm mẹ của họ", Marcia Inhorn, Giáo sư nhân chủng học tại Đại học Yale cho biết.

"Công nghệ đông lạnh trứng vốn là phương pháp để bảo tồn khả năng sinh sản, giúp những người phụ nữ trên 30 tuổi muốn có con muộn", Susan Herzberg, chủ tịch của Prelude Fertility, một mạng lưới phòng khám sinh sản toàn quốc cho biết. Nhưng các cơ sở đông lạnh trứng lại đang muốn hướng đến nhóm đối tượng trẻ hơn.

"Chúng tôi hiện đang nhắm mục tiêu là các bạn nữ khoảng hơn 20 tuổi và phụ nữ ở những năm đầu của tuổi 30", bà Herzberg nói.

Để làm được điều này, công ty của Herzberg đang lên kế hoạch để quảng bá rộng rãi bằng một chiến dịch truyền thông bài bản thông qua đài phát thanh, truyền hình, phát tờ rơi và mạng xã hội.

Các phòng khám khác ở Chicago và Washington cũng đã bắt đầu nhắc nhở bệnh nhân của họ rằng khả năng sinh sản là hữu hạn và bắt đầu suy yếu ngay từ những năm 20.

Thông điệp của họ nhìn chung là thân thiện và dựa trên thực tế, nhưng có một số trường hợp quảng cáo quá cường điệu. Đó là những câu slogan kiểu như "Hãy đông lạnh trứng vì tương lai của bạn", "Trứng là một nguồn tài nguyên không thể tái tạo". Những slogan này đi kèm hình ảnh các thiếu nữ vòng tay nhau dạo bước trên phố tung tăng mua sắm đã ít nhiều tạo được hiệu ứng mạnh với giới trẻ.

Các phòng khám đang hướng đến đối tượng khách hàng trẻ hơn/ Ảnh: The New York Times.

Một số cơ sở quảng bá dịch vụ của mình bằng cách gửi thông điệp thông qua những gương mặt nổi tiếng trên Instagram hay thúc đẩy trào lưu chia sẻ lại trải nghiệm đông lạnh trứng của bản thân trên Twitter.

Các phòng khám khác thậm chí còn tổ chức các "buổi tiệc đông lạnh trứng" mà ở đó khách mời được ngồi trên ghế sofa, thưởng thức rượu sâm-panh trong lúc tiếp cận với những số liệu về đông lạnh trứng. Kindbody, một phòng khám ở New York, có một cách tiếp cận thậm chí còn độc đáo hơn: sử dụng các xe tải lưu động để đo lượng hormone cho những người phụ nữ trẻ tuổi.

Chi phí đắt đỏ của dịch vụ cũng được cắt giảm. Nếu như trước kia một liệu trình đông trứng có thể lên tới 19.000 USD thì hiện tại nó chỉ dao động từ khoảng 4.000 đến 7.000 USD. Mức giá này đã bao gồm một đến hai tuần sử dụng thuốc ngừa thai để tắt hormone tự nhiên khiến rụng trứng, 10 ngày tiêm kích thích tố sản xuất trứng, sau đó là lấy và đông lạnh trứng đã đủ điều kiện. Thậm chí một số cơ sở còn có các gói ưu đãi đối với sinh viên vừa ra trường hay đang phải trả nợ sinh viên.

Không quá ngạc nhiên khi biết rằng sau những nỗ lực truyền thông ấy, giới trẻ đang ngày càng chú ý hơn sức khỏe sinh sản nói chung hay công nghệ đông lạnh trứng nói riêng. Theo thống kê, trong khoảng 10 năm qua, dịch vụ đông lạnh trứng đã thực sự bùng nổ ở Mỹ với số lượng phụ nữ quyết định thực hiện dịch vụ này đã tăng 11 lần.

Valerie Landis, người đã đông lạnh trứng của mình khi cô 30 tuổi, bắt đầu ghi lại trải nghiệm của mình trên blog Eggsperience để giúp các phụ nữ đang muốn thực hiện liệu trình này. Ngoài Eggsperience, Landis còn làm các chương trình radio hàng tuần để những người theo dõi có thể cập nhật tình hình phát triển và công nghệ mới nhất. Khi cô bắt đầu dự án, những người cô tư vấn hầu hết đã ngoài tuổi 37. Nhưng hiện tại thì lượng người quan tâm có vẻ đang trẻ hóa.

Cô nói: "Các bậc phụ huynh có con gái là thanh thiếu niên và đang học đại học chia sẻ với tôi rằng họ xem việc này như là một món quà dành tặng cho tương lai con họ". Cô nói tiếp: "Một cô gái 25 tuổi cũng đã gọi điện cho tôi vì phụ huynh cô ấy muốn cô ấy thực hiện việc đông lạnh trứng này".  

Taylor Lorenz, một nhà văn 31 tuổi, từng thực hiện việc đông lạnh trứng vào năm 28 khi vừa ly dị. Nhưng vì chưa yên tâm nên cô quyết định thực hiện thêm 5 lần đông lạnh trứng nữa. Đến nay, tổng số trứng được đông lạnh của Lorenz là 41 quả.

Lorenz không hề thấy hối tiếc về quyết định của mình. Cô cho rằng việc thực hiện quá trình này là cách để cô cảm thấy mình có thể điều khiển được cuộc đời của bản thân.

Victoria Reitano, một nhà sản xuất truyền hình 27 tuổi, cũng đồng quan điểm. "Việc này không giống như chuyện một cô gái 17 tuổi  muốn có con một ngày nào đó, mà là một kế hoạch cho cuộc sống của chính mình. Tôi muốn có ít nhất là hai đứa con, và tôi chuẩn bị mọi thứ tốt nhất để có thể trở thành một người mẹ tốt."

Tuy nhiên, suy nghĩ đó có thể là ảo tưởng. Thực hiện các liệu trình đóng băng trứng trong độ tuổi 20 có thể đảo lộn cảm xúc của phụ nữ vì tác dụng phụ của các loại hoóc môn. Và tất nhiên các nhà tiếp thị luôn có xu hướng khuyến khích thực hiện liệu trình này mà chẳng hề chịu bất cứ trách nhiệm gì về việc này.

Tanya Selvaratnam, người viết cuốn "Lời nói dối vĩ đại: Tình mẫu tử, Nữ quyền và Sự thật về đồng hồ sinh học" nói: "Bạn đang có những ham muốn và khao khát xây dựng một mái ấm gia đình và họ đã đánh trúng tâm lý của bạn".

"Giả sử bạn có chức năng sinh sản bình thường và không có gì bất thường trong gen của bạn, chắc chắn là quá sớm để nói điều gì về hiệu quả của việc đông lạnh trứng bởi vì chúng tôi không biết tuổi thọ của những quả trứng này là bao lâu." Tiến sĩ Janis Fox nói với tờ The New York Times. Tiến sĩ Fox là trợ lí giáo sư nội tiết sinh sản và vô sinh tại Đại học Harvard và là một bác sĩ sản phụ khoa tại Bệnh viện Brigham và Phụ nữ ở Boston.

Tiến sỹ Klein, giám đốc y tế của một phòng khám đã có kinh nghiệm thực hiện phương pháp này trong hai năm, đã thẳng thắn chia sẻ rằng, khó mà trả lời được câu hỏi "Liệu phương pháp này thành công ra sao". Bởi theo như ông giải thích, hiện không có số liệu do chưa có khách hàng nào của phòng khám của ông rã đông trứng.

Ông khuyến cáo các bệnh nhân rằng các một số quy trình có thể gây thương tổn cho người đông lạnh trứng, cả về thể chất lẫn tinh thần. Tâm trạng lên xuống thất thường là một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất, và các bệnh nhân của ông đều đã trải qua điều này.

Cô Reitano, một người đã thực hiện việc đông lạnh trứng, cho biết: "Trong vài ngày đầu tiên sau khi tôi bắt đầu tiêm, tôi cảm thấy cảm xúc của mình được đẩy lên tích cực hơn nhiều. Nhưng gần một tuần sau, tôi bắt đầu bị ‘’chứng đãng trí ở phụ nữ mang thai’’. Tôi không thể nhớ những gì mình nói. Tôi cảm thấy rất mệt mỏi. Tôi chỉ muốn ngủ và không muốn làm bất cứ điều gì. "Tôi thậm chí còn không muốn tiếp xúc với ai cả", cô nói.

Danielle Page, người đã trải qua quá trình đông lạnh trứng, cũng đã được tư vấn tương tự rằng cô ấy có thể sẽ phải trải qua những thay đổi về cảm xúc. Và đúng là trong những tuần đầu sau khi bắt đầu dùng thuốc, tinh thần của cô giảm mạnh.

Mọi người có hỏi cô rằng "Ồ, nó có giống như hội chứng tiền mãn kinh không?", và cô trả lời: "Nó chẳng giống tiền mãn kinh tí nào cả. Tôi không biết trầm cảm nó đáng sợ như thế nào, nhưng nó giống như việc bạn bị rơi xuống một cái giếng sâu và không tìm thấy đường lên. Nó vừa đáng sợ, lại vừa an ủi cho tôi biết rằng rồi nó sẽ qua thôi, thật ám ảnh!"

Trong khi những rủi ro về mặt cảm xúc cao như thế, tỉ lệ những ca thành công có vẻ không quá ấn tượng. Theo A.S.R.M, khả năng một quả trứng có thể được thụ tinh thành công sau khi được đông lạnh nằm ở đâu đó từ 2 đến 12%. Và trứng có thể bị hư.  Năm ngoái, những sự cố về điện đã khiến hàng nghìn quả trứng tại phòng khám các bệnh viện đại học ở Cleveland và ở Trung tâm Sinh sản Thái Bình Dương ở San Francisco bị hư. Cả hai trường hợp đều phải đối mặt với các vụ kiện tập thể.

Tuy nhiên, theo như Danielle Page, lợi ích tiềm năng vượt xa những rủi ro. Với chu kỳ đông lạnh đầu tiên, cô chỉ thực hiện thành công được 5 quả trứng và cô hy vọng sẽ tăng số lượng trứng thành công lên 15 trứng trong các chu kỳ mà cô sắp thực hiện. Cô chia sẻ mình không chắc chắn rằng sẽ sử dụng đến chúng nhưng sẽ xem số trứng đó như một biện pháp dự phòng.

"Bạn nên chăm sóc cơ thể như đã làm với ngôi nhà của mình". Cô nói thêm: "Có thể bạn hi vọng rằng sẽ không có sự cố ngập lụt nào xảy ra với nó nhưng khi sự cố xảy ra thật thì bạn sẽ chỉ nhận được tiền bảo hiểm khi có mua bảo hiểm trước cho ngôi nhà".