YOUN YUH-JUNG: TỪ CÚ TRƯỢT ĐẠI HỌC ĐẾN ĐỀ CỬ OSCAR
Youn Yuh-Jung chưa bao giờ mơ ước được diễn xuất hay làm diễn viên nhưng giờ đây, bà đã được đề cử giải Oscar ở hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc cho vai diễn trong phim Minari. Tuy nhiên, ít ai biết rằng ngôi sao kỳ cựu của Hàn Quốc - người đã có một sự nghiệp phát triển rực rỡ trong hơn 5 thập kỷ ấy - đã không chọn diễn xuất là sự nghiệp của mình ở thời điểm đầu. Tất cả đã đến từ một khúc quanh - cô gái trẻ Youn Yuh-Jung năm ấy đã thi trượt đại học.
Trên đỉnh cao sự nghiệp vào năm 1972, Youn Yuh-Jung kết hôn với ca sĩ nổi tiếng Cho Young-nam, giải nghệ và chuyển đến Mỹ. Tuy nhiên, bà quay trở lại làng giải trí Hàn Quốc vào năm 1985 và sau đó ly hôn với chồng vào năm 1987. Kể từ đó, bà đã làm việc chăm chỉ vì bản thân mình và hai con trai. Bà đã chấp nhận gần như tất cả các vai diễn được giao và diễn chúng theo cách riêng của mình.
Ở sinh nhật lần thứ 60 của mình, tức 13 năm trước, bà đã tự hứa với mình rằng bà sẽ chỉ cộng tác với những người mà bà tin tưởng - ngay cả khi sự mạo hiểm của họ không thành công, miễn là bà đánh giá cao cá nhân những người làm ra chúng, thì kết quả sẽ không làm bà bận tâm nữa.
Triết lý cuối đời đó được cho là sự đúc rút, xuất phát từ nhiều thập kỷ bà tham gia diễn xuất với những lựa chọn hạn chế và cả "chấn thương nghề nghiệp". Và quyết định ấy đã đưa Youn Yuh-Jung đến với Minari - một câu chuyện bán tự truyện của đạo diễn Lee Isaac Chung về một gia đình Hàn Quốc sống ở Arkansas, Mỹ. Diễn xuất buồn vui lẫn lộn của Youn Yuh-Jung trong vai bà ngoại Soonja trong bộ phim nhập cư nhẹ nhàng và dịu dàng ấy đã mang về cho bà đề cử Giải Oscar cho hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất. Điều đặc biệt, đây là đề cử đầu tiên của Oscar dành cho một nữ diễn viên Hàn Quốc.
Tuy nhiên, nói về tất cả những giải thưởng đang nhận được trong năm nay, chẳng hạn như chiến thắng giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất từ Hiệp hội phê bình phim LA, Youn Yuh-Jung nói điều đó “rất lạ” với bà nhưng “Tôi cố gắng bỏ qua. Nhận được giải thưởng là hạnh phúc, nhưng giải thưởng của tôi là nếu tôi có một dự án tiếp theo. Đó là giải thưởng của tôi".
"Tôi nghĩ Youn Yuh-Jung hoàn toàn phù hợp với xã hội ngày nay, vốn đòi hỏi sự đa dạng. Bà có niềm đam mê thuần khiết và không bao giờ đánh mất sự thông minh và trung thực, điều khiến bà dễ mến qua nhiều thế hệ và qua nhiều biên giới. Ngay cả trong phim, bà cũng không bao giờ đánh mất sự hài hước, sức mạnh ấm áp" - nhà phê bình văn hóa Jung Duk-Hyun.
"TÔI CHƯA TỪNG MƠ VỀ OSCAR!"
Youn Yuh-Jung nói qua cuộc gọi video từ nhà của bà ở Seoul: "Tôi, một phụ nữ châu Á 73 tuổi, thậm chí chưa từng mơ về việc được đề cử giải Oscar. Minari đã mang cho tôi rất nhiều quà".
Khi kể lại những chiến thắng đã nhận được và nhiều cạm bẫy xảy ra trước đó với mình trong sự nghiệp diễn xuất kéo dài 5 thập kỷ, nét mặt trầm ngâm của Youn Yuh-Jung thường biến thành một nụ cười niềm nở, thậm chí là cả tiếng cười sảng khoái. Trong cuộc nói chuyện với Times, bà mặc một chiếc áo khoác đen lịch sự và vòng cổ dài, vẻ ngoài thanh thoát của bà toát lên sự duyên dáng. Youn Yuh-Jung luôn xuất hiện không vội vã và dễ chịu nhưng bà luôn quyết tâm làm cho những ý tưởng, suy nghĩ của mình được mọi người hiểu một cách rõ nhất, chính xác nhất. Vì thế, trong cuộc trò chuyện, thỉnh thoảng bà lại nhờ một người bạn đứng ngoài camera giúp đỡ bằng một số từ tiếng Anh nhất định để đạt được từng điểm chính xác hơn trong câu nói của mình.
Ngôi sao 73 tuổi của Hàn Quốc đã bày tỏ sự ngạc nhiên trước việc bạn diễn Steven Yeun là nghệ sĩ người Mỹ gốc Á đầu tiên nhận được đề cử cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất: "Tất cả những gì tôi có thể nói là: Đã đến lúc! Thành công của Parasite chắc chắn đã giúp người Hàn Quốc được công nhận nhiều hơn".
Nếu bạn quên thì xin được nhắc lại rằng bộ phim Parasite (Ký sinh trùng) do Bong Joon Ho làm đạo diễn là bộ phim đầu tiên không phải bằng tiếng Anh đã giành giải Phim hay nhất của giải thưởng điện ảnh danh giá Oscar.
Tính đến ngày 16/3/2021, Youn Yuh-Jung đã giành được 32 giải thưởng từ các Liên hoan phim được tổ chức trên khắp thế giới cho vai diễn bà ngoại lập dị Soon-ja trong bộ phim được giới phê bình đánh giá cao, "Minari".
Minari và vai diễn bà ngoại Soon-ja đã đưa Youn Yuh-Jung vào những đề cử của các giải thưởng điện ảnh danh giá của thế giới. Đó là SAG Awards 2021, là BAFTA Awards 2021, là Oscar 2021... Và cảm xúc của tất cả những lần đề cử ấy vẫn còn rất sống động đối với You Yuh-Jung.
Ngôi sao 73 tuổi của Hàn Quốc nói bà được nghe thông báo về đề cử của mình tại giải thưởng điện ảnh SAG 2021 là khi bà vừa trở lại Hàn Quốc sau khi quay một dự án mới có tựa đề Pachinko ở Vancouver. Và vì thế, đó là thời điểm bà đang tự cách ly ở nhà.
Nhớ lại khoảnh khắc ấy, Youn nói cảm giác đầu tiên là bà cảm thấy tê liệt.
"Chúng tôi - tôi và nhà sản xuất phim Lee In-ah - đang ở cùng nhau và đột nhiên cô ấy nói: Chà, chị được đề cử!. Và cô ấy khóc, tôi thì không khóc, cô ấy còn xúc động hơn tôi" - Youn Yuh-Jung nhớ lại - "Tôi tê tái nên chỉ biết ôm cô ấy trong phòng khách. Ai cũng muốn đến đây, nhưng không có cách nào để đến đây vì tôi đang bị cách ly. Vì vậy, In-ah và tôi đã ăn mừng cùng nhau. Nhưng vấn đề là In-ah không thể uống rượu, vì vậy tôi phải uống một mình".
Sau đó, các phương tiện truyền thông Hàn Quốc bắt đầu đưa tin rầm rộ về cơ hội của Youn.
"Nó rất căng thẳng. Họ nghĩ rằng tôi là một cầu thủ bóng đá hoặc một vận động viên Olympus" - nữ diễn viên 73 tuổi nói với sự hài hước và sau đó nói thêm - "Áp lực đó thực sự khó khăn với tôi".
"Vì thành công của bộ phim Parasite của Bong Joon Ho, họ hy vọng tôi có thể giành chiến thắng" - Youn Yuh-Jung nói tiếp - "Tôi liên tục nói với anh ấy: Tất cả là do anh cả!".
Đạo diễn Bong, một người hâm mộ bộ phim Woman of Fire của Kim Ki-young, bộ phim năm 1971 mà Youn ra mắt, đã ghen tị với trải nghiệm mùa giải thưởng của Youn Yuh-Jung trong năm nay - năm đại dịch COVID-19 vẫn chưa giảm bớt nguy hiểm.
"Bong Joon Ho nói với tôi: Chị thật may mắn khi có thể chỉ cần ngồi xuống và thực hiện các cuộc gọi Zoom. Ở Mỹ, họ có một cuộc đua giải thưởng và bạn phải đi đây đi đó và ở khắp mọi nơi" - Youn Yuh-Jung kể rồi lại với một giọng hài hước, bà nói - "Tôi nghĩ rằng các cuộc đua chỉ dành cho ngựa".
Mặc dù Youn Yuh-Jung cảm thấy áp lực với các giải thưởng nhưng tên bà vẫn từ từ được điền vào vị trí người chiến thắng ở các hạng mục được đề cử ấy. Và lần nào cũng thế, bà đều sốc với mỗi lần tên mình được xướng lên - ở giải thưởng Nữ diễn viên phụ tại Lễ trao giải SAG 2021, ở giải Independent Spirit Award, ở BAFTA... Youn Yuh-Jung đã giành được sự khen ngợi từ hơn 20 nhóm nhà phê bình.
Youn Yuh-Jung với cảm xúc choáng ngợp khi giành chiến thắng tại giải thưởng điện ảnh BAFTA 2021.
Phản ứng của Youn Yuh-Jung với những giải thưởng bà nhận được phản ánh tính cách bình thường của diễn viên 73 tuổi này. Trong cuộc nói chuyện với đạo diễn Bong Joon Ho của Parasite, Youn Yuh-Jung tiết lộ rằng bà cố tình tránh những người hay nhắc đến từ "Giải Oscar". Khi giành được nhiều giải thưởng cho vai diễn trong "Minari", bà nói: "Tôi nghĩ rằng có rất nhiều giải thưởng ở Hoa Kỳ bởi vì đất nước này rất lớn".
"Youn đã đánh cắp sự chú ý ngay cả khi bà nghiêng về biếm họa, nhân vật Soon-ja của bà mang lại sự hài hước và sức sống rất cần thiết cho một bộ phim mà nếu không có nhân vật ấy thì có thể dễ dàng chìm vào hố sâu" - nhà phê bình Kristen Yoonsoo Kim viết cho The Nation.
BƯỚC NGOẶT THI TRƯỢT ĐẠI HỌC
Nữ diễn viên 73 tuổi nói đối với bà, bước đột phá mang tính quốc tế của bà dường như là ngẫu nhiên.
"Thật đáng xấu hổ" - Youn Yuh-Jung nói - "Hầu hết mọi người đều mê phim hoặc mê sân khấu. Nhưng, trong trường hợp của tôi, đó chỉ là một tai nạn".
"Tôi không học diễn xuất và cũng không học điện ảnh nên tôi rất tự ti. Vì thế, tôi đã luyện tập rất chăm chỉ khi nhận được kịch bản phim" - Youn Yuh-Jung.
Khi Youn Yuh-Jung còn là một thiếu niên vào đầu những năm 1960, một người phụ trách một chương trình trò chơi dành cho trẻ em đã nhìn thấy cô đi lưu diễn ở một đài truyền hình và mời cô chuyển quà cho khán giả.
"Sau đó tôi đã nhận được séc và đó là một số tiền hậu hĩnh" - Youn Yuh-Jung nhớ lại.
Những công việc tương tự xảy ra sau đó cho đến ngày, một đạo diễn đề nghị Youn Yuh-Jung thử vai cho một bộ phim truyền hình. Mặc dù cô còn do dự, nhưng sự cần thiết đã thúc đẩy cô: Cô đã trượt kỳ thi vào đại học khiến mẹ cô vô cùng xấu hổ.
"Nói thật với bạn, tôi không biết diễn xuất là gì"- Youn nói - "Tôi cố gắng ghi nhớ lời thoại và làm bất cứ điều gì họ yêu cầu tôi làm. Vào thời điểm đó, tôi không biết mình thích thú hay không thích".
Tuy nhiên, khi đang trên đà phát triển vào giữa những năm 1970, Youn kết hôn và chuyển đến Florida, nơi chồng cô theo học một trường đại học. Cô đã dành gần một thập kỷ làm nội trợ để nuôi dạy hai đứa con của mình, nhưng sau đó cô ly hôn và trở về Hàn Quốc làm mẹ đơn thân.
Danh tiếng của Youn Yuh-Jung lúc này đã tan biến, và chủ nghĩa phân biệt giới tính đã ăn sâu trong xã hội Hàn Quốc khiến việc tiếp tục sự nghiệp diễn xuất của cô trở thành một mục tiêu tàn nhẫn.
"Khán giả sẽ gọi và nói: Cô ấy là người đã ly hôn. Cô ấy không nên lên truyền hình" - Youn Yuh-Jung nhớ lại thời điểm khó khăn của mình và nói thêm - "Bây giờ họ rất thích tôi. Điều đó rất lạ, nhưng đó là con người".
Những năm sau này, Youn Yuh-Jung bắt đầu đảm nhận các dự án không phải của người Hàn Quốc làm, lý do của việc này được cho là cũng có thể liên quan đến khao khát khá cá nhân hơn của bà.
"Vài ngày trước tôi và bạn tôi đã nói chuyện về lý do tại sao tôi trở lại Hoa Kỳ, lý do tại sao tôi quan tâm đến các dự án ở nước ngoài" - nữ diễn viên 73 tuổi nói với vẻ trầm ngâm - "Có thể là do các con trai của tôi là người Mỹ gốc Hàn và sống ở Hoa Kỳ. Có lẽ, sâu thẳm trong trái tim tôi, nếu một loại dự án nào đó sẽ kết nối với Mỹ, thì tôi sẽ gặp lại chúng một lần nữa".
CUỘC GẶP GỠ VỚI LEE ISAAC CHUNG VÀ MINARI
Youn Yuh-Jung trong phim Minari.
Để đưa hai con trai của mình vào đại học, Youn Yuh-Jung đã chấp nhận các phần việc gần như không phân biệt. Nhưng khi bước sang tuổi 60 - và không còn nghĩa vụ hỗ trợ tài chính cho gia đình - có nghĩa là bà chỉ cần đầu tư vào những người mà bà tin tưởng và cảm thấy thích.
Bạn thân của Youn Yuh-Jung, In-Ah Lee, một nhà sản xuất, đã giới thiệu bà với Lee Isaac Chung tại một liên hoan phim ở Busan. Chung, giống như Bong, tôn kính Youn Yuh-Jung trong phim Woman of Fire, và kiến thức của anh đã gây ấn tượng với bà. Youn Yuh-Jung muốn biết thêm về người đạo diễn này.
"Bây giờ mọi người đều trêu chọc tôi về điều này" - Youn Yuh-Jung nói - "Tôi yêu Isaac vì cậu ấy là một người đàn ông rất trầm tính. Tôi ước gì cậu ấy cũng là con trai của tôi".
Nhận xét về Youn Yuh-Jung, đạo diễn Chung nói qua email: "Bà luôn làm điều gì đó gây ngạc nhiên hoặc bất ngờ. Tôi cảm thấy cuộc sống và cách tiếp cận cuộc sống của chính bà rất gần với phần tôi đã viết".
Chung cũng nói thêm rằng ở Hàn Quốc, Youn Yuh-Jung được biết đến với trái tim bao dung và anh biết bà sẽ mang những phẩm chất đó vào vai diễn trong Minari "theo cách thu hút khán giả".
Tuy nhiên, trên thực tế, ngoài ấn tượng dành cho đạo diễn của Minari, Youn Yuh-Jung còn có một lý do khác, sâu kín hơn để chọn tham gia Minari.
"Có lẽ tôi cũng đã làm bộ phim này cho hai con trai của mình, vì tôi biết cảm xúc của chúng" - nữ diễn viên 73 tuổi nói.
Với tất cả những chiến thắng trước đó tại các giải thưởng điện ảnh danh giá, các nhà phê bình cho rằng Youn Yuh-Jung có nhiều cơ hội mang về nhà tượng vàng Oscar năm nay.
"Tôi không tưởng tượng được điều gì như thế này sẽ xảy ra với mình ở độ tuổi này. Thành thật mà nói, tôi cảm thấy biết ơn, nhưng đồng thời, đó là gánh nặng. Mặc dù tôi không phải là một vận động viên, tôi có thể hiểu được tâm lý của các vận động viên Olympic. Tôi ghét sự cạnh tranh. Tôi cảm thấy vinh dự khi được đề cử và tôi cảm thấy mình đã là người chiến thắng" - Youn Yuh-Jung nói về đề cử Oscar làm nên lịch sử của mình.
___
Người thực hiện: N.A (Tổng hợp từ Times, LA Times, Korea Times)
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!