Bản án tử hình dành cho cựu Thủ tướng Sheikh Hasina đặt ra thách thức với chính quyền Bangladesh

Bản án tử hình đối với cựu Thủ tướng Sheikh Hasina vì cáo buộc tội ác chống loài người được các đối thủ coi là cơ hội để Bangladesh vượt qua giai đoạn bạo lực từng buộc bà phải rời bỏ quyền lực và sang Ấn Độ lánh nạn. Bà Hasina đã bác bỏ phán quyết, gọi bản án là thiên vị và mang động cơ chính trị.

Chính phủ lâm thời do ông Muhammad Yunus đứng đầu đang chịu sức ép tổ chức một cuộc bầu cử được coi là đáng tin cậy vào tháng 2, sau nhiều năm đất nước do bà Hasina hoặc đối thủ lâu năm của bà nắm quyền. Một số ý kiến lo ngại nguy cơ bạo lực liên quan tới bầu cử trong bối cảnh chia rẽ chính trị sâu sắc và lực lượng cảnh sát bị ảnh hưởng sau các cuộc đụng độ năm 2024, khi cảnh sát ở tuyến đầu của chiến dịch trấn áp đã có người thiệt mạng.

Theo phân tích được nêu trong bài, Ấn Độ nhiều khả năng sẽ không dẫn độ bà Hasina bất chấp lời kêu gọi mới từ Bangladesh sau phán quyết. Bà được cho là sẽ tiếp tục điều hành các vấn đề của đảng Awami League từ nước ngoài và chờ cơ hội trở lại chính trường nếu bối cảnh thay đổi, trong khi đảng này đứng trước nguy cơ suy giảm tinh thần và được kêu gọi tiến hành cải tổ nếu muốn tiếp tục tồn tại.

Một số chuyên gia chỉ ra những khiếm khuyết nghiêm trọng trong phiên tòa xét xử vắng mặt bà Hasina và cho rằng án tử hình là không tương xứng, đồng thời nhận định việc huy động người ủng hộ xuống đường phản đối sẽ không dễ dàng trong bối cảnh hiện nay nếu thiếu cải tổ và lãnh đạo mới dưới sự định hướng của bà.

Phán quyết và quá trình xét xử nhận được phản ứng trái chiều từ các tổ chức nhân quyền và cơ quan nhân quyền Liên hợp quốc. Human Rights Watch và Amnesty International nêu câu hỏi về tính công bằng của thủ tục tố tụng, trong khi Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc coi đây là thời điểm quan trọng với các nạn nhân của chiến dịch trấn áp năm 2024 nhưng vẫn nhấn mạnh lập trường phản đối án tử hình trong mọi trường hợp.

Trong bối cảnh đó, thách thức lớn với chính quyền lâm thời do ông Yunus đứng đầu là bảo đảm môi trường an toàn, hòa bình và minh bạch cho cuộc bỏ phiếu được kỳ vọng là tự do và công bằng đầu tiên của Bangladesh trong gần 20 năm. Ông Yunus bị chỉ trích vì để xảy ra nhiều vi phạm, trong đó có bạo lực đám đông, tử vong trong trại giam và bắt giữ hàng loạt, đặc biệt với người ủng hộ bà Hasina nhưng vẫn được đánh giá là nhận được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế nếu bảo đảm bầu cử diễn ra suôn sẻ và đáng tin cậy.