Chỉ từ ý tưởng mang lại cơ hội tập huấn tại chỗ cho đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam với các đội quốc tế, sau 20 năm, VTV Cup đã trở thành giải đấu đặc sắc, riêng có và khẳng định chất lượng tầm quốc tế với những công nghệ hiện đại nhất, được khán giả trong và ngoài nước hồi hộp đón đợi.

Ý tưởng về một giải bóng chuyền mang thương hiệu VTV bắt đầu nhen nhóm lên từ một dịp tình cờ nhà báo Phan Ngọc Tiến gặp mặt một quan chức của Liên đoàn bóng chuyền Việt Nam. Là người quan tâm tới bóng chuyền, lại được trực tiếp tham gia tác nghiệp báo chí ở SEA Games 1997, 1999, 2003, nhà báo Phan Ngọc Tiến mang băn khoăn hỏi vị lãnh đạo Liên đoàn: Vì sao về mặt thể hình các tuyển thủ nữ của chúng ta không thua kém Thái Lan nhiều nhưng khi đụng độ thì luôn thua sát ván? Anh nhận được câu trả lời: Một năm ĐT bóng chuyền Thái Lan được cọ xát từ 10-16 trận thi đấu quốc tế, trong khi đó, ĐT bóng chuyền Việt Nam không có cơ hội đó. Mỗi lần tập trung đội tuyển mới tập huấn được một vài tuần.

"Từ đó, ý tưởng về việc tổ chức một giải bóng chuyền mang thương hiệu của Đài THVN nơi tôi công tác, nảy ra trong đầu. Tôi thắc mắc với vị lãnh đạo liên đoàn bóng chuyền về việc họ có cam kết mời được các đội nước ngoài hay không? Ít nhất thì điều đó cũng giúp cho ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam có một chuyến tập huấn tại chỗ. Ý tưởng này nhanh chóng được vị lãnh đạo kia hưởng ứng để rồi năm 2002, tôi nhận nhiệm vụ chắp nối, mạnh dạn đề xuất ý kiến lên Lãnh đạo Đài THVN và tới năm 2004 giải đấu chính thức được ra đời", Nhà báo Phan Ngọc Tiến – Trưởng ban Thể thao, Đài THVN nhớ lại.

Lần đầu tiên tổ chức, VTV Cup về Nam Định. Đây cũng là dịp chưa từng có để khán giả có thể theo dõi các cô gái bóng chuyền Việt Nam thi đấu ngay tại sân nhà. Chính vì lẽ đó, ngay năm đầu tiên tổ chức, nhà thi đấu tỉnh Nam Định đã không còn một chỗ trống trong suốt quá trình giải đấu diễn ra.

Từ giải đấu này, VTV đã giới thiệu thành công một giải bóng chuyền quốc tế được tổ chức công phu, bài bản tới khán giả cả nước". Thế hệ vàng của bóng chuyền nữ Việt Nam gồm những Kim Huệ, Đặng Thị Hồng, Trần Hiền, Bùi Huệ, Lê Thị Mười, Ngọc Hoa, Phạm Thị Yến… vốn trước thường chỉ được khán giả biết đến qua những con chữ, những bức hình trên mặt báo. Nhờ VTV Cup, khán giả đã được chạm mặt, được xem các nữ tuyển thủ trực tiếp thi đấu vì màu cờ sắc áo ngay trên sân.

VTV Cup 2004 đã đặt những viên gạch đầu tiên cho một giải đấu bóng chuyền vươn tầm quốc tế, thậm chí còn góp phần cho sự phát triển vượt bậc của bóng chuyền nữ Việt Nam. Tâm lý ổn định, quen thi đấu dưới áp lực, chuyên môn ngày được nâng cao giúp cho các cô gái bóng chuyền Việt Nam dần vượt qua những đối thủ trong khu vực từng một thời bám đuổi.

VTV Cup ra đời đã mang cho ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam cơ hội cọ xát quá thường xuyên đối với các đối thủ mạnh, để rồi kể từ sau giai đoạn 2005, các cô gái bóng chuyền Việt Nam dần dần bứt lên hơn hẳn so với Philippines hay Indonesia khi đó.

Nhà báo Phan Ngọc Tiến bồi hồi chia sẻ: "Năm 2004, chúng tôi rất bất ngờ khi VTV Cup tại Nam Định luôn trong tình trạng cháy vé. Bảo vệ nhà thi đấu lúc đầu có kéo rèm che để người bên ngoài không thể xem ‘chùa’. Nhưng sau khi thống nhất, Ban Tổ chức đã đề nghị nhà thi đấu cho mở hết rèm che để những khán giả không may mắn có được tấm vé vào cửa, vẫn có thể cổ vũ cho đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam từ xa".

Sau 2 giải đấu đầu tiên trên đất Nam Định, ở kỳ VTV Cup thứ ba, khi giải đấu được tổ chức tại Vĩnh Phúc năm 2006, bầu không khí cổ vũ vẫn vô cùng cuồng nhiệt.

Cho tới lần đưa VTV Cup vào TP Hồ Chí Minh năm 2007, nhà thi đấu Phan Đình Phùng cũng ở trong tình trạng quá tải vì không đủ sức chứa. 

Đến hẹn lại lên, mỗi năm, NHM bóng chuyền trên cả nước lại đón đợi giải đấu như một món ăn tinh thần không thể thiếu. Tại giải đấu, NHM nước nhà lại có dịp được chứng kiến các cô gái bóng chuyền thi đấu tiến bộ, cống hiến trước những đại diện tới từ các nền bóng chuyền mạnh ở châu lục và thế giới.

Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan, CHDCND Triều Tiên, Kazakhstan, Philippines là những khách mời quen thuộc cùng với những đội tới từ Hoa Kỳ, Ukraine, Hàn Quốc tạo ra các giải đấu sôi động, hấp dẫn, chất lượng và nhiều nét riêng có.

Một điểm khác biệt chỉ VTV Cup mới có là khán giả không chỉ cổ vũ cho một đội chủ nhà mà khán giả chủ nhà sẽ cổ vũ cho tất cả các đội bóng. Điều đó không phải lúc nào cũng có thể tìm thấy ở các giải đấu khác.

Nhiều trận đấu không có đội Việt Nam nhưng khán giả vẫn đến sân đông, cổ vũ rất vô tư. Đó điểm đặc biệt rất riêng mà có lẽ chỉ VTV Cup mới có.

Nhớ về câu chuyện xúc động ở VTV Cup, ông Trần Đức Phấn – nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thể dục thể thao, Bộ VH-TT&DL kể: "Tôi thấy 4 bác đã ngoài 75 tuổi, đang ngồi ăn bánh mì bên ngoài sân đấu. Đi qua rồi nhưng tôi quay lại hỏi: Các bác ăn bánh mì lát vào sân sẽ khát nước đấy (BTC quy định không mai chai nước vào sân - PV). Tôi nhận được câu trả lời ngỡ ngàng: Chúng tôi ăn bánh mì ngoài này rồi xem và nghe các trận đấu ở ngoài này chứ có được vào sân đâu mà lo khát. Tôi nghe mà thấy xúc động vì đó là tình cảm yêu mến bóng chuyên, yêu mến VTV Cup của những NHM khi lượng vé vào sân có hạn nhưng vẫn đến bên ngoài sân để theo dõi, cổ vũ".  

Giải bóng chuyền nữ Quốc tế VTV Cup là giải đấu có ca khúc chính thức và rất đặc biệt, mang tên "Ước mơ ngày mai".

Năm 2014 tại kỳ VTV Cup ở Bắc Ninh, ca khúc "Ước mơ ngày mai" đã lần đầu tiên ra mắt khán giả và người hâm mộ cả nước và nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt! Từ đó đến nay, "Ước mơ ngày mai" đã gắn liền với giải đấu và là một trong những thương hiệu của giải đấu.  

Video Challenge Eye cũng lần đầu tiên được trang bị tại VTV Cup 2023. Đây được coi là ‘công nghệ VAR trong bóng chuyền’. Khi hai đội có tranh chấp, khiếu nại thì có thể xem lại. Điều này giúp các trận đấu hay hơn. Quá trình tạm dừng chờ đợi luôn khiến người hâm mộ phải hồi hộp.

Công nghệ Video Challenge Eyes là hệ thống các máy quay phim đặt ở nhiều vị trí khác nhau như: góc sân, góc lưới, mép sân… nhằm giúp các đội bóng tham gia thi đấu có thể yêu cầu giám sát trận đấu hoặc trọng tài kiểm tra những pha bóng khi lỗi xảy ra chưa mang tính chất rõ ràng. Trong trận đấu tại VTV Cup, nếu kiến nghị của mỗi đội bóng được Video Challenge Eyes xác nhận là đúng thì sẽ không bị giới hạn số lần yêu cầu tiếp theo; còn nếu kiến nghị của đội bóng mà Video Challenge Eyes xác định sai thì đội bóng đó không được yêu cầu quá 2 lần trong mỗi hiệp đấu.

Slogan của giải bóng chuyền nữ Quốc tế VTV Cup – "Tự hào toả sáng" bởi sức lan toả của mỗi kỳ VTV Cup với chính các VĐV và với chính người hâm mộ cả nước. Tự hào toả sáng của chính một giải đấu do Đài Truyền hình Việt Nam vừa là đơn vị tổ chức, vừa là đơn vị sản xuất truyền hình; và đó là sự toả sáng của chính các VĐV…

Khác với các môn khác, trong bóng chuyền, đội hình chính thức thông thường sẽ thi đấu thường xuyên nên nhiều vận động viên khác khó có cơ hội thi đấu. Từ VTV Cup 2023, khi chia 2 đội Việt Nam, các vận động viên từ chủ công, phụ công, chuyền hai, libero sẽ đều có được cơ hội ra sân thi đấu.

Sau giải đấu, BHL sẽ có thể chọn ra được một đội hình xuất sắc nhất mà không để lãng phí tài năng nào. Nếu các vận động viên trẻ lên đội tuyển quốc gia sẽ có sự chênh lệch với những vận động viên "già dơ" hơn do thiếu kinh nghiệm nên khó có cơ hội ra sân, thì ở VTV Cup 2023, đội tuyển Việt Nam 2 với nhiều vận động viên trẻ được bổ sung sẽ hướng đến sự phát triển của bóng chuyền Việt Nam.

Nói về VTV Cup, ông Trần Đức Phấn chia sẻ: "VTV Cup mang lại ý nghĩa rất lớn với thể thao nói chung và bóng chuyền nữ nói riêng. Đó là động lực quan trọng để cho các VĐV bóng chuyền nữ Việt Nam có cơ hội thể hiện mình, phát triển chuyên môn. Sau 17 lần tổ chức, VTV Cup để lại nhiều dấu ấn với NHM bóng chuyền và địa phương đăng cai".

Ngay từ kỳ tổ chức đầu tiên, VTV đã biến VTV Cup 2004 trở thành một ‘vụ nổ lớn’ về mặt truyền thông. 

Kể từ đó, sau mỗi giải đấu, đội ngũ VTV đều rút kinh nghiệm, học hỏi, nghiên cứu từ các giải đấu quốc tế lớn. "Tất cả anh em trong Ban Thể thao đều rất tâm huyết, mong muốn mỗi một năm một khác, mỗi năm một hay từ cả công nghệ truyền hình, cách làm việc của các đạo diễn, quay phim để làm sao hình ảnh trên sân ngày càng đẹp hơn và không bao giờ bỏ lỡ khoảnh khắc đẹp trên sân", nhà báo Phan Ngọc Tiến nhấn mạnh.

Giải bóng chuyền nữ quốc tế VTV Cup trong suốt 20 năm qua đã trở thành niềm tự hào của bóng chuyền Việt Nam đồng thời cũng là một thương hiệu được khẳng định ở đấu trường châu lục. Để duy trì được uy tín đó, Ban tổ chức giải đấu luôn nỗ lực hết mình để đảm bảo công tác tổ chức, nâng cao chất lượng chuyên môn và có những đổi mới, sáng tạo nhằm đem tới ấn tượng cho các đội bóng quốc tế và khán giả hâm mộ bóng chuyền cả nước.

"Tôi nhận được nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam đã tổ chức VTV Cup rất thành công, điều này khiến các đội quốc tế đều mong muốn tham dự vì giải đấu không chỉ đơn thuần về chuyên môn bóng chuyền mà còn nhiều hoạt động bên lề với những nét văn hoá đặc trưng, qua đó, giới thiệu hình ảnh của các địa phương đăng cai", ông Trần Đức Phấn nhận định.

Những yếu tố bất ngờ đã được Ban tổ chức giải đấu chuẩn bị kỹ để mang tới một Lễ khai mạc cũng như Lễ trao giải màu sắc riêng có của VTV Cup. 

Một phần không thể thiếu tại các kỳ VTV Cup là yếu tố công nghệ và đồ họa luôn được quan tâm đặc biệt. Các thiết bị và phần mềm đồ họa được đầu tư để mang tới hình ảnh sinh động và ấn tượng của giải bóng chuyền nữ quốc tế VTV Cup.

Các chương trình đồng hành như "Sắc màu VTV Cup", "Nhật ký VTV Cup" cùng với các buổi truyền hình trực tiếp với những thiết bị công nghệ hiện đại đã góp phần đem đến giải đấu thành công, mang đến những giờ phút không thể bỏ lỡ qua màn hình nhỏ của khán giả cả nước.

Giải bóng chuyền nữ quốc tế VTV Cup 2024 sẽ chính thức diễn ra từ 24-31/8.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!