Trong khuôn khổ Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 41 đang diễn ra tại Hải Phòng, sáng 16/3, Hội thảo "Sản xuất và phân phối tin tức đa nền tảng" do Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện đã thu hút lượng lớn khán giả là những người làm truyền hình trên cả nước tham dự. Cả khán phòng được lấp kín chỗ ngồi, không còn ghế trống, khiến các diễn giả càng thêm hào hứng chia sẻ trên sân khấu.

Hội thảo giữ chân người tham dự tới phần cuối cùng dù kéo dài tới hơn 3 giờ đồng hồ, đủ nói lên sức hấp dẫn của các phần thuyết trình, tọa đàm, với lượng thông tin khổng lồ, những kinh nghiệm hữu ích và gợi mở những tư duy mới.

Chương trình có sự tham gia của các diễn giả, khách mời có nhiều kinh nghiệm đến từ các đài truyền hình trong nước và quốc tế, các đơn vị sản xuất và phân phối nội dung, các tập đoàn truyền thông, các tập đoàn công nghệ...

Bà Nguyễn Thị Thu Hiền - Phó TGĐ Đài Truyền hình Việt Nam phát biểu khai mạc Hội thảo.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu Hiền chia sẻ, hiện nay, một tập lớn khán giả ngày càng am hiểu công nghệ, dành nhiều thời gian trên các nền tảng số, ưa thích các nội dung được cá nhân hóa và thích tương tác với các đơn vị sản xuất nội dung. Cuộc cạnh tranh để giành giật thời gian và sự chú ý của khán giả ngày càng khốc liệt trên các nền tảng, cả truyền thống và số. Trước thực tế đó, báo chí, truyền hình phải không ngừng sáng tạo trên đa nền tảng để giữ chân khán giả của mình.

Trong khuôn khổ Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 41 tại Hải Phòng, Hội thảo "Sản xuất và phân phối tin tức đa nền tảng" do VTV Digital (Đài THVN) thực hiện mang đến những kinh nghiệm hữu ích và gợi mở những tư duy mới. Hội thảo có sự tham gia của các diễn giả, khách mời có nhiều kinh nghiệm đến từ các đài truyền hình trong nước và quốc tế, các đơn vị sản xuất và phân phối nội dung, các tập đoàn truyền thông, các tập đoàn công nghệ...

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam mở màn Hội thảo với phần thuyết trình về "Báo chí 2023 - Xu hướng và dự báo".

Nhắc tới bức tranh tài chính mà các cơ quan báo chí đang phải đối mặt, ông Lê Quốc Minh cho biết, doanh thu quảng cáo báo in đã giảm một nửa sau 6 năm, trong khi 3 ông lớn công nghệ bỏ túi 400 tỷ USD mỗi năm. Ước tính cứ 10 USD chi cho thị trường quảng cáo toàn cầu thì Amazon, Alphabet và Meta hưởng 4 USD.

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam thuyết trình tại Hội thảo.

Trong khi đó, doanh thu quảng cáo báo chí toàn cầu dự báo sẽ giảm 7,7% trong năm nay xuống 47,2 tỷ USD, trong tổng thị trường quảng cáo toàn cầu trị giá 993 tỷ USD, theo báo cáo của Warc. Các cơ quan báo chí đang phải cạnh tranh với những tập đoàn như Amazon.

Nhận định của lãnh đạo các cơ quan báo chí về năm 2023, lạm phát, bất ổn và việc giảm chi phí báo hiệu nhiều khó khăn cho báo chí. Kể cả những lãnh đạo có quan điểm lạc quan thì cũng cho rằng năm 2023 sẽ phải giảm bớt nhân sự và triển khai các biện pháp cắt giảm chi phí.

Từ đó, một số nhận định đã được đưa ra với các cơ quan báo chí rằng, năm nay nên tập trung vào việc giữ chân người trả phí đang có được, thay vì tìm kiếm thêm thuê bao mới. Nhiều cơ quan báo chí đang áp dụng biện pháp giữ chân người trả phí bằng cách cung cấp gói tính năng bổ sung hoặc miễn phí đọc các ấn phẩm khác.

Ngoài nội dung thu phí, nguồn doanh thu tăng trưởng nhanh nhất trong những năm gần đây là kinh phí từ các nền tảng công nghệ. Một phần ba (33%) lãnh đạo báo chí cho biết những khoản thanh toán để cấp phép sử dụng nội dung hoặc sáng tạo nội dung là một nguồn quan trọng – tăng 4 điểm phần trăm so với năm ngoái.

Dự báo xu hướng chuyển sang audio và video sẽ tiếp tục và 2023 sẽ là năm đột phá về trí tuệ nhân tạo và ứng dụng trong báo chí, như sự xuất hiện của ChatGPT...

Bà Zhu Dan - Phó trưởng đại diện Tập đoàn truyền thông Trung Quốc (CMG) tại khu vực châu Á Thái Bình Dương cũng có phần thuyết trình vô cùng cuốn hút về giới thiệu về mô hình sản xuất và phân phối tin tức đa nền tảng của CCTV.

Mở đầu, bà Zhu Dan khẳng định, mạng xã hội không chỉ là một nền tảng khác biệt, mà chính mạng xã hội thay đổi rất nhiều so với nó trong quá khứ. Bà giới thiệu về các đội ngũ sản xuất tại CCTV.

Bên cạnh đội ngũ làm truyền hình truyền thống, CCTV còn có đội ngũ phát triển nền tảng số trên hơn 30 nền tảng mạng xã hội khác nhau. Tại CCTV, khi phóng viên ra hiện trường sẽ gửi chất liệu về cho 2 đội ngũ (nền tảng số và truyền hình truyền thống). Đội ngũ làm nền tảng số thường sẽ chọn trước những đoạn video hấp dẫn nhất 10s, 20s cho lên các nền tảng như Tiktok, twitter... Và sau đó, đội ngũ làm số sẽ tiếp tục đăng các video từng chút. Với những khán giả của nền tảng số, nếu video của bạn không cho họ sự hấp dẫn ở 10s đầu tiên thì họ sẽ đi sang ứng dụng khác ngay lập tức.

Với những tin tức nóng hổi (Breaking news), bà Zhu Dan cho biết, CCTV sẽ ưu tiên những nền tảng số đầu tiên. Tuy nhiên họ không đăng toàn bộ mà chỉ đăng tin bài ngắn lên mạng xã hội, để thông báo như ai đó đang làm gì đó.

Bên cạnh tốc độ, CCTV cũng phải tăng cường đa dạng hóa thể loại tin bài. Bà Zhu Dan lấy ví dụ một video chính trị nhưng đã rất "hot" trên mạng xã hội của CCTV. Video đó gồm hình ảnh sự kiện chính trị và hình ảnh hậu trường ở phòng tổng khống chế (behind the scene) xuất hiện cạnh nhau. Khán giả thấy thú vị, tò mò vì hình ảnh hậu trường mà họ chưa từng thấy. Bà Zhu Dan tiếp tục lấy ví dụ về một số video gây sốt mạng xã hội, thu hút tới cả tỷ lượt xem. 

"Lĩnh vực số là một lĩnh vực mới với tất cả chúng ta. Tôi mong chúng ta có thể hợp tác với nhau để cùng chinh phục lĩnh vực này" - bà Zhu Dan bày tỏ khi kết thúc phần thuyết trình.

Cuộc tọa đàm đi thẳng vào những vấn đề mà người làm truyền hình, làm báo đang quan tâm. Đó là sự thay đổi của tin tức, các khái niệm mới khi đưa tin, ưu thế của tin tức báo chí so với tin tức của mạng xã hội. Đồng thời, mô hình sản xuất và phân phối tin tức đã được các chuyên gia trao đổi và chia sẻ.

Trước câu hỏi Làm thế nào để những tin tức chính trị, tin tức nghiêm túc đến được với người trẻ nếu như công chúng trên mạng xã hội lại ưa thích những tin tức nhanh và không thật sự là quá nghiêm túc?, bà Zhu Dan cho biết đây cũng là một bài toán khá khó khăn đối với CCTV.

"Chúng tôi đã bắt đầu đưa những tin tức này theo những góc độ khác nhau, ví dụ như là những đoạn phim phía sau hậu trường như các bạn đã thấy. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng có những nội dung như là giải thích những thuật ngữ. Ngoài ra, chúng tôi cũng có những người như KOLs sẽ chính là những phóng viên trẻ, người dẫn trẻ của chúng tôi. Chúng tôi sẽ khuyến khích họ xuất hiện ở trên những nền tảng khác nhau và đưa những tin tức này theo những cách thực sự thú vị cũng như gần gũi với người trẻ hơn".

Chia sẻ về độc giả trẻ, bà Nguyễn Thu Hương, Ủy viên ban biên tập, Báo VnExpress cho biết, dù có 50 triệu độc giả nhưng số tỉ lệ độc giả trẻ không phải là số lượng nhiều nhất ở trong cơ cấu độc giả của VnExpress. "Chúng tôi vẫn đang tìm đường để đi đến với giới trẻ, đang thay đổi hàng ngày. Việc đó khá vất vả với chúng tôi, bởi sau hơn 20 năm hướng tới tập độc giả tương đối trưởng thành thì chúng tôi cũng có một sự xa cách nhất định đối với giới trẻ. Chúng tôi đã có những trải nghiệm cố gắng để trẻ hóa mình hơn, tuy nhiên có những cái đã thành công và có những cái vẫn chưa được thành công" - bà Hương chia sẻ.

Bà Nguyễn Thu Hương, Ủy viên ban biên tập, Báo VnExpress.

Ông Nguyễn Kim Trung - Tổng giám đốc, Tổng biên tập Đài PT-TH Hà Nội cho rằng, các cơ quan báo chí gần đây thường thành lập một phòng nội dung số nhưng ông cho rằng mô hình này sẽ rất nhanh kết thúc để cả cơ quan đó làm số, chứ không chỉ một phòng bộ phận làm số.

Mở đầu tọa đàm, các diễn giả trao đổi về mối quan hệ giữa nội dung và công nghệ. Ông Huỳnh Long Thủy - Tổng TGĐ Công ty CP VieON chia sẻ, VieON luôn coi mạng xã hội và các loại hình phân phối là phương tiện để chuyển tải nội dung đến với khán giả. Với mỗi phương tiện, nội dung được thể hiện khác nhau. Sử dụng những video (best cut, highlight) để thu hút khán giả ở mạng xã hội, từ đó dẫn dắt khán giả trở lại với những nền tảng truyền thống là truyền hình.

Ông Lê Quốc Minh - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, TBT Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam chia sẻ về cách làm hiệu quả trong việc phát triển kênh mạng xã hội của báo Nhân dân. 

Nội dung quan trọng trong cuộc tọa đàm này là tìm câu trả lời cho câu hỏi Nội dung và công nghệ: Ai dẫn dắt? . Các diễn giả đều khẳng định, vai trò song hành của nội dung và công nghệ.

Ông Lê Quốc Minh cho rằng nội dung là vua và công nghệ là nữ hoàng. Ông nhấn mạnh vai trò quan trọng của cả nội dung và công nghệ. Cùng trả lời câu hỏi trên, ông Phạm Anh Chiến cho rằng nội dung và công nghệ là hai mảnh ghép song hành không thể tách rời.

Trong khi đó, ông Huỳnh Long Thủy cho biết VieON cực kỳ chú ý và tập trung về trải nghiệm của khán giả. Công nghệ là phương tiện góp phần tạo ra sự trải nghiệm thoải mái.

Ông Nguyễn Lâm Thanh ví von dí dỏm rằng, nội dung và công nghệ - cả hai bên cần nhau giống như "vợ cần chồng, chồng cần vợ".

Trong phiên tọa đàm này, các diễn giả trao đổi về sự dịch chuyển chi tiêu quảng cáo từ tư duy thay đổi của các nhãn hàng và thói quen thay đổi của người tiêu thụ tin tức. Câu hỏi 'Cách ứng xử của các đài truyền hình khi quảng cáo trực tuyến “lên ngôi”: Tìm các nguồn thu mới nào từ các nền tảng số?" cũng là nội dung đáng chú ý.

Mở đầu tọa đàm, người điều phối - nhà báo Minh Dũng đã đăt câu hỏi trực diện cho các diễn giả: Kinh doanh có phải là phần việc nằm ở cuối chuỗi giá trị nội dung? Bà Đỗ Phương Chi khẳng định, với Next Media ở mảng thể thao, kinh doanh sẽ nằm ở đầu, chứ không phải ở cuối chuỗi giá trị nội dung. Đặc biệt, bà Phương Chi nhấn mạnh, nếu nội dung không mang giá trị về mặt tinh thần, cảm xúc thì sẽ không bao giờ mang giá trị thương mại.

Ông Huỳnh Long Thủy cho rằng, xu hướng quảng cáo trên số là tất yếu. Nếu quảng cáo trên tivi đánh vào toàn bộ thị trường thì quảng cáo số đi theo hướng trực tiếp vào người cần xem. Muốn làm như vậy, tất cả các nền tảng cần có cách thức thu thập dữ liệu người dùng.

Ông Thủy nhấn mạnh, cần phải hiểu rõ chân dung khán giả, chân dung người dùng; thu thập thông tin người dùng, để có thể đưa các nội dung quảng cáo đến chính xác người dùng nhất. Chỉ người có nhu cầu thực sự mới nhìn thấy quảng cáo.

Quan điểm về tối ưu nguồn thu từ nội dung - Quảng cáo trực tuyến có thực sự đang lên ngôi? cũng được các diễn giả chia sẻ đầy hấp dẫn trong phiên tọa đàm này.

Khán giả hầu hết các nhà báo... từ các đài PT-TH, đơn vị báo chí trong cả nước say sưa theo dõi các nội dungtrong hội thảo.

Hội thảo là cơ hội để những người làm nghề cùng phân tích xu hướng chuyển dịch của báo chí và công nghệ truyền thông, gợi mở các mô hình sản xuất và phân phối tin tức hiện đại, các phương thức để đưa thông tin chính thống đến ngày càng nhiều khán giả đa nền tảng, đồng thời thảo luận về các mô hình tăng doanh thu trong bối cảnh nguồn thu từ quảng cáo của các cơ quan báo chí ngày càng sụt giảm.

Chuyển đổi số là một xu hướng tất yếu, xu hướng này đang ép chúng ta phải làm sao cố gắng thay đổi thật nhanh, thích nghi chuyển đổi số. Chuyển đổi sổ đem đến nhiều cơ hội.

Phát biểu bế mạc Hội thảo, ông Phạm Anh Chiến, Phó Giám đốc VTV Digital, Đài THVN khẳng định, các diễn giả đã cùng trao đổi sôi nổi về chủ đề "hot" hiện nay Sản xuất và phân phối tin tức đa nền tảng. Câu chuyện vượt qua khái niêm mà còn là sự trăn trở tìm hướng đi của tất cả các đài truyền hình với một môi trường vừa là cơ hội, vừa là thách thức cạnh tranh như hiện tại, để làm sao tìm đúng đến khán giả và tạo ra doanh thu.

Quý vị có thể theo dõi toàn bộ hội thảo "Sản xuất & phân phối tin tức đa nền tảng" qua video dưới đây:

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!