Sau 50 năm, VTV trở thành gia đình thứ hai của nhiều thế hệ. Trên một hành trình dài ấy, có người đến, có người rời đi, nhưng mỗi khi nhắc đến VTV, trong mắt họ không lúc nào thôi ánh lên niềm vui và hạnh phúc, bởi đã được đóng góp và cùng đồng hành với sự nghiệp truyền hình cao cả và ý nghĩa ấy. 

Cùng nhau đi xa hơn - bộ phim tài liệu dài 30 phút – được gửi tới khán giả đúng dịp kỉ niệm 50 năm ngày phát sóng chương trình truyền hình đầu tiên của Đài Truyền hình Việt Nam. Bộ phim là những câu chuyện kể bình dị về VTV và những con người làm nên thương hiệu của VTV. Trong nửa thế kỷ đã trôi qua, khán giả có thể thấy được những thế hệ của VTV đã cùng nhau đi, cùng nhau xác lập những cột mốc phi thường và đáng tự hào như thế nào. Nhìn lại thành quả của ngày hôm nay, chính là nhờ những nỗ lực mà các thế hệ của VTV đã, đang và luôn tiếp bước để cùng nhau đi trên con đường, vì một sự nghiệp truyền hình không chỉ của riêng ai.

Những thước phim 16 và 35 ly là nguyên liệu ghi hình đầu tiên của Vô tuyến truyền hình Việt Nam những ngày sơ khởi. Một cuộn phim chiếu được 10 phút, một buổi phát sóng thời sự tổng hợp ban đầu cần một vành phim gấp 4 lần như vậy. Tương đương với thời lượng phát sóng theo từng buổi như thế, khối lượng phim nhựa của Trung tâm Tư liệu, Đài Truyền hình Việt Nam hiện lưu giữ là một kho tàng khổng lồ. Tới những năm đầu thập kỷ 80 của thế kỷ trước đến khoảng năm 2012, chất lượng băng hình tiên tiến khiến không gian chứa đựng gọn nhẹ hơn chút, nhưng sự thay đổi về công nghệ cùng tay nghề không ngừng nâng cao của đội ngũ phóng viên, biên tập viên lại thúc đẩy số lượng chương trình phát sóng lớn lên với con số luỹ thừa tăng theo gia tốc của thời cuộc. Do vậy, kho chứa tư liệu VTV thực sự trở thành một vốn quý đáng tự hào của biết bao thế hệ làm nghề.

Câu trả lời đơn giản bởi từ năm 2011 thì tất cả những chương trình của VTV đều đã được lưu trữ dưới dạng số hoá. Đó chính là bước đầu trong quy hoạch đường dài được thực hiện với tinh thần quyết liệt kể từ giai đoạn 2010, điều mà không phải bất kể đài truyền hình quy mô lớn nào có thể triển khai dứt điểm trong thời gian ngắn.

VTV hoàn thiện toàn bộ hệ thống hậu kỳ trên nền tảng số hoá ngay từ những năm 2012, 2013. Khi ấy, quy mô lớn như VTV với rất nhiều đơn vị phủ khắp toàn quốc và thế giới, trong khi đối với nhiều Đài truyền hình lớn của các nước, việc bỏ công nghệ cũ analog để chuyển sang số hoá toàn bộ luôn là một việc hết sức khó và thách thức, kéo dài nhiều năm hơn VTV.

Bước tiến công nghệ song hành với 50 năm qua của truyền hình Việt Nam luôn đem lại những bất ngờ thú vị và đắc dụng. Những thay đổi trong khoảng 10 năm trở lại đây thực sự đem đến một diện mạo khác, trên một cơ thể khác biệt – lặng lẽ nhưng chuyên nghiệp và đẳng cấp hơn. Bên trong những cỗ máy âm thầm hoạt động là tất cả các chương trình của 9 kênh sóng quốc gia với thời lượng 24 giờ/ngày được lưu trữ một cách khoa học và đầy đủ.

Từ năm 2012, cả một quá trình quy hoạch, xây dựng và thực hiện hệ thống truyền dẫn, truyền tin qua nền tảng Internet phổ cập, sử dụng những công nghệ 3G, 4G, công nghệ IP (Internet protocol) toàn cầu đã diễn ra. Và mọi sự kiện bất thường hoặc đòi hỏi quy mô bất ngờ vào đầu năm 2020 đều năm trong dự liệu và chuẩn bị kỹ càng từ gần 10 năm trước đó.

Sự hoàn thiện về cơ cấu vận hành của VTV có thể nhìn từ đỉnh chính là công cụ quản trị trên tất cả các nội dung: Hệ thống quản lý filebase, hệ thống MAM hậu kỳ - phát sóng. Từ đó mà mọi hoạt động của những ban, những bộ phận chức năng tập trung hỗ trợ và phục vụ cho mục đích tối thượng của tuyên truyền trên sóng. Với mô hình hiện đại và chuyên nghiệp này, VTV được ghi nhận là Đài Truyền hình công có vị trí cao trong khu vực và châu lục.

Từ năm 2011 đến nay, trong 10 năm cuối của nửa thế kỷ chặng đường mà VTV đã đi qua, những thay đổi về công nghệ thường đồng hành với những cải cách về vận hành.

Những bước đi chuyên nghiệp âm thầm đó thực sự đã tạo một nền tảng cực kỳ vững chắc để ứng phó với mọi sự biến có thể xảy ra. Nó có giá trị căn bản và bền vững hơn rất nhiều so với các phương án giải pháp tình thế. Mọi sự cố được dự liệu trước và dõi theo một cách chủ động luôn là tâm thế của mọi nền tảng chuyên nghiệp. Giá trị đó được đo ngay trong những thời điểm bất trắc, cũng là đo được hiệu quả của một tầm nhìn xa.

Quay trở lại thời điểm tháng 2 năm 2020 mới đây, giữa những ngày mà Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và nhiều địa phương trên cả nước dường như đóng băng mọi hoạt động trước dịch Covid bất ngờ ảnh hưởng toàn cầu, thì VTV không có một phút giây ngơi nghỉ. Các bộ phận được sắp xếp thay phiên nhau thực hiện giãn cách và tiến hành sản xuất. Không khí tại Đài Truyền hình Việt Nam nóng hơn cả thường nhật bởi tốc độ, bởi sự căng thẳng và bởi cả những bầu tâm huyết của tất cả các bộ phận đem lại.

Với những ngày tháng không thể quên này, sự kề vai sát cánh của các thành viên làm nên những bữa ăn tinh thần phong phú và đẳng cấp của VTV không còn là những lời sáo ngữ. Đối mặt và vượt qua dịch bệnh còn là sự dũng cảm vượt qua chính mình trong nỗi sợ hãi về nguy cơ lây lan của dịch bệnh chưa từng có. VTV không thể chỉ có tin tức, VTV cũng không thể chỉ có những chương trình phát lại trong thời điểm mà khán giả đặt trọn niềm tin. Vậy điều gì đã tiếp thêm sức mạnh cho mỗi thành viên đã góp mình trong những tháng ngày ấy?

Nền tảng cho tâm thế chủ động khi đối mặt với những tình huống bất chợt được làm nên từ những yếu tố: tầm nhìn và sự quan tâm của lãnh đạo; ý chí, tính chuyên nghiệp và lòng yêu nghề của đội ngũ làm nghề và hệ thống hỗ trợ từ công nghệ tới hậu cần chuyên nghiệp của VTV. Từ hành chính, tài chính, điều hành đều không bị ảnh hưởng khi gặp bất trắc.

Với nền tảng được chuẩn bị âm thầm và bài bản như vậy, suốt những ngày tháng giữa dịch bệnh Covid, Đài Truyền hình Việt Nam đã khẳng định bản lĩnh và đẳng cấp của một Đài truyền hình quốc gia khi thực hiện thành công cầu THTT lễ Kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam với 4 điểm cầu và cầu THTT Kỷ niệm 130 năm sinh nhật Bác trên toàn quốc với công đoạn tổ chức sản xuất và phát sóng hoàn toàn nội lực được triển khai trong bối cảnh chưa bao giờ gặp phải.

Với những bước đi chủ động vượt trội của VTV, từ chuyển dịch công nghệ cho tới vận hành tác nghiệp những chương trình lớn, đáp ứng đòi hỏi các sự kiện quốc gia và quốc tế đã xây chắc vị thế của Đài. Một năm trước đó, tháng 2 năm 2019, sự kiện cuộc gặp Thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Kim Jong Un diễn ra tại Hà Nội được Việt Nam tổ chức thành công. Trong vai trò truyền thông chủ nhà, Đài Truyền hình Việt Nam được Tổ chức PTTH châu Á – Thái Bình Dương năm 2019 trao giải thưởng về tổ chức đưa tin một sự kiện lớn của Thế giới, qua đó định vị chắc niềm tin với các đài quốc tế khác và với chính khán giả khắp toàn cầu của mình trong những sự kiện Chính trị quan trọng đã từng thực hiện.

Thành công mà VTV đạt được, ghi điểm trong đánh giá của khán giả đến được không chỉ từ những trang bị công nghệ hay cập nhật thiết bị, nguyên tắc vận hành với sự thống nhất trên toàn quốc và cả những cơ quan tại nước ngoài chính là chìa khoá đem lại sự an toàn, chuyên nghiệp. Hai trung tâm lớn tại miền Trung và Nam Bộ - VTV8 và VTV9 được sáp nhập, tinh gọn từ 5 Trung tâm khu vực trước kia, đã được điều hành theo đúng nguyên tắc chuyên nghiệp, tự chủ như VTV tại Hà Nội.

Mô hình tổ chức sản xuất, phát sóng cấu trúc thống nhất và sẵn sàng gánh vác nhiệm vụ làm trung tâm dự phòng sản xuất và phát sóng trong mọi tình huống cho cả hệ thống VTV. Tính thống nhất về quản trị điểu hành thực sự là diện mạo khác biệt của Đài Truyền hình Việt Nam ở giai đoạn này.

Bên cạnh đó, đến thời điểm này, hoạt động đưa tin, phóng sự hoặc phim tài iệu của VTV trên những điểm nóng của thế giới thông qua các cơ quan thường trú đã là điều quá quen thuộc với khán giả. Tính chuyên nghiệp về tác nghiệp và bộ máy vận hành ngày một hoàn thiện cho phép những sản phẩm từ các điểm trên thế giới đến với khán giả gần như không có độ trễ.

Với nền tảng công cụ vận hành, trang thiết bị tác nghiệp ổn định thì điều kiện để phát huy yếu tố con người càng trở nên thuận lợi, cốt lõi của mọi hoạt động điều hành, vận hành vẫn là các món ăn chính mà VTV đã đưa đến khán giả. Trong những năm gần đây, hơi thở thanh xuân của lớp người làm nghề trẻ với những trợ lực của bậc cha, anh đi trước đã đem lại nhiều sắc thái tươi mới, những thành công trên bình diện quốc gia và quốc tế càng khẳng định cho những nền tảng được dày công chăm bón, gây dựng, tạo được sự nối tiếp liền mạch, không đứt quãng.

Thành công đạt được là động lực lớn để các thế hệ VTV đi xa hơn trên bước đường chuyên nghiệp, tuy vậy trên con đường đó cũng không ít những thách thức từ cương vị của một cơ quan tuyên truyền quốc gia về đòi hỏi nhanh, đúng và hấp dẫn; thách thức từ sức ép cạnh tranh lớn của thời cuộc với công nghệ luôn thay đổi không cho phép ai đứng ngoài vận động chung ấy.

Đòi hỏi và bước tiến của công nghệ sẽ dẫn dắt các thế hệ làm nghề giỏi giang tiếp nối, giống như cách mà Truyền hình Việt Nam đã ra đời và trải qua những bước đi đáng tự hào. Những bước đi ấy được gắn liền với một mã gen riêng đặc biệt mang tên VTV, mã gen được hình thành, đúc kết từ biết bao lớp người đi trước; mã gen được tạo tác bởi tình cảm của từng thành viên với tên gọi Truyền hình Việt Nam, rồi VTV. Tình cảm ấy chính là ngọn lửa, là mạch sống bất biến đồng hành với mọi thay đổi, mọi bước tiến của công nghệ, của trang thiết bị liên tục được hiện đại hoá.

Nửa thế kỷ, với một ngành nghề đặc thù như truyền hình, với những con người VTV là cả một cuộc đời. VTV của 50 năm cũng trở thành gia đình thứ hai của biết bao lớp người. Họ đến, rồi đi, những lớp người có thể không biết nhau bằng nhận diện tướng mạo, nhưng họ đều "nhận" ra nhau bởi sự nghiệp đáng tự hào của không riêng họ, nhận ra nhau trên con đường mà số phận đã đặt họ nhìn về một hướng, đề cùng nhau đi đến những đích ngắm xa hơn.