Năm 2018 đã tiếp tục chứng minh một điều rằng không có gì là vĩnh viễn, ngay cả với những tập đoàn công nghệ hùng mạnh nhất thế giới.

Vào cuối tháng 11, CNBC đã công bố một thống kê gây sốc. Theo đó giá trị vốn hóa của 5 đại gia công nghệ Mỹ là Facebook, Amazon, Apple, Netflix và Alphabet (công ty mẹ của Google) đã giảm trung bình 20 – 40% so với mức đỉnh. Ước tính giá trị vốn hóa của của 5 doanh nghiệp này đã giảm hơn 1.000 tỷ USD.

Đây chỉ là một trong số rất rất nhiều những thống kê đáng buồn của làng công nghệ năm 2018. 

1. Facebook và lỗi hệ thống

Nếu là một người theo chủ nghĩa duy tâm, có lý do để mà tin rằng năm 2018, mạng xã hội hùng mạnh nhất thế giới với hơn 2 tỷ người dùng, Facebook đã bị sao "quả tạ" chính chiếu. Có lẽ chưa khi nào kể từ thời điểm Facebook ra đời, CEO Mark Zuckerberg cùng các đồng sự lại phải trải qua chuỗi ngày ác mộng như năm vừa qua.

Cuối tháng 3/2018, cả thế giới rúng động khi hàng loạt tờ báo lớn như The New York Times, The Observer hay The Guardian đồng loạt phanh phui sự việc thông tin của 50 triệu người dùng Facebook bị công ty phân tích dữ liệu chính trị Cambridge Analytica thu thập và khai thác theo hướng phục vụ cho chiến dịch tranh cử của tỉ phú Donald Trump năm 2016.

Thị trường ngay lập tức phản ứng mạnh trước scandal này, 50 tỷ USD giá trị vốn hóa của Facebook bị thổi bay chỉ 2 ngày sau. Điều đáng chú ý hơn là, CEO Mark Zuckerberg và nữ tướng COO Sheryl Sandberg hoàn toàn im lặng trước sự việc nghiêm trọng này.

"Mark Zuckerberg đang ở đâu?" là tiêu đề một bài viết của Recode trước sự im lặng đáng sợ đến từ Facebook.

Tận 3 ngày sau vụ việc, Mark Zuckerberg mới xuất đầu lộ diện khi thừa nhận Facebook đã mắc sai lầm trong việc để Cambridge Analytica thu thập thông tin người dùng trên nền tảng của mình.

Mark Zuckerberg điều trần trước Quốc hội Mỹ

Sự việc nghiêm trọng đến mức, Mark Zuckerberg đã phải điều trần trước Quốc hội Mỹ.

Chưa dừng lại ở đây, đến tháng cuối tháng 9/2018, cả thế giới lại một lần nữa phải choáng váng khi Facebook đăng xuất 90 triệu tài khoản người dùng Facebook trên toàn thế giới vì một lỗ hổng kỹ thuật tại tính năng "View As".

Theo Reuters, trong vụ việc này, các tin tặc đã truy cập vào tài khoản của 30 triệu người dùng. Trong đó đã đánh cắp tên và chi tiết liên lạc của 29 triệu người dùng.

Sẽ phải mất đến vài trang giấy để nói hết những bê bối mà Facebook phải gặp phải trong năm 2018, từ những cáo buộc cho phép đối tác truy cập trái phép thông tin người dùng; sử dụng dữ liệu người dùng để trừng phạt đối tác; lộ hàng triệu tấm ảnh người dùng ở chế độ riêng tư…

Danh tiếng của Facebook đã bị mài mòn mạnh sau năm 2018

Theo Bloomberg, giá trị vốn hóa của Facebook đã giảm đến 40% so với mức đỉnh, trong khi khối tài sản của Mark Zuckerberg đã giảm khoảng 17,4 tỷ USD trong năm 2018. 

Tiền bạc mất có thể kiếm lại được nhưng chắc chắn, danh tiếng của Facebook đã bị mài mòn mạnh sau năm 2018.

Mark Zuckerberg cho biết sẽ mất khoảng 3 năm để giải quyết tất cả các vấn đề bảo mật trong hệ thống Facebook. Những có lẽ, Mark và các đồng sự cần nhanh hơn, bởi thời gian đang không đứng về phía mạng xã hội này.

2. Google+ bị khai tử trong cay đắng

Ra mắt vào năm 2011, từng được đặt hy vọng có thể cạnh tranh với Facebook, nhưng số phận của mạng xã hội Google+ lại "bi thảm" theo cách khó có thể tin nổi.

Tháng 10 vừa qua, chưa hết choáng váng vì Facebook, giới công nghệ lại được thêm một phen rúng động sau khi lỗ hổng bảo mật của mạng xã hội Google+ được công bố.

Một lỗ hổng trong nền tảng API đã làm ảnh hưởng đến dữ liệu cá nhân của hơn 500.000 người dùng Google+. Lỗ hổng này đã cho phép hơn 400 ứng dụng của bên thứ ba có thể tiếp cận các thông tin như tên, ngày sinh, địa chỉ email, ảnh profile và nhiều thông tin khác của người dùng.

Phải chăng Google+ đã sinh nhầm thời?

Đáng chú ý, tờ Wall Street Journal cho hay, lỗ hổng này đã được phát hiện vào tháng 3/2018 nhưng công ty không hề tiết lộ về sự cố này cũng như cách khắc phục nó ra sao.

Không né tránh như Facebook, Google đã ngay lập tức phản hồi. Song cách phản hồi này còn khiền nhiều người "ngã ngửa" hơn là lỗ hổng mà Google+ gặp phải. Google tuyên bố sẽ đóng cửa vĩnh viễn Google+ vào tháng 8/2019.

Tuy nhiên sự bi thảm của Google+ chưa dừng lại ở đây khi vào đầu tháng 12, thêm một lỗ hổng của mạng xã hội này được phát hiện. Lỗ hổng có thể ảnh hưởng tới khoảng 52,5 triệu người dùng.

Thay vì đến tháng 8/2019, Google+ sẽ đóng cửa sớm 4 tháng, tức tháng 4/2019.

Có nhiều lý do để Google "dứt tình" với Google+ nhưng sự kém phát triển của "đứa con chậm lớn" Google+ được xem nguyên nhân quan trọng nhất.

Google đã từ chối tiết lộ số lượng người dùng Google+ ở thời điểm khai tử. Nhưng tỷ lệ 90% người dùng chỉ nán lại mạng xã hội này không qua 5 giây khi sử dụng đã cho thấy Google+ kém hấp dẫn thế nào.

Không ai có thể phủ nhận, Google+ sở hữu một giao diện đẹp, nhiều tính năng. Song lỗi lầm lớn nhất của Google+ là nó đã "sinh nhầm thời". 

Xin lỗi Google+, đây là thời của Facebook!

3. Bóng ma "quấy rối tình dục" ám ảnh thung lũng Silicon

Không chỉ tại Hollywood, quấy rối tình dục cũng là "bóng ma" ám ảnh thung lũng Silicon.

Tháng 10/2018, New York Times đã khiến làng công nghệ phải bàng hoàng khi đăng tải loạt bài viết tiết lộ Andy Rubin, cha đẻ của hệ điều hành Android đã nhận đến 90 triệu USD để rời Google sau khi ông này bị tố cáo quấy rối tình dục các nhân viên khác (Google mua lại Android vào năm 2005).

Andy Rubin, cha đẻ của hệ điều hành Android đã nhận đến 90 triệu USD để rời Google sau khi ông này bị tố cáo quấy rối tình dục các nhân viên khác

Không chỉ Andy Rubin nhiều nhân vật cấp cao khác của Google cũng xuất hiện trong bài viết của New York Times.

Loạt tin bài này khiến các nhân viên Google phẫn nộ. Thay vì trừng phạt, người dính vào bê bối tình dục còn được trả tiền để nghỉ việc

Ngày 1/11, nhân viên Google từ trụ sở chính Mountain View, California đến hàng loạt văn phòng trên toàn cầu đã đình công, xuống đường tuần hành tạo thành phong trào Google Walkout để phản đối.

Những người tuần hành muốn lãnh đạo Google cần phải đưa ra những giải pháp quyết liệt để chấm dứt tình trạng quấy rối tình dục tại công ty.

Sự lan tỏa của Google Walkout mạnh đến mức CEO Sundar Pichai đã phải lên tiếng ủng hộ những người tuần hành và đưa ra những biện pháp mạnh mẽ để giải quyết tình trạng quấy rối tình dục.

4. Huawei và làn sóng tẩy chay ở  nhiều quốc gia

Năm 2018 ghi nhận chiến thắng vang dội của Huawei ở mảng smartphone khi gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc vượt mặt Apple để trở thành hãng sản xuất smartphone số 2 thế giới.

Cách đây ít ngày, Huawei tuyên bố họ đạt cột mốc doanh số bán 200 triệu chiếc smartphone trong năm 2018 vào ngày 25/12. Một kỷ lục vô tiền khoáng hậu, nếu biết rằng chỉ 8 năm trước, hãng này chỉ xuất xưởng được vẻn vẹn 3 triệu chiếc smartphone trong năm 2010.

Không dừng lại ở đây, Huawei còn tự tin đặt mục tiêu soán ngôi số 1 của Samsung vào năm 2020.

Năm 2018, năm đầy bất ổn của Huawei

Tuy nhiên những thành công này không thể che đi một năm đầy bất ổn của Huawei trước làn sóng tẩy chay ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Ngày 13/8, Tổng thống Trump ký lệnh cấm chính phủ Mỹ sử dụng công nghệ của Huawei, ZTE. Lệnh cấm cũng được áp dụng cho các nhà thầu cung cấp dịch vụ cho nhà nước. Vấn đề an ninh quốc gia là lý do cho lệnh cấm này.

Với lệnh cấm này, Huawei gần như đã biến mất khỏi thị trường Mỹ. Hai hãng viễn thông hàng đầu của Mỹ là Spint và T-Mobile tuyên bố từ bỏ thiết bị của Huawei. Nhà bán lẻ hàng điện tử tiêu dùng lớn nhất của Mỹ Bestbuy dừng bán smartphone của Huawei.

Không chỉ cấm, chính phủ Mỹ được cho là đã thuyết phục các nước đồng minh tránh sử dụng thiết bị viễn thông do tập đoàn công nghệ Huawei.

Sự kiện bà Mạnh Vãn Chu bị bắt tại Canada khiến năm 2018 trở nên càng tồi tệ với Huawei

Mới đây nhất, 2 thị trường lớn tại châu Âu đã có những động thái siết chặt quản lý đối với sản phẩm của hãng này. Công ty viễn thông lớn nhất của Pháp Orange đã loại Huawei khỏi danh sách cung cấp thiết bị cho dự án mạng 5G. Trong khi công ty Deutsche Telekom của Đức tuyên bố đang xem xét lại việc hợp tác với công ty Trung Quốc.

Làn sóng này cũng nhanh chóng lan rộng sang các thị trường khác như Nhật Bản, Australia và New Zealand.

Đỉnh điểm trong sự căng thẳng đã diễn ra vào đầu tháng 12 khi bà Mạnh Vãn Chu, Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc Tài chính bị bắt tại Canada. Bà Mạnh Vãn Chu đangđối mặt với nguy cơ bị dẫn độ sang Mỹ với cáo buộc vi phạm các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran.

Theo tờ WSJ, nhà chức trách Mỹ đã mở một cuộc điều tra Huawei do nghi ngờ doanh nghiệp này vi phạm các biện pháp trừng phạt Iran. Nếu bị dẫn độ sang Mỹ và bị buộc tội, bà Mạnh Vãn Chu có thể phải nhận án phạt cao nhất cho mỗi tội danh lên tới 30 năm tù.

5. Elon Musk: "Ếch chết tại miệng"

Cũng giống như Facebook, danh tiếng của Elon Musk – người được mệnh danh là Edison của thế kỷ 21 đã bị sứt mẻ một cách đáng kể sau năm 2018.

Danh tiếng của Elon Musk đã bị sứt mẻ một cách đáng kể trong sau năm 2018

Ngày 7/8, trong một động thái gây sốc trên Twitter cá nhân, Elon Musk tuyên bố đã tìm được nguồn tài chính để mua lại Tesla với giá 420 USD/cổ phiểu để rời thị trường chứng khoán, trở thành công ty tư nhân.

6 ngày sau, Elon Musk cho biết tuyên bố này dựa trên các cuộc gặp mặt với quỹ quản lý tài sản của Saudi Arabia.

Tuy nhiên, với Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC), đây là thông tin chưa có kiểm chứng, tác động đến giá cổ phiếu và như vậy là bất hợp pháp. Thậm chí SEC còn cho rằng, Elon Musk bịa ra con số 420 USD chỉ để gây ấn tượng với bạn gái. 

Và SEC đã kiện Elon Musk. Một số cổ đông của Tesla cũng có hành động tương tự khi cáo buộc Elon Musk đưa ra tuyên bố tư nhân hóa công ty nhằm thao túng giá cổ phiếu.

Cuối cùng trong một thỏa thuận với SEC, Elon Musk chấp nhận từ chức chủ tịch Tesla trong 3 năm và nộp phạt 20 triệu USD.

Tesla cũng phải nộp phạt 20 triệu USD vì những phát ngôn "thiếu kiềm chế" của Elon Musk. Tuy nhiên số tiền này không là gì so với hàng tỷ USD giá trị vốn hóa của Tesla đã bị bốc hơi sau sự việc này.

Trước đó, Elon Musk cũng đã phải muối mặt xin lỗi vì bệnh "vạ miệng" của mình.

Elon Musk đã gọi Vernon Unsworth, một trong số 7 thợ lặn người Anh tham gia giải cứu 13 thành viên của đội bóng "Lợn Rừng" khỏi hang Tham Luang, Thái Lan đầu tháng 7/2018 là kẻ "ấu dâm".

Elon Musk: "Ếch chết tại miệng"

Sự miệt thị này đến từ việc Vernon Unsworth chê bai ý tưởng dùng tàu ngầm mini của Elon Musk để giải cứu đội bóng "Lợn Rừng".

"Tôi xin lỗi ông Vernon Unsworth và các công ty mà tôi đại diện trong vai trò lãnh đạo. Sai sót là của tôi và chỉ mình tôi mà thôi", Elon Musk cho biết.

Bài: Duy Cường

Thiết kế cover: Duy Nguyễn