Không ít những đứa trẻ ở Hà Nội, ngày ngày ngắm nhìn dòng sông Hồng chở nặng phù sa uốn quanh thành phố từ những ô cửa sổ chung cư, hay thi thoảng được đi qua sông trên những cây cầu... hẳn đều từng ước ao có một ngày được chạy dọc bờ sông, chạm tay vào làn nước mát...

Sông Hồng tuy gần mà xa, gần trong tầm mắt và xa trong tầm tay nhiều đứa trẻ. Một phần vì cuộc sống bận rộn, một phần vì để đưa lũ trẻ ra bờ sông chơi, người lớn cần một chút tìm tòi, kiên nhẫn... Sông Hồng cũng từng mang tiếng dữ trước đây, bởi một vài vụ sụt lún cát đã xảy ra, hay ven sông nhiều đoạn thường hoang vắng um tùm... nên nhiều người càng chẳng nghĩ đến việc đưa con trẻ ra sông chơi, sợ mất an toàn.

Sông Hồng, cầu Long Biên và những bãi bồi xanh mướt từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu của Thủ đô Hà Nội. Ảnh: Phạm Huy Trung

Thế nhưng, "Trong tim ai cũng có, một dòng sông riêng mình..." - một bài hát của nhạc sĩ Hoàng Hiệp viết thế. Và sông Hồng, với không ít người gắn bó với Hà Nội, kể cả những người không phải dân bản xứ, hẳn vẫn âm thầm lặng lẽ chảy ở một nơi nào đó trong tim. Để rồi đôi khi, giữa khói bụi ồn ào của phố xá, họ chợt nhận ra luôn có một dòng sông bên mình. Với những đứa trẻ đang lớn lên trong thành phố, cũng ngày ngày bận rộn không kém với sách vở, sông Hồng chính là "dòng sông tuổi thơ" đấy. Chỉ có điều, lại vẫn chuyện, gần mà xa...

Đừng để sông Hồng chảy vào quên lãng, hoặc chảy qua tuổi thơ của bao đứa trẻ ngày nay mà không lưu lại gì trong ký ức. Đó là câu chuyện của những người yêu sông Hồng tha thiết, những người muốn bồi đắp thêm ngọt bùi vào miền ký ức của mỗi đứa trẻ thơ, như dòng sông bao đời bồi đắp phù sa quanh thành phố.

Nhà trong phố nhưng vợ chồng ông Quỳnh cất công tìm một mảnh đất khai hoang sát mép sông, cặm cụi đánh thức một triền sông, biến nó thành một khu vui chơi cho trẻ con mỗi dịp cuối tuần, rồi đặt cho cái tên hay hay là "Tổ Rồng".  Việc ông bà làm, cái được nhất, là tạo một lối đi cho bọn trẻ có thể đến gần bờ sông nhất, được hòa mình với thiên nhiên nhiều nhất. Sông Hồng từ xa cách, đã gần hơn trong tầm với trẻ con. Từ đê Nghi Tàm, chỉ cần ngồi sau xe bố mẹ rẽ vào phố Tứ Liên chừng 1,5km, đi qua những vườn đào, vườn quất cảnh, vườn ngô, vườn chuối... bát ngát mướt xanh, là tới được bờ sông. 

Những khu vườn xanh bát ngát, trải dài ven sông, như đón lũ trẻ đến với một miền đất lạ, khác xa cuộc sống đông đúc trong thành phố. Ảnh: Tuấn Nguyễn

"Tổ Rồng" chẳng có gì ngoài một bãi cát được gia cố cẩn thận, tránh sụt lún, đám cỏ dại và cây cối thiên nhiên được chăm chút lại, vài dây đèn chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời, đồ vật trang trí đa phần là tái chế, thân thiện với môi trường... 

Vậy nhưng giữa bãi sông hoang vắng, chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ mang đến "thiên đường" cho trẻ con. Ở đây, chúng có được chỗ vui chơi, trải nghiệm, tìm tòi những điều mới lạ ven sông, từ cỏ cây hoa lá đến côn trùng... hay đơn giản là ngắm tàu thuyền qua lại trên sông... Tất cả đều khác xa trong phố!

Quang cảnh hoang dại ven sông có bàn tay chăm chút của con người đã trở nên mê đắm hơn nhiều. Ảnh: Diệu Trang

Dưới những tán lá xanh, không chỉ lũ trẻ mà cả người lớn cũng có nơi thư giãn bình yên, mát rượi ven sông. Ảnh: Tuấn Nguyễn

Nghịch cát ven sông, thú vui tưởng đơn giản của trẻ con, nhưng sẽ chẳng tìm đâu ra chỗ chơi nếu chỉ ở trong thành phố. Ảnh: Tuấn Nguyễn

Cũng chọn bãi sông Hồng để thêm chốn đi về, bà Xuyến bỏ công làm vườn, dựng nhà gần bờ sông. Căn nhà in đậm dấu ấn miền quê vùng đồng bằng Bắc Bộ xưa với tranh tre nứa lá, nằm bình yên giữa vườn cây trái xum xuê. Tuy nhỏ nhắn đơn sơ, nhưng khi san sát ngoài kia là những tòa bê tông cao tầng, nếp nhà tranh bỗng hóa "một nốt trầm xao xuyến"!

Có thể khi dựng nhà, bà Xuyến chỉ làm cho thỏa mong ước được trở về với nếp nhà xưa của mình, hoặc để được thư giãn trong một không gian tĩnh tại. Nhưng với đám trẻ trong thành phố, khi ra bờ sông chơi, bắt gặp khung cảnh này, chúng như được về quê đích thực.

Nếp nhà xưa ngoài bãi sông Hồng, nơi lũ trẻ không cần phải đi quá xa mà vẫn được "về quê". Ảnh: Tuấn Nguyễn

Những ngày Thu, sông Hồng và những bãi bồi, triền đê đẹp dịu dàng phía sau lưng thành phố. Chỉ cần một ngày ở bên dòng sông, những đứa trẻ hẳn đều sẽ có ký ức riêng về một Hà Nội - nơi sông Hồng sóng đỏ... Một Hà Nội vội vã, ồn ào, hiện đại, nhưng vẫn còn đó những lối rẽ tuổi thơ, thênh thang chờ dấu chân người...

Những lối về tuổi thơ sẽ vẫn còn khi ta dần lớn lên và già đi, vẫn thênh thang chờ đón ta về... Ảnh: Tuấn Nguyễn  

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!