Từ Dòng thời cuộc đến Café Sáng với VTV3 và giờ là Chuyển động 24h, khán giả đã quen với một MC Dương Sơn Lâm chỉn chu, thông minh hay đôi khi nét hài hước có duyên. Nhưng còn một hình ảnh Dương Sơn Lâm khác, đó là một anh chàng MC 9X này với sự chân thành, sẵn sàng cùng khóc cùng cười cùng nhân vật ở điểm hẹn Hành trình truyền cảm hứng, nơi anh đã gắn bó trong suốt năm qua.
Do đâu mà có một Sơn Lâm khác biệt như vậy? Trả lời câu hỏi này, Sơn Lâm cho hay, đó là bởi Hành trình truyền cảm hứng với anh nhiều hơn ý nghĩa của một công việc…
Cảm giác của Sơn Lâm như thế nào khi chia tay Hành trình truyền cảm hứng?
Sau một năm, giờ mình làm chương trình gala có cảm giác nhẹ nhàng hơn nhiều. Nhìn kịch bản chương trình tổng kết cuối cùng, những câu chuyện ấn tượng cứ dội về trong tâm trí làm mình nhớ lại, có cảm giác vui và có chút tiếc, không biết bao giờ mình mới có lại cái cảm giác như từng có với nhân vật…. Nó trộn rộn nhiều cảm xúc khác. Có thể năm sau mình sẽ làm nhưng đó lại là những cảm xúc khác rồi.
Xen lẫn trong sự trộn rộn là sự hào hứng chờ đón những gương mặt sắp xuất hiện. Nhưng tôi cũng hiểu rằng việc tìm kiếm nhân vật sẽ ngày càng khó hơn và lo lắng.
Trở lại quá khứ, Sơn Lâm có nhớ cảm xúc đầu tiên khi nhận công việc MC của Hành trình truyền cảm hứng?
Với tôi, Hành trình truyền cảm hứng trước tiên là công việc. Còn nhớ lại cảm xúc đầu tiên lúc nhận công việc này thì đó là... sướng. Thời điểm tôi bắt đầu đồng hành cùng Hành trình truyền cảm hứng là lúc tôi mới về làm việc tại Trung tâm Tin tức VTV24. Lúc đó có 2 sự kiện quan trọng cùng đến với tôi, một là trở thành một trong 4 người dẫn Chuyển động 24h – điều vừa vui vừa áp lực, hai là về công tác tại phòng văn hóa, được làm đúng lĩnh vực sở trường. Đúng lúc này công việc đồng hành cùng Hành trình truyền cảm hứng đến. Với tôi, chúng đều là những công việc quan trọng. Những chương trình hấp dẫn cùng đến một lúc khiến tôi cảm thấy sướng. Bởi vì sao? Bởi điều đó đồng nghĩa với việc mọi người tin tưởng tôi, dù là người mới.
Nhưng sự sung sướng đó đi kèm với những áp lực phải hoàn thành tốt công việc. Thú thực, thời gian đầu tôi hơi căng thẳng. Nhưng càng tham gia sâu vào kịch bản của Hành trình truyền cảm hứng - có thể hơi chủ quan một chút khi nói như vậy - tôi càng có suy nghĩ đây là chương trình hợp với tôi nhất.
Tại sao bạn nghĩ như vậy?
Tôi lý giải như thế này. Khi dẫn chương trình trên sân khấu, tôi thích được làm 2 điều, một là trò chuyện với khách mời thú vị, hai là mang cảm xúc tới cho khán giả. Với hành trình truyền cảm hứng, tôi làm được đủ hai điều đó.
Những khách mời của chương trình đều là những người tuyệt vời, câu chuyện của họ rất hay và khi nghe về họ, có những nhân vật khiến tôi muốn gặp ngay, để xem tại sao họ làm được như vậy, mình biết đằng sau có nhiều câu chuyện mà họ có thể chia sẻ, rồi khi nghe câu chuyện của họ xong, mình lại muốn làm sao đưa nó đến với khán giả một cách thú vị và bất ngờ, làm thế nào để chính vị khách mời đó khi trên sân khấu cũng khóc được, cười được…. Tôi luôn đau đáu với những chi tiết như vậy.
Tất nhiên, khi làm được những điều như thế, tôi cảm thấy sung sướng nhưng cũng còn có những điều mình làm chưa tới. Dù những điều được hay chưa được thì tất cả chúng đã cuốn tôi vào chương trình này.
Sơn Lâm dường như không chỉ gắn bó với Hành trình truyền cảm hứng với vai trò MC nữa rồi….
Chính xác là vậy! Nếu mình chỉ nhận kịch bản và lên sân khấu dẫn thì đơn giản. Nhưng Hành trình truyền cảm hứng làm tôi có cái nhìn khác khi thực hiện những chương trình sau này. Nhận kịch bản dẫn thì tôi hiểu đằng sau nó là ti tỉ việc, là thành quả của rất nhiều người để nhặt được một câu hay cho mình nói, để tạo ra một phóng sự hấp dẫn hay để tìm được những nhân vật thú vị….
Ngoài công việc MC, Sơn Lâm còn đảm nhận vai trò nào khác trong chương trình này?
Đó là công việc biên tập viên, tham gia vào quá trình sản xuất chương trình. Chẳng hạn như với chương trình Hành trình truyền cảm hứng hàng tháng, tùy vào lịch của các thành viên, tôi và ê-kíp sẽ họp càng sớm càng tốt. Cuộc họp sẽ đưa ra chủ đề của tháng, được chọn dựa trên tính thời sự hoặc tùy theo nhóm nhân vật mà ê-kíp đánh giá là có điểm chung… Chọn chủ đề xong thì tới tìm ra những nhân vật hợp lý và liên hệ với từng người để có chi tiết câu chuyện. Tôi thích nhất giai đoạn này, bởi đó là lúc mình được tô vẽ lên chương trình của mình. Mình sẽ phải tìm ra chi tiết nào dùng cho phóng sự, chi tiết dùng để tạo ra sự bất ngờ cho khán giả… rồi tính phương án để làm nổi bật những tính chất của nhân vật.
Chẳng hạn như với nhân vật Trần Đặng Đăng Khoa - một nhân vật rất hay – đã chọn bỏ tất cả để có chuyến đi tuổi thanh xuân qua nhiều quốc gia trong hơn 2 năm. Việc của tôi và ê-kíp là làm bật được điều đó. Chúng tôi đã rất vất vả để liên hệ vì có khi anh ấy đi tới những nơi không có sóng.
Có khi nào Sơn Lâm cảm thấy thất vọng vì không thể tạo ra một chương trình như mình mong muốn?
Có! Thực ra là không ít lần! Gọi là thất vọng cùng cực thì không hẳn nhưng có cảm giác đáng tiếc. Như với câu chuyện của bác sĩ Phạm Thị Việt Hương, một bác sĩ chuyên khoa Nhi tại viện K Tân Triều. Hàng ngày tiếp xúc với trẻ em bị ung thư, bác sĩ Hương có sự rung động rất lớn với những câu chuyện của các em. Bác sĩ đã viết một quyển sách tập hợp câu chuyện của những đứa trẻ và gia đình các em. Cuốn sách đó không có ngôn từ bay bổng, chạm tới cảm xúc người đọc kiểu văn thơ nhưng đó lại là những câu chuyện thật và tôi cho rằng giá trị của nó nằm ở chính những câu chuyện đó.
Điều tôi tiếc là dùđã mời được bác sĩ tới chương trình Hành trình truyền cảm hứng nhưng không thể thực hiện phần gặp gỡ đặc biệt giữa bác sĩ Hương và hơn chục gia đình bệnh nhân từng được cô ấy điều trị – nội dung được lên ý tưởng khi tôi trò chuyện với nhân vật trước khi chương trình diễn ra. Điều đó khiến tôi rất tiếc.
Theo một chương trình dài trong suốt năm qua, có bao giờ Sơn Lâm thấy thiếu năng lượng khi dẫn?
Việc thiếu năng lượng chắc chắn có, bởi vì lịch sản xuất dày. Trong nghề dẫn, việc nói trôi chảy, có ý tứ là chuyện MC chuyên nghiệp nào cũng cần làm và nên làm. Nhưng để tạo ra một chương trình có cảm xúc thì cần có ý tứ, nó phải đi theo từng nhân vật và cả cảm xúc của chính mình. Vì thế, ở cuối buổi dẫn thứ 2 – khi vừa mệt, vừa đói - thì có lúc tôi thực sự không giữ được, đôi khi bị trôi mất cảm xúc. Tuy nhiên, khi lên sóng thì nó vẫn là một sản phẩm đạt chất lượng.
Năng lượng muốn làm chương trình thì tôi và ê-kíp luôn có, nhưng rào cản của nó lại nằm ở việc chọn nhân vật của Hành trình truyền cảm hứng không đơn giản. Với một chương trình khác do ê-kíp sản xuất là Việc tử tế, việc chọn nhân vật có phần dễ thở hơn. Cái khó ở Hành trình truyền cảm hứng là tiêu chí chọn nhân vật. Những nhân vật trong chương trình này là những người - có thể không nhiều người biết tới - nhưng khi nghe câu chuyện của họ, mọi người có động lực và thực sự cảm thấy muốn làm điều gì đó.
Sơn Lâm từng bị tác động bởi một câu chuyện nào trong chương trình?
Trả lời câu hỏi này tôi nghĩ tới câu chuyện của bác sĩ Hương. Tôi vẫn còn nhớ ngày mình liên hệ với bác sĩ Hương, từ Đài THVN tới gặp bác sĩ ở bệnh viện trong thời tiết mưa to, tôi đã nói chuyện về những bệnh nhân từng được bác sĩ chữa bệnh. Thực sự, tôi đã khóc trước mặt bác sĩ khi nghe cô ấy kể, bởi tôi nhận ra rằng cuộc sống hữu hạn là có thật, trong khi mình sống một cách thờ ơ thì có nhiều người đang sống những ngày cuối cùng của mình, người ta nâng niu từng ngày ấy. Trở lại với bản thân, nó khiến tôi nghĩ mình cần trân trọng những giây phút của hiện tại. Nhân vật bác sĩ Hương là một dấu ấn trong trí nhớ của tôi và khiến tôi có cảm giác ở thời điểm này mình cần làm những việc có ý nghĩa.
Sau khi làm chương trình, quan điểm sống của tôi có thay đổi, bắt nguồn từ hai nguyên nhân. Một là từ chính các nhân vật, vì câu chuyện của họ thực sự truyền cảm hứng. Thứ hai là tới từ chính ê-kíp của tôi. Sếp của tôi – BTV Thành Vũ (Phó Trưởng phòng Văn hóa – Xã hội, Trung tâm Tin tức VTV24) - quan điểm rằng ai cũng có giới hạn nhưng nó có thể bị phá vỡ, vì thế anh ấy luôn "ép" việc cho mọi người nhưng cuối cùng, điều tôi nhận ra là - À! Mình có thể làm nhiều hơn thế. Hai điều đó cộng lại khiến tôi biết chỉ cần cố gắng một chút nữa là mình có thể làm được những điều trước đó mình nghĩ rằng không làm được.
Cá nhân Sơn Lâm có nghĩ mình là nhân vật truyền cảm hứng cho người khác?
Tôi không phải là nhân vật truyền cảm hứng nhưng có thể câu chuyện của tôi là cảm hứng cho một người nào đó, chẳng hạn như một bạn sinh viên Bách khoa muốn làm nghệ thuật. (Cười).
Cảm ơn Sơn Lâm về những chia sẻ của bạn!