"Chẳng mong gì chỉ mong thế giới được bình yên, không còn dịch bệnh!", "Việt Nam ơi, cố lên!" - đó là những lời nhắn gửi mà ê-kíp nhận được nhiều nhất trong số hàng trăm, hàng nghìn bình luận tương tác của khán giả mỗi khi Bản tin Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19 lên sóng.

Một bản tin với quá nhiều điều đặc biệt: sự ra đời nhanh "chóng mặt", nội dung chỉ về dịch bệnh…, nhưng từ khi ra đời đến nay, bản tin online này chưa khi nào hết "hot". Bởi ở đây, khán giả không chỉ được cập nhật, nhìn lại toàn cảnh diễn biến dịch bệnh trong một ngày ở cả Việt Nam và trên thế giới, mà còn được tiếp cận với những góc nhìn, khuyến cáo, nhận định của các chuyên gia, bác sĩ...; được tương tác trực tiếp và bày tỏ quan điểm của mình…

Phóng viên VTV News có cuộc trò chuyện với phóng viên Tuấn Hải, người đề xuất ý tưởng và tổ chức sản xuất Bản tin Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19.

PV Tuấn Hải: Tất nhiên là chúng tôi không bao giờ quên những ngày đặc biệt ấy. Trong cuộc họp báo diễn ra lúc gần 3h sáng 31/1/2020 (giờ Việt Nam) ở Geneva, Thụy Sĩ, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tuyên bố sự bùng phát chủng mới của virus corona (nCoV) từ Trung Quốc là "Tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu". Thời điểm ấy, tại Việt Nam cũng đã có 5 ca nhiễm virus nCoV (nay là SARS-CoV-2).

Bản tin Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19 (tên ban đầu là Toàn cảnh phòng, chống dịch viêm đường hô hấp cấp do nCoV) chính thức ra mắt tối cùng ngày (31/01).

Ý tưởng đến quá nhanh chóng và cũng ngay lập tức được tổ chức sản xuất trong ngày, sau khi anh Lê Quang Minh (khi ấy là Giám đốc Trung tâm Tin tức VTV24, hiện là Giám đốc Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số - VTV Digital) gật đầu với ý tưởng.

Trước đấy, chúng tôi vẫn liên tục cập nhật tin tức nóng về dịch bệnh. Nhưng quả thực, dịch bệnh đã diễn biến phức tạp rất nhanh. Tôi còn nhớ những ngày mình nhận duyệt những tin tức đầu tiên về một vài ca "viêm phổi lạ" tại Vũ Hán (Trung Quốc) hồi tháng 12/2019. Khi ấy, cuộc sống ngay cả ở Vũ Hán vẫn bình thường và thú thực, mình cũng chưa để tâm nhiều lắm. Nhưng chỉ 1 - 2 tháng sau, mọi thứ thay đổi chóng mặt, thay đổi đến mức không ngờ theo chiều hướng rất xấu và lại thay đổi ở khắp nơi chứ không riêng gì Vũ Hán. Bản thân những phóng viên chuyên trách Y tế như chúng tôi cũng ít nhiều bị "ngợp", nhất là sau khi Việt Nam công bố các ca nhiễm đầu tiên.

Việc WHO tuyên bố "Tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu" giống như một hồi chuông cảnh báo mạnh mẽ cho toàn thế giới. Lúc ấy, chúng tôi chợt nhận ra rằng: Cần thêm rất nhiều thời lượng để chuyển tải hết lượng thông tin mà VTV có được đến với người dân. Đó lại là những thông tin chính thống, chuẩn xác và kịp thời từ các phóng viên của VTV ở nhiều nơi trên thế giới, ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước gửi về…

Bên cạnh đó, trải qua một ngày mà tin tức về nCoV trên báo đài cứ lên sóng, lên trang liên tục, chắc hẳn người xem sẽ muốn có cái nhìn tổng hợp, xâu chuỗi về diễn biến dịch bệnh, từ đó nắm bắt được các thông tin cần thiết một cách tuần tự hơn, dễ nhớ hơn.

Vậy là Bản tin Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19 ra đời, được công chiếu, đăng tải mỗi tối trên trang fanpage Trung tâm Tin tức VTV24, Youtube VTV24, Báo điện tử VTV News…

Khi ra mắt, chúng tôi đã đặt ra những đích riêng cho bản tin. Không chỉ tổng hợp những diễn biến mới nhất trong ngày về dịch bệnh ở cả Việt Nam và trên thế giới, bản tin còn đưa ra những góc nhìn, nhận định, bình luận của các chuyên gia y tế; những thông báo, khuyến cáo phòng chống dịch của WHO, Bộ Y tế...

Có thời gian, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin không chuẩn xác, gây hoang mang..., chúng tôi xác định: Bản tin phải là nơi cung cấp thông tin chính xác nhất, đáng tin cậy nhất, khách quan nhất... đẩy lùi fake news về COVID-19.

Hàng ngày, khi xem bản tin, nếu khán giả nắm bắt được thông tin chính thống về dịch bệnh, nhớ được những khuyến cáo, hướng dẫn cần thiết về phòng chống dịch để áp dụng vào cuộc sống, công việc... thì chúng tôi đã đạt được mục tiêu đầu tiên.

Cái đích lớn hơn mà chúng tôi kỳ vọng là bản tin sẽ góp phần bảo vệ cộng đồng an toàn trước sự tấn công của virus SARS-CoV-2. Chúng tôi có niềm tin rằng: Một cộng đồng hiểu biết, đoàn kết và biết sẻ chia... là một cộng đồng có thể tồn tại và vượt qua đại dịch.

Có thể gọi Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19 là một "bản tin dã chiến" hết sức linh hoạt. Những thời điểm bản tin xuất hiện đều gắn với những thời điểm nóng nhất của dịch bệnh. Từ đầu năm đến nay, tạm phân chia diễn biến dịch của Việt Nam thành 3 đợt, thì chúng tôi cũng bám vào các giai đoạn ấy để sản xuất.

- Thời gian đầu là khi dịch bắt đầu xâm nhập vào nước ta - đầu năm 2020. Giai đoạn này, Việt Nam khoanh vùng dập dịch khá nhanh và ê-kíp cũng không phải sản xuất bản tin quá dài ngày.

- Sau "trận đầu" như cách gọi của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Việt Nam lại xuất hiện ca bệnh được gọi là "siêu lây nhiễm" từ nước ngoài trở về. Khái niệm F0, F1, F2, F3, F4... bắt đầu phổ biến. Việt Nam sau đó công bố dịch, thực hiện giãn cách xã hội... Bản tin tiếp tục trở lại với khán giả khá dài kỳ, cho đến khi chúng ta không còn phải giãn cách xã hội do dịch bệnh đã giảm nhiệt.

- Gần đây, khi dịch bệnh ở Việt Nam bước vào giai đoạn mới, các ca bệnh liên tục xuất hiện ở Đà Nẵng, Quảng Nam... Bản tin lại tái khởi động và hiện đã trở lại với khán giả được hơn một tháng nay.

Nếu gọi là "căng" thì tôi thấy tác nghiệp trong mùa dịch, không phóng viên, biên tập viên thời sự nào của VTV là không "căng" cả. Những chất liệu chúng tôi có được để lắp ghép thành bản tin phần lớn dựa vào công sức của các phóng viên hiện trường gửi về. Việc của chúng tôi là vừa chọn lọc, tổng hợp, vừa cập nhật và có thể "chạy nóng" để phát triển thông tin. Đồng thời, chúng tôi gia cố thêm ý tưởng để tạo màu sắc, dấu ấn riêng cho bản tin, tránh trùng lặp với các chương trình, bản tin khác mà các kênh sóng của VTV đã có.

Còn sự vất vả, nếu có, thì đó là khung giờ làm việc của ê-kíp thường kết thúc muộn hơn bình thường, khoảng 21h mới xong xuôi công việc để trở về nhà.

Điều chúng tôi luôn trăn trở là hôm nay mình mang đến gì cho khán giả. Một bản tin chỉ xoay quanh dịch bệnh, làm thế nào để nó trở thành "điểm hẹn" hàng ngày hấp dẫn, chứ không nhàm chán? Câu hỏi này khiến chúng tôi chịu khá nhiều áp lực về việc đổi mới nội dung, cách thể hiện.

Từ những bản tin cập nhật diễn biến có phần hơi dàn trải thời gian đầu, giờ đây, mỗi bản tin đều đã có một chủ đề riêng, một câu chuyện nổi bật, không ngày nào giống ngày nào. Rất vui là hướng đi này khá "được lòng" khán giả, thể hiện qua lượng view và tương tác - vốn là áp lực rất lớn khi chúng tôi đảm nhận sản xuất online.

Đúng vậy. Ngay từ số đầu tiên phát sóng, Bản tin Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19 đã được khán giả đón nhận trên cả mong đợi và cán mốc triệu view rất sớm trên trang fanpage và kênh Youtube của Trung tâm Tin tức VTV24. Hiện, bản tin còn thu hút lượng người xem đáng kể trên VTV Go và trên Báo điện tử VTV News.

Hàng ngày, chúng tôi nhận được phản hồi tốt từ khán giả thông qua những dòng comment, qua hộp thư trên các trang fanpage… Hạnh phúc hơn cả là bản tin được nhiều chuyên gia, y bác sĩ yêu mến. Họ dõi theo, động viên và tư vấn cho chúng tôi những vấn đề liên quan đến chuyên môn ngành Y mà chúng tôi cần lưu ý trong quá trình tác nghiệp. Họ cũng giúp chúng tôi hiểu rõ hơn nhiều khái niệm chuyên môn, từ đó chuyển thể sao cho khán giả dễ hiểu, dễ nắm bắt nhất… Đó là những cố vấn tuyệt vời luôn ở bên chúng tôi mà chúng tôi vô cùng trân trọng.

Nói vậy nhưng cũng phải thừa nhận, có những ngày lượng khán giả xem bản tin sụt giảm. Đấy là lúc chúng tôi phải đầu tư chất xám nhiều hơn cho những ngày kế tiếp, phải huy động tối đa sự sáng tạo của mỗi thành viên trong ê-kíp. Làm nhiều và làm thường xuyên thì hầu như ai cũng sẽ có lúc cảm thấy mình cạn kiệt về ý tưởng, nhưng khán giả thì có quyền đòi hỏi mỗi bản tin đều phải có sức hấp dẫn riêng.

Theo cảm nhận của ê-kíp, phần đông khán giả online không thích lòng vòng, họ cần nạp thông tin nhanh, rõ ràng, ngắn gọn… Vậy nên, chúng tôi hạn chế đưa các chất liệu dài dòng vào một bản tin online.

Khán giả online cũng rất thích những bản tin có góc nhìn, điểm nhấn. Thật ra có nhiều thông tin đến thời điểm 20h - khi Bản tin Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19 lên sóng thì nó không còn quá nóng. Việc của chúng tôi là hâm nóng lại bằng cách phát triển thông tin, thêm vào đó những góc nhìn đa chiều hơn, những ý kiến, đánh giá của các chuyên gia uy tín và cả những nhận định mang tính dự báo…

Khán giả online cũng có nhu cầu tương tác cao. Khác với truyền hình, các kịch bản online cần có độ mở nhất định. Việc chúng tôi cần làm là kết nối với khán giả, thậm chí trò chuyện ngay từ trường quay với họ; đồng thời tạo diễn đàn để kết nối khán giả với nhau, để mỗi khán giả đều có thể chia sẻ thông tin, quan điểm của mình… Cũng không ít khán giả vừa xem bản tin vừa gửi đến chúng tôi những băn khuăn, thắc mắc đang cần giải đáp. Trong khả năng của mình, các phóng viên của bản tin sẽ ghi nhận những câu hỏi đấy, kết nối với các chuyên gia để tìm câu trả lời cho những vấn đề nhiều khán giả quan tâm và giải đáp trực tiếp trên sóng.

Nghe qua thì hơi mâu thuẫn. Thực tế, Bản tin Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19 là đứa con tinh thần, là tâm huyết của cả ê-kíp, nhưng thực sự, chúng tôi không hề muốn sản xuất bản tin này cũng như không muốn nó lên sóng. Bởi mỗi lần bản tin xuất hiện, ai cũng hiểu là dịch bệnh lại đang đến cao trào.

Xin phép được so sánh một chút với lực lượng phòng cháy chữa cháy. Mong sao "đám cháy" COVID-19 hiện nay ở Việt Nam không lan rộng, sớm được dập tắt và đừng bao giờ bùng lên nữa.

Và nếu dịch bệnh không bùng phát, chúng tôi không phải làm bản tin dã chiến nào như Bản tin Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19 nữa thì tốt, tốt hơn rất rất nhiều!

Xin cảm ơn anh với những chia sẻ về Bản tin Toàn cảnh phòng, chống dịch COVID-19!

01/9/2020