Kể từ khi chính quyền liên bang Mỹ công bố dịch cúm gia cầm bùng phát tại các trang trại bò sữa vào cuối tháng 3, họ đã nhiều lần trấn an công chúng rằng làn sóng lây nhiễm không ảnh hưởng đến nguồn cung cấp thực phẩm hoặc sữa của quốc gia và gây ra ít rủi ro cho công chúng. Các quan chức đã chia sẻ rất ít thông tin, nói rằng đợt bùng phát đã được hạn chế.
Tuy nhiên, sự bùng phát dịch cúm gia cầm ở bò có thể nghiêm trọng hơn những gì người ta tin ban đầu. Trong một bản cập nhật trực tuyến ít người biết đến trong tuần này, Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết hiện có bằng chứng cho thấy virus này đang lây lan ở bò và từ bò sang gia cầm.
Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp Mỹ, các quan chức ở Bắc Carolina đã phát hiện một đàn gia súc nhiễm cúm gia cầm mà không có triệu chứng. Phát hiện này cho thấy tình trạng lây nhiễm có thể lan rộng hơn người ta nghĩ. Vẫn chưa có bằng chứng cho thấy liệu ở các nơi khác trên nước Mỹ có động vật nhiễm bệnh mà không có triệu chứng hay không bởi Bộ Nông nghiệp Mỹ không yêu cầu các trang trại làm xét nghiệm cho gia súc. Tuần này, Bộ sẽ bắt đầu cho xét nghiệm những con bò không có triệu chứng ở các trang trại khác. Tuy nhiên, họ lại không tích cực theo dõi tình trạng lây nhiễm ở lợn, vốn là vật chủ nổi tiếng có khả năng phát triển virus cúm và thường được nuôi gần gia súc.
Điều tra một con cá heo chết có thể do cúm gia cầm ở Brazil vào tháng 11/2023
Trong tuyên bố chung vào tháng 3 vừa qua, Bộ Nông nghiệp Mỹ, Cục Quản lý Thực phẩm và dược phẩm, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh đã đảm bảo với công chúng rằng sữa tiệt trùng là an toàn. Nhưng Cục quản lý thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (F.D.A). vẫn đang tiến hành các thử nghiệm để xác định xem liệu quá trình này có loại bỏ được virus hay không. Cơ quan này từ chối cho biết khi nào sẽ có kết quả từ những xét nghiệm đó.
Một số chuyên gia cho rằng các cơ quan không nên khẳng định rằng sữa là an toàn trước khi họ có trong tay dữ liệu, mặc dù khả năng rủi ro đối với người dân chỉ là rất nhỏ.
Tiến sĩ Michael Osterholm, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Minnesota, cho rằng, phản ứng của liên bang cho đến nay vẫn lặp lại những sai lầm trong thời kỳ đại dịch: "Có vẻ như họ học được rất ít từ những bài học mà COVID đã dạy chúng ta".
Trong một cuộc phỏng vấn mới đây, Tiến sĩ Rosemary Sifford, bác sĩ thú y trưởng của Bộ Nông nghiệp, nói rằng hơn 10 nhà dịch tễ học liên bang, hơn 20 nhân viên phòng thí nghiệm, nhân viên hiện trường và cộng tác viên của tiểu bang đều đang tham gia vào các cuộc điều tra.
Tiến sĩ Sifford cho biết, các nhân viên đang phân tích trình tự di truyền của virus từ những con bò bị bệnh nhưng sẽ tiết lộ thông tin cho các chuyên gia bên ngoài "trong tương lai rất gần".
Các quan chức liên bang đã chia sẻ thông tin di truyền về virus với các nhà khoa học và với các quan chức ở các quốc gia khác để tìm hiểu xem virus có thể phát triển như thế nào khi nó lây lan.
Tiệt trùng một trang trại gà ở Texas
Còn Tiến sĩ Tom Inglesby - Giám đốc Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins tại Trường Y tế Cộng đồng Bloomberg - cho biết nếu Bộ Nông nghiệp Mỹ có những động thái hợp tác tích cực và chia sẻ thông tin rộng rãi hơn, các nhà khoa học các nước khác có thể đã giúp ngăn chặn virus.
Phiên bản hiện tại của virus cúm gia cầm đã lây lan từ năm 2020 ở gia cầm, chim hoang dã và gần đây hơn là ở nhiều loại động vật có vú.
Tính đến chiều 19/4, đợt bùng phát ở bò sữa đã lan tới 32 đàn ở 8 bang: Texas, New Mexico, Michigan, Kansas, Idaho, Ohio, North Carolina và South Dakota. Tiến sĩ Sifford cho biết dữ liệu ban đầu cho thấy có ít nhất hai đợt lây lan virus từ gia cầm sang bò, ở Texas Panhandle và New Mexico. Nhưng virus dường như đã lây lan trở lại, từ bò sang gia cầm, trong ít nhất một trường hợp ở Texas.
Các đàn gia cầm nhiễm bệnh ở các trang trại khác nhau. Tuy nhiên, theo Ủy ban Thú y Texas, virus có thể đã được truyền bởi người hoặc động vật tiếp xúc với các đồ vật bị nhiễm sữa chứa virus.
Caitlin Rivers, nhà dịch tễ học tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, cho biết việc xét nghiệm rộng rãi trên động vật có và không có triệu chứng là rất quan trọng ngay từ đầu các đợt bùng phát để hiểu được quy mô và cơ chế lây truyền virus.
Nhiều chuyên gia lưu ý rằng lợn là trụ cột trong việc giám sát bệnh cúm vì chúng dễ bị nhiễm cả cúm gia cầm và cúm người. Chúng có thể hoạt động như những "bát trộn", tạo điều kiện cho H5N1 có khả năng lây lan hiệu quả giữa người với người.
Tiến sĩ Inglesby cho biết mỗi bước thủ tục xét nghiệm sẽ làm chậm phản ứng nhanh chóng cần thiết để ngăn chặn đợt bùng phát. Ông nói rằng việc kiểm tra phải dễ dàng, miễn phí và dễ tiếp cận.
Trên trang chủ của Bộ Nông nghiệp Mỹ, không có thông tin nào đề cập đến dịch cúm gia cầm. Bộ Nông nghiệp đang nghiên cứu vaccine để bảo vệ gia súc khỏi H5N1 nhưng vẫn chưa rõ có thể mất bao lâu để có kết quả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!