Khai thác vàng ở Peru. Ảnh: Rumbo Minero
El Dorado thành phố vàng trong truyền thuyết, nơi đây nhiều vàng đến nỗi mà người dân không còn coi vàng là kim loại quý. Gạch lát đường, nhà cửa, mọi vật dụng đều được dát vàng. El Dorado được cho là tọa lạc giữa khu rừng già Amazon của Nam Mỹ.
Từ thế kỷ XVI, truyền thuyết về El Dorado đã là động lực để người châu Âu bất chấp hiểm nguy, bằng mọi giá vượt Đại Tây Dương. Đặt chân lên Nam Mỹ và mang về càng nhiều vàng càng tốt.
Gần 500 năm trôi qua, cứ tưởng El Dorado chỉ là chuyện kể cho trẻ con. Nhưng ngay bây giờ đây, vàng ở Brazil, Colombia và Peru, ven rừng già Amazon, vẫn ngày ngày bị các công ty đa quốc gia bòn rút. Cư dân Amazon phải trả một cái giá quá đắt cho những trang sức lấp lánh ánh vàng.
Brazil cũng đau đầu với nạn khai thác vàng trái phép. Ảnh: Getty Images
Xung đột xã hội
Tình trạng khai thác lậu diễn ra phức tạp khiến cư dân địa phương bức xúc. Theo thống kê của Tổ chức quốc tế, 60% xung đột xã hội tại Peru có nguyên nhân liên quan tới khai thác vàng.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại Brazil, Bolivia và Colombia. Ngoài các tranh chấp giữa người dân bản địa và công nhân đào vàng, việc phân chia lãnh thổ đào vàng giữa các quốc gia cũng gây ra những căng thẳng xuyên biên giới.
Tác hại môi trường
Bên cạnh xung đột xã hội, khai thác vàng dẫn tới các tác hại về môi trường. Ở Nam Mỹ, khai khoáng là ngành công nghiệp cực kỳ độc hại. Hơn 600.000 tấn đá được xử lý để lọc vàng mỗi ngày.
Quy trình này thải ra Xyanua và thủy ngân vào nguồn nước. Dòng sông, con suối giờ không còn màu xanh mà trở nên tanh mùi hóa chất. Xung quanh các mỏ vàng, hàng trăm nghìn gia đình phải bỏ đất, bỏ vật nuôi, bỏ cây cối và bỏ cả nguồn nước tự nhiên vốn là nguồn sống duy nhất của họ.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!