Lệnh trục xuất nhân viên ngoại giao trên được đưa ra sau khi một báo cáo tình báo cáo của Canada đã buộc ông Zhao Wei cố gắng nhắm vào một nhà lập pháp Canada, người đã chỉ trích cách đối xử của Trung Quốc đối với người thiểu số Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ.
"Chúng tôi sẽ không tha thứ cho bất kỳ hình thức can thiệp nào của nước ngoài", Ngoại trưởng Canada Melanie Joly cho biết hôm 8/5.
Việc trục xuất làm leo thang căng thẳng Trung Quốc - Canada và có khả năng khiến Trung Quốc, đối tác thương mại lớn thứ hai của Canada, phản ứng.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Ottawa cho biết, họ lên án việc trục xuất nhân viên ngoại giao và đã chính thức phản đối động thái này với Chính phủ Canada.
"Trung Quốc sẽ kiên quyết thực hiện các biện pháp đối phó", phát ngôn viên của Đại sứ quán Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố đăng trên trang web của Đại sứ quán.
Roland Paris, cựu cố vấn chính sách đối ngoại của Thủ tướng Canada Justin Trudeau và là giáo sư về các vấn đề quốc tế tại Đại học Ottawa, cho biết, Trung Quốc rất có thể sẽ đáp trả bằng cách trục xuất một nhà ngoại giao Canada.
Cơ quan Tình báo An ninh Canada (CSIS) là tác giả của một báo cáo vào năm 2021 về ảnh hưởng của Trung Quốc ở Canada, bao gồm thông tin về các mối đe dọa tiềm ẩn đối với nghị sĩ đảng Bảo thủ Michael Chong và gia đình ông.
Trung Quốc cho biết, nước này chưa bao giờ can thiệp vào công việc nội bộ của Canada và không có lợi ích gì khi làm như vậy. Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Toronto khẳng định, báo cáo về Chong là "không có cơ sở thực tế và hoàn toàn vô căn cứ".
Căng thẳng ngoại giao giữa Canada và Trung Quốc đã tăng cao kể từ vụ việc Canada giam giữ giám đốc điều hành Huawei Technologies, bà Mạnh Vãn Chu vào năm 2018 và sau đó Bắc Kinh bắt giữ hai công dân Canada với cáo buộc làm gián điệp. Cả ba đều được trả tự do vào năm 2021.
Năm 2022, Bắc Kinh đã dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu dầu cải kéo dài 3 năm, loại cây trồng lớn nhất của Canada, từ các công ty thương mại Richardson International và Viterra. Các hạn chế được đưa ra sau vụ bắt giữ bà Mạnh, nhưng Trung Quốc viện lý do cho lệnh cấm là vì lo ngại sâu bệnh trong các lô hàng nông sản từ Canada. Trung Quốc cũng là nhà nhập khẩu lớn kali và lúa mì của Canada.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!