Theo thống kê của hãng thông tấn AP, đây là vụ xả súng hàng loạt thứ 36 tại Mỹ trong năm nay khiến khoảng 190 người thiệt mạng. Tính đến thời điểm này trong năm nay, Mỹ đã ghi nhận số nạn nhân bị thiệt mạng trong các vụ giết người hàng loạt từ súng đạn cao thứ hai trong 1 năm, chỉ sau năm 2019, đặt ra nhiều lo ngại về vấn đề kiểm soát súng đạn.
Nhìn lại số liệu từ các vụ xả súng tại Mỹ trong năm 2023
Tháng 1/2023, Mỹ ghi nhận tới 7 vụ xả súng, trong đó có tới 3 vụ tại bang California. Các vụ xả súng làm thiệt mạng 45 người, trong đó có tới 14 trẻ em, 3 vụ liên quan xả súng trong gia đình. Các vụ việc đã làm dấy lên lo ngại về vấn đề kiểm soát súng đạn vốn là đề tài gây tranh cãi trong nhiều năm.
Tháng 2/2023, Mỹ tiếp tục ghi nhận thêm 2 vụ xả súng khác làm 9 người thiệt mạng. Đáng chú ý, đối tượng gây ra vụ xả súng tại bang Missisipi có tiền sử bệnh tâm thần.
Vấn đề xả súng tại Mỹ lại tiếp tục nóng lên vào tháng 3 khi ghi nhận tới 7 vụ xả súng, làm 30 người thiệt mạng. Trong số các đối tượng xả súng, có 1 đối tượng là cựu quân nhân. Tổng thống Mỹ ngày 14/3 đã ký sắc lệnh hành pháp nhằm tăng cường xác minh thông tin cá nhân của người mua súng trong nỗ lực kiểm soát súng đạn.
Tháng 4/2023, Mỹ ghi nhận 5 vụ xả súng, làm 22 người thiệt mạng, hàng chục người bị thương. Đáng chú ý, có 1 vụ xả súng mà tới 6 nghi phạm ở độ tuổi thành niên.
Tháng 5/2023, Mỹ vẫn ghi nhận tới 5 vụ xả súng, khiến 26 người thiệt mạng. Trong đó này, có 1 đối tượng thành niên 18 tuổi đã xả súng vào cha mẹ, anh chị em trong gia đình; 2 vụ việc là các vụ xả súng trong gia đình.
Tháng 6/2023, Mỹ xảy ra thêm 2 vụ xả súng, khiến 10 người thiệt mạng. Đáng lo ngại, 1 vụ việc là xả súng trong gia đình tại bang Tennesese; 1 vụ khác ở bang Ohio thì nhằm vào gia đình hàng xóm.
Tháng 7, có 4 vụ xả súng xảy ra tại Mỹ khiến 18 người thiệt mạng. Trong số này có một vụ đấu súng tại Lousiana, xảy ra ngày trước ngày Quốc khánh Mỹ khiến 4 người thiệt mạng, 7 người bị thương.
Dù số vụ xả súng hàng loạt đã giảm, Mỹ tiếp tục ghi nhận 2 vụ xả súng khác trong tháng 8 khiến 10 người thiệt mạng. Đáng chú ý là cả hai vụ việc đều là các vụ xả súng trong các gia đình.
Tháng 9, nước Mỹ ghi nhận 1 vụ xả súng tại bang Illinois khiến 4 người trong một gia đình thiệt mạng.
Vụ xả súng tại Maine vừa xảy ra hôm 25/10 với 22 người thiệt mạng là vụ xả súng đẫm máu nhất tại Mỹ kể từ tháng 8/2019.
Bạo lực súng đạn tiếp tục là vấn đề nhức nhối trong xã hội Mỹ và những thống kê nêu trên mới chỉ là các vụ việc liên quan xả súng hàng loạt, trong khi số thương vong do súng đạn tại Mỹ còn cao hơn nhiều.
Như Tổng thống Mỹ Joe Biden từng đề cập, trong hai thập kỷ qua, số trẻ em trong độ tuổi đi học tại Mỹ thiệt mạng do súng còn nhiều hơn số sỹ quan cảnh sát và quân nhân đang làm nhiệm vụ cộng lại. Chính điều này đã dấy lên các phong trào kêu gọi kiểm soát súng đạn. Thực tế thì Mỹ cũng đã có các biện pháp kiểm soát, song tình trạng xả súng vẫn hết sức phức tạp.
Nguyên nhân xảy ra các vụ xả súng nghiêm trọng tại Mỹ
Luật pháp của Mỹ đã có quy định ràng buộc để hạn chế tình trạng sử dụng súng sai mục đích. Ví dụ những người có tiền sử tâm thần, hoặc đang sử dụng những loại thuốc có tác động đến sức khỏe tinh thần thì không được sử dụng súng. Với một số loại súng có tính chất sát thương cao, người có đủ điều kiện cũng không thể đến mua súng mang về dùng ngay, mà phải chờ vài ngày. Mục đích là để ngăn ngừa rủi ro.
Các vụ xả súng gần đây, đối tượng xả súng theo điều tra của cảnh sát đều là những người được sử dụng súng hợp pháp, giấy phép sử dụng còn hiệu lực, tiền sử không bị bệnh tật. Có thể do bột phát, có thể do bị stress về tâm lý trong thời gian dài. Có người ngày hôm qua còn rất thân thiện, dễ gần, ngày hôm sau xả súng hàng loạt. Có thể nói tổn thương tâm lý, căng thẳng trong cuộc sống đang được xem là những nguyên nhân chính dẫn đến các vụ xả súng.
Giải pháp của chính quyền Mỹ trong thời gian tới
Hiến pháp Mỹ cho phép người dân sở hữu súng đạn, nên các dự luật đưa ra từ trước đến nay chỉ nhằm mục đích kiểm soát chứ không thể ngăn cấm. Nhưng ngay cả việc kiểm soát cũng gặp phải những tranh cãi xem các biện pháp kiểm soát đó có đúng và thực sự hiệu quả hay không. Chưa kể việc đưa ra các biện pháp kiểm soát chặt hơn sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của các công ty sản xuất súng đạn. Kiểm soát súng đạn cũng đang gây chia rẽ trong quan điểm tại Quốc hội Mỹ giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ.
Tháng 6 vừa rồi, Tổng thống Mỹ ký ban hành luật kiểm soát súng đạn, được cho là sẽ cứu được nhiều người. Luật trao quyền cho các bang cấm những người được cho là gây nguy hiểm cho bản thân, hoặc cho người khác khi sở hữu súng, đưa ra các thay đổi đáng kể về đối tượng được mua súng ở độ tuổi từ 18 đến 21; chi hàng triệu USD cho việc đảm bảo sức khỏe tâm thần và an toàn tại các trường học. Tuy nhiên, các vụ xả súng vẫn chưa có dấu hiệu giảm nhiệt và thủ phạm đều là những người được phép sở hữu súng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!