Thế giới ngày nay đang chứng kiến những biến chuyển rất nhanh chóng, phức tạp, theo hướng đa cực, đa trung tâm, đa tầng nấc và phân tuyến mạnh. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, các trung tâm quyền lực ngày càng gay gắt cả về phạm vi và cường độ. Hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế lớn, nhưng nhiều thách thức mới và phức tạp hơn. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là trí tuệ nhân tạo, chíp bán dẫn, robot, internet vạn vật, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng tiếp tục phát triển mạnh và tác động sâu sắc đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Về sức mạnh mềm, đến 2030, Trung Quốc đang và sẽ đầu tư lớn cho văn hóa, giáo dục, cho nghiên cứu và phát triển nhưng khó có thể bắt kịp Mỹ về phương diện này. Nếu đo sức mạnh mềm là mức độ hấp dẫn đối với những người tài thì Mỹ luôn thu hút được người tài từ khắp nơi trên thế giới, kể cả những nước phát triển Châu Âu và Nhật Bản.
Cách mạng KHCN phát triển với tốc độ ngày càng nhanh với các xu hướng nổi bật như: xu hướng liên kết, hợp tác và phân công lao động quốc tế trong nghiên cứu khoa học và công nghệ ngày càng tăng; xu hướng đi vào những lĩnh vực khoa học và công nghệ mới gắn với cách mạng công nghiệp lần thứ tư như các ngành công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, công nghệ môi trường, công nghệ sinh học, công nghệ nano; xu hướng gia tăng và chuyển dịch đầu tư cho khoa học và công nghệ trên thế giới; xu hướng tự do hoá các hoạt động khoa học và công nghệ quốc tế.
Cách mạng công nghiệp 4.0 phát triển mạnh đến giai đoạn chín muồi, tác động sâu sắc tới mọi mặt đời sống nhân loại. Trong quan hệ quốc tế, CMCN 4.0 gia tăng mức độ cạnh tranh, chạy đua giữa các nước, gia tăng phân hóa giữa các nước giàu, nước nghèo.
Trải qua gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước ta tiếp tục được nâng lên, là tiền đề quan trọng để xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc. Từ một nước nghèo, lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, Việt Nam đã vươn lên gia nhập nhóm các quốc gia đang phát triển, tiến đến mức thu nhập trung bình cao.
Quy mô nền kinh tế năm 2024 tăng gấp khoảng 100 lần so với năm 1986. Việt Nam nằm trong nhóm 40 nước có nền kinh tế lớn nhất thế giới và 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại và thu hút đầu tư nước ngoài. GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành tương đương 4.700 USD, tăng 60 lần so với những năm đầu đổi mới.
Tuy nhiên, con đường phát triển không bao giờ là dễ dàng. Thách thức mà đất nước ta gặp phải cũng sẽ lớn và phức tạp hơn giai đoạn trước trong bối cảnh của CMCN 4.0. Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam còn hạn chế, khả năng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu còn thấp. Xu hướng dịch chuyển đầu tư do tác động của CMCN 4.0 cũng đặt ra bài toán thu hút FDI. Vấn đề đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động trong kỷ nguyên số cũng là một thách thức lớn. Nhưng CMCN 4.0 cũng đem lại cơ hội học hỏi, gia tăng các loại việc làm mới, cơ hội "rượt đuổi và bắt kịp" cho những nước đi sau như Việt Nam.
"Kỷ nguyên vươn mình" là một hành trình, một khát vọng, một quyết tâm của toàn dân tộc. Đó là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Mọi người dân đều có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, được hỗ trợ phát triển, làm giàu; đóng góp ngày càng nhiều cho hoà bình, ổn định, phát triển của thế giới, hạnh phúc của nhân loại và văn minh toàn cầu.
Ưu tiên hàng đầu của chúng ta là thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao; khơi dậy mạnh mẽ hào khí dân tộc, tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước; kết hợp chặt chẽ sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Thời điểm bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới là Đại hội XIV của Đảng.
Để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, chúng ta cần quán triệt và thực hiện một số định hướng và giải pháp quan trọng.
Chúng ta bước vào năm mới Ât Tỵ 2025 với niềm tin mạnh mẽ rằng, bằng tầm nhìn, định hướng và một số giải pháp chiến lược mà Đảng ta, với người đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm nêu ra, tới đây được thể hiện đầy đủ và sâu sắc hơn trong các dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng; tạo cơ sở chính trị, cơ sở khoa học và thực tiễn cho chặng đường phía trước của đất nước. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta muôn người như một, chung lòng, chung sức, sáng tạo, dũng cảm đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, cả dân tộc vươn mình mạnh mẽ, vững vàng với sức vươn Phù Đổng, đưa Việt Nam tự tin sánh vai các cường quốc năm châu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!