Quá trình theo dõi diễn biến dịch bệnh đậu mùa khỉ trên thế giới trong thời gian qua, Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thu Anh, Giám đốc Viện Nghiên cứu Y khoa Woolcock, Đại học Sydney (Australia) giải đáp những câu hỏi nóng nhất, được nhiều người quan tâm nhất hiện nay liên quan đến căn bệnh này.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thu Anh, Giám đốc Viện Nghiên cứu Y khoa Woolcock

1. Có bao nhiêu người đã mắc đậu mùa khỉ?

- 68.265 người mắc đậu mùa khỉ đã được phát hiện.

- 25 ca tử vong.

- 106 quốc gia báo cáo ghi nhận ca bệnh. 

(Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới WHO, cập nhật đến ngày 3/10/2022).

2. Những nước nào có nhiều người mắc bệnh đậu mùa khỉ?

Những nước có số ca bệnh cao nhất hiện nay: Mỹ, Brazil, Tây Ban Nha, Pháp, Đức, Anh, Peru, Columbia, Mexico, Canada (chiếm 86% tổng số ca toàn cầu).

Phân bố số ca đậu mùa khỉ phát hiện trên thế giới. Nguồn: US CDC

3. Các giai đoạn dịch của bệnh đậu mùa khỉ?

- Giai đoạn 1: Chỉ gặp ở ca nhập cảnh, lây thứ cấp còn hạn chế hoặc chưa xuất hiện.

- Giai đoạn 2: Lây lan trong một nhóm dân cư xác định/cụ thể.

- Giai đoạn 3: Lây lan trong nhiều nhóm dân cư hoặc một nhóm dân cư có quy mô lớn.

- Giai đoạn 4: Lây lan rộng trong cộng đồng.

Các nước hiện mới ở giai đoạn 1 hoặc 2. Ở Mỹ, hệ số lây nhiễm đậu mùa khỉ (Rt) <1 nhờ tiêm chủng, thay đổi hành vi (tình dục an toàn, giảm số bạn tình, vệ sinh cá nhân). Trên thế giới, số ca đậu mùa khỉ đang có xu hướng giảm, nhưng tất nhiên vẫn có thể tăng ở một số khu vực/nước.

Số ca đậu mùa khỉ phát hiện theo ngày và theo khu vực. Nguồn: WHO

4. Đậu mùa khỉ gặp nhiều ở nhóm người nào?

- 97,5% là nam.

- 79% từ 18 - 44 tuổi.

- 93 bé 0 - 4 tuổi bị.

- 20 người là phụ nữ mang thai.

- 421 là cán bộ y tế.

- Trong số những người báo cáo về lịch sử tình dục, 90% là MSM (quan hệ đồng giới nam).

- Trong số những người mắc đậu mùa khỉ và biết kết quả xét nghiệm HIV, gần 50% là HIV dương tính.

5. Đậu mùa khỉ lây như thế nào?

- Tiếp xúc trực tiếp kéo dài với các vết tổn thương trên da hoặc vảy, dịch tiết, giọt bắn từ ho hoặc hắt hơi của bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ.

- Tiếp xúc trực tiếp với quần áo hoặc đồ vải lanh (như ga trải giường hoặc khăn tắm) của bệnh nhân nhiễm bệnh.

- Lây từ động vật mang virus.

Thú cưng có thể là vật chủ trung gian lây bệnh đậu mùa khỉ. Ảnh: AFP/TTXVN

- Mẹ lây cho con qua nhau thai.

Các hành động tiếp xúc trực tiếp gồm quan hệ tình dục đường miệng, hậu môn, âm đạo hoặc chạm vào bộ phận sinh dục/hậu môn, ôm, massage, hôn, đối diện trực tiếp trong một khoảng thời gian.

6. Phòng ngừa lây nhiễm đậu mùa khỉ bằng cách nào?

- Tránh tiếp xúc với người và động vật có thể bị bệnh.

- Tránh tiếp xúc với bề mặt có thể có virus (nơi có người bệnh, động vật mắc bệnh).

- Rửa tay.

- Thực hành tình dục an toàn.

7. Các giai đoạn khi nhiễm virus đậu mùa khỉ?

8. Đậu mùa khỉ có triệu chứng gì?

Một em nhỏ mắc bệnh đậu mùa khỉ tại Bondua, Liberia với những triệu chứng điển hình. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Sốt, phát ban dạng phỏng nước, sưng hạch ngoại vi, đau đầu, mệt mỏi, đau/chảy máu trực tràng là những triệu chứng đặc trưng của bệnh đậu mùa khỉ.

Bệnh nhân có biểu hiện phát ban dạng mụn nước hoặc mụn mủ.

Bệnh có thể gây biến chứng nặng (hay gặp ở phụ nữ mang thai, người cao tuổi, trẻ em, người mắc bệnh lý nền, người nhiễm HIV có tải lượng virus cao...) và tử vong, nhưng tỷ lệ tử vong hiện nay khá thấp.

9. Thế giới đang sử dụng vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ như thế nào?

Hiện thế giới đang sử dụng vaccine JYNNEOS.

Vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ JYNNEOS của Hãng dược phẩm Đan Mạch Bavarian Nordic tại cơ sở tiêm phòng ở Los Angeles, bang California (Mỹ). Ảnh: AFP/TTXVN

Ở giai đoạn hiện nay, chuyên gia khuyến cáo chưa cần tiêm vaccine đậu mùa khỉ toàn dân, chỉ cần tiêm cho nhóm có nguy cơ cao (người tiếp xúc gần, cán bộ y tế phải chăm sóc y tế/xét nghiệm bệnh nhân đậu mùa khỉ, nhóm quan hệ đồng giới nam).

Việc tiêm vaccine phòng đậu mùa khỉ hiện được khuyến cáo tập trung cho nhóm nguy cơ cao. Ảnh: AFP/TTXVN

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!