Nghệ thuật công cộng và vai trò với đô thị đã được nhiều nước coi là chính sách hàng đầu trong phát triển. Cùng với sự phát triển của kỹ thuật xây dựng hiện đại, những tòa nhà cao tầng mọc lên san sát, khiến ai nấy đều có cảm giác nghệ thuật công cộng bị lãng quên.
Cần những không gian để có thể cân bằng, đó không chỉ là những không gian mang lại ích lợi về mặt tinh thần mà còn là cơ hội lớn cho phát triển kinh tế lẫn giá trị vô giá là thương hiệu đô thị. Điều này diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, chứ không riêng ở đô thị Việt Nam, song chính phủ ở nhiều nước đã nỗ lực để khắc phục tình trạng này.
Không phải tự nhiên mà Singapore, một đất nước còn rất non trẻ nhưng đầy tham vọng, lại dành rất nhiều ngân quỹ cho nghệ sĩ. Để xóa bỏ cái "tiếng" là một quốc gia không có nền tảng văn hóa, Singapore đã đầu tư cho nhiều công trình nghệ thuật công cộng. Garden by the Bay - khu quần thể vui chơi lớn ở quốc đảo Singapore được mở cửa miễn phí. Bước vào đây, bạn sẽ thấy nhiều tác phẩm nghệ thuật với các quy mô khác nhau được đặt tại nhiều góc trong khắp quần thể. Hay tại Vườn bách thảo quốc gia, những tác phẩm điêu khắc của nhiều nghệ sĩ cũng được mua và trưng bày ở đây.
Nhiều quốc gia trên thế giới khuyến khích phát triển nghệ thuật công cộng bằng cách đưa ra những chính sách như trích 1% ngân sách để cho nghệ thuật công cộng. Toronto (Canada) đưa ra luật chung là trích 1% ngân sách các công trình xây dựng bất kể lớn nhỏ cho nghệ thuật. Tại Anh việc trích phần trăm này là do thỏa thuận giữa chính quyền thành phố và các chủ đầu tư. New York đưa ra điều luật trích không dưới 1% đối với công trình xây dựng trị giá 20 triệu USD và không dưới 0,5% đối với các công trình trên 20 triệu USD cho nghệ thuật công cộng.
Nghệ thuật công cộng chính là gương mặt của thành phố để bất cứ du khách nào khi tới thăm sẽ nhận ra ngay đời sống tinh thần, thẩm mỹ, phong cách và chiều sâu lịch sử, văn hóa của thành phố đó. Mọi người có thể cảm nhận rõ điều này khi đến thăm New York. Điều thú vị là tại đây, hầu hết các dự án nghệ thuật đều được thực hiện dưới hình thức xã hội hóa.
Điều này góp phần thúc đẩy sự phát triển của loại hình nghệ thuật công cộng tại thành phố có đời sống tinh thần năng động vào bậc nhất thế giới. Những tác phẩm nghệ thuật đẹp nơi công cộng vừa là niềm tự hào cho người dân, cho những người đóng góp để làm nên tác phẩm nghệ thuật, đồng thời lại kích thích sáng tạo cho nghệ sĩ và định hình phong cách nghệ thuật cho đô thị nói chung.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!