Được triển khai từ năm 2011, 5 năm trôi qua, đề án đưa gần 600 trí thức trẻ có trình độ đại học về làm Phó Chủ tịch xã tại 64 huyện nghèo trong cả nước, chuẩn bị kết thúc, đánh dấu hành trình đầu tiên của một dự án vô cùng ý nghĩa. Từ thực tế tại các địa phương, một câu hỏi được đặt ra là chuẩn bị kết thúc nhiệm vụ sau 5 năm, gần 600 Phó Chủ tịch xã sẽ tiếp tục ở vị trí này hay đi đâu, làm gì?
Theo báo cáo nghiên cứu tổng hợp kết quả phân loại đội viên thuộc để án 600 Phó Chủ tịch xã trẻ, có tới 31,65% đội viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, hoàn thành tốt nhiệm vụ có 62,43%, hoàn thành nhiệm vụ có 5,57% và không hoàn thành nhiệm vụ là 0,35%. Đây là kết quả cơ sở để các địa phương bố trí công việc cho các tri thức trẻ sau khi kết thúc đề án. Tuy nhiên, thực thế cho thấy, nhiều địa phương đã gặp không ít vướng mắc khi giải quyết vấn đề này.
Đại diện về phía chính quyền cấp tỉnh, bà Đỗ Thị Minh Hoa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn đã chia sẻ những khó khăn mà địa phương này gặp phải khi giải quyết bố trí, sắp xếp vị trí cho các đội viên trong đề án 600 Phó Chủ tịch xã trẻ. Bà Minh Hoa cho biết: “Trong quá trình công tác tại địa phương, lãnh đạo tỉnh đã có gặp mặt, trao đổi hàng quý để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các em. Tuy nhiên, qua kỳ Đại hội vừa qua, quả thực một số em có băn khoăn, thậm chí hoang mang khi không biết tương lai mình sẽ như thế nào".
"Trong quá trình giải quyết vấn đề này, có thể do chưa cập nhật hết văn bản hoặc do cách hiểu chưa chính xác nên chúng tôi khá băn khoăn để xắp xếp các vị trí biên chế cho các em, bởi theo quy định trong Quyết định 08 của Chính phủ, các em nằm ngoài hệ thống biên chế của cấp xã theo Nghị định số 92. Hiện nay, các em vẫn đang là biên chế tăng thêm đối với cấp xã”.
Ông Nguyễn Tiến Dĩnh – Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Nguyên Trưởng ban chỉ đạo Đề án 600 Phó Chủ tịch xã trẻ
Trả lời những thắc mắc của bà Đỗ Thị Minh Hoa, ông Nguyễn Tiến Dĩnh – nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết Bộ Nội vụ đã lường trước được tình huống này sẽ xảy ra khi xây dựng đề án 600 Phó Chủ tịch xã trẻ.
"Tại Quyết định 08 của Thủ Tướng Chính phủ ghi rằng số đội viên đề án này thuộc biên chế Nhà nước và nằm ngoài số định biên – số lượng công chức cấp xã theo Nghị định 92 đã quy định. Như vậy, theo quy định của Chính phủ, dù địa phương đủ hay chưa đủ nhân lực thì đều sẽ có thêm cán bộ xã trẻ. Một mục tiêu quan trọng của đề án bên cạnh việc bổ sung cán bộ là tạo nguồn cán bộ. Đây là mục tiêu cơ bản và lâu dài. Tôi cho rằng đây là vốn nhân lực rất quý đối với các địa phương" - ông Nguyễn Tiến Dĩnh phân tích.
"Tình huống ở nhiều địa phương gặp phải có thể giải quyết được nếu chính quyền ở đó chủ động trong quy hoạch" - ông Nguyễn Tiến Dĩnh nói tiếp - "Mục tiêu của đề án sau 5 năm không phải là chúng ta bố trí công chức đó đi chỗ khác mà phải tiếp tục để cán bộ trẻ làm việc tại cơ sở. Ở thời điểm bước đầu triển khai dự án, có tư tưởng cho rằng những đội viên này mới tốt nghiệp Đại học, chưa trải qua công tác mà đã về bố trí sử dụng làm Phó Chủ tịch UBND xã trong khi đó nhiều cán bộ trải qua nhiều năm làm việc lại không được lên. Tuy nhiên, qua lần này, chúng ta phải khẳng định các em được đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử dụng đã chứng mình được bản thân mình. Với kết quả đó, chúng ta hoàn toàn có thể bố trí các em tiếp tục làm việc tại địa phương".
Theo ông Nguyễn Tiến Dĩnh, sau khi kết thúc đề án 600 Phó Chủ tịch xã trẻ, Bộ Nội vụ đã tiếp tục xây dựng đề án đưa 500 trí thức trẻ về làm công chức chuyên môn của xã. Hiện nay, dự án này đang được triển khai. Đồng thời, Bộ Chính trị đã có kết luận tuyển chọn khoảng 1000 thành niên trí thức trẻ để thu hút vào cơ quan Nhà nước, đào tạo nhân tài cho đất nước.
“Tôi cho rằng, về quan điểm và chủ trương, lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã rất quyết liệt và thể hiện sự quan tâm, có nhiều biện pháp, vấn đề còn lại là chúng ta thực hiện như thế nào”, ông Nguyễn Tiến Dĩnh nói.
Câu chuyện của 600 Phó Chủ tịch xã trẻ không chỉ liên quan tới chính những trí thức trẻ này, mà còn được xem là một phép thử về cách dùng người. Dự án 600 Phó Chủ tịch xã cần có một cái kết có hậu để truyền cảm hứng cho những người trẻ, thực tiễn phải chấp cánh chứ không phải làm dang dở những hoài bão tốt đẹp của tuổi trẻ.