Bàng hoàng với vụ cháy chung cư mini 45 phòng trọ ở Khương Hạ
Vụ cháy đêm 12/9 tại chung cư mini 10 tầng số 37 ngách 29/70 Khương Hạ (phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội) không khỏi khiến dư luận bàng hoàng, đau xót.
Theo Luật Nhà ở 2014, nhà chung cư mini là nhà ở có từ hai tầng trở lên, mỗi tầng được thiết kế, xây dựng từ hai căn hộ trở lên theo kiểu khép kín, đủ tiêu chuẩn diện tích sàn xây dựng tối thiểu, tiêu chuẩn xây dựng và có diện tích thuộc sở hữu chung, riêng của nhà chung cư. Đã từng xảy ra nhiều vụ cháy chung cư mini, nhưng vụ việc đêm qua gây thương vong nhiều nhất.
Theo thông tin sơ bộ thì lửa xuất phát từ khu để xe máy tầng một. Lửa bốc rất mạnh, tràn ra ngoài ô thoáng và lan sang nhà kế bên. Cột khói đen bốc cao ngùn ngụt, đứng cách xa cả cây số vẫn nhìn thấy. Ngôi nhà cháy rộng hơn 200 m2, được xây kiểu nhà ống với một mặt tiền, ba mặt giáp nhà dân, chia làm 45 phòng trọ và đều kín phòng. Ước lượng có khoảng 150 người sinh sống.
Cột khói đen bốc cao ngùn ngụt tại chung cư mini 10 tầng ở Khương Hạ
Phát hiện cháy, thấy khói lửa, mọi người hò nhau chạy lên tầng thượng, một số nhảy xuống mái tôn nhà kế bên.
Khoảng 15 xe cứu hỏa cùng 100 cảnh sát phòng cháy chữa cháy đã tới hiện trường. Do nhà nằm sâu trong ngõ nên xe cứu hỏa phải đỗ ngoài phố Khương Hạ, dẫn vòi rồng vào trong. Cảnh sát phải dùng thang dây, tiếp cận qua các ô thoáng để vào các phòng soi đèn tìm kiếm nạn nhân.
Đến khoảng 1h ngọn lửa được cơ bản khống chế, và phải tới khoảng hơn 2h sáng nay thì khói mới được dập tắt, lực lượng chữa cháy vẫn tiếp tục phun nước từ vòi rồng từ tầng 3 đến tầng 9 để tìm kiếm người mắc kẹt bên trong.
Việc tăng cường quản lý chung cư mini không thể chậm trễ hơn nữa
Hiện cả nước có gần 5.000 chung cư, chủ yếu tập trung tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Một số liệu đáng báo động từ cuộc kiểm tra toàn quốc năm 2020 của Cục Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ cho biết, hơn 1.200 nhà chung cư trên toàn quốc không đảm bảo về an toàn cháy nổ, tức là chiếm gần 1/3 số nhà chung cư trên toàn quốc không đảm bảo về an toàn cháy nổ. Chưa có con số thống kê chính xác về số chung cư mini, nhưng không ít vụ cháy nghiêm trọng xảy ra tại các chung cư loại này.
Các nhà trọ cao tầng, nhà ở nhiều căn hộ (theo dạng chung cư mini) đều phải áp dụng các quy định an toàn về phòng cháy chữa cháy, theo Nghị định 136. Nhưng thực tế, phần lớn các công trình này đều có những vi phạm về an toàn PCCC, mặc dù những chung cư mini này có cả chục căn phòng cho thuê với hàng chục người.
Phần lớn các công trình dạng chung cư mini đều vi phạm về an toàn PCCC
Cán bộ PCCC tới 1 nhà trọ cao tầng để kiểm tra, nhưng cửa đã khóa vân tay, cũng không có người quản lý. Phải chờ tới khi khách đang thuê trọ xuống giúp mở cửa thì mới có thể vào bên trong. Nhưng cũng không biết liên hệ cho người quản lý như thế nào.
Hay 1 nhà trọ cao tầng khác trên đường Lương Thế Vinh, quận Thanh Xuân. UBND Phường từng lập đoàn kiểm tra liên ngành, thông báo ngày giờ kiểm tra, nhưng lúc đến nơi thì chủ nhà không có mặt để phối hợp làm việc.
Các loại hình nhà trọ cao tầng như này ngày càng nở rộ ở các đô thị lớn. Nhiều trường hợp ban đầu xin giấy phép xây dựng là nhà ở riêng lẻ, nhưng sau đó lại tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng thành nhà trọ. Nếu chỉ là nhà ở riêng lẻ, thì không chịu quản lý về PCCC. Nhưng chỉ cần chuyển thành nhà trọ, thì đều thuộc diện quản lý về PCCC. Cụ thể, phải có lối thoát hiểm thứ 2, và cứ cao từ 5 tầng trở lên thì bắt buộc phải lắp đặt hệ thống báo cháy tự động.
Theo Công an quận Thanh Xuân, cũng giống dạng nhà trọ này, là kiểu nhà ở nhiều hộ gia đình, hay còn gọi nôm na là chung cư mini. Cũng rất khó khăn để có thể liên hệ và quy trách nhiệm cho người đứng đầu, là chủ đầu tư các công trình này.
Không có bài học nào đau xót hơn là phải trả giá bằng mạng sống con người. Vụ việc thương tâm xảy ra tại Hà Nội đêm qua gióng lên hồi chuông rằng: việc tăng cường quản lý chung cư mini không thể chậm trễ hơn được nữa. Nhiều lỗ hổng pháp lý khiến chủ đầu tư có thể lách luật, không chú trọng tới phòng cháy nên khi có hỏa hoạn xảy ra thì hậu quả khôn lường. Trong khi đó, hơn 10 năm qua, việc phát triển chung cư mini đang vượt ngoài tầm kiểm soát. Tới nay chưa có con số thống kê chính thức nào về loại hình nhà ở này, thì việc đưa ra các chính sách quản lý hợp lý sẽ càng nhiều thách thức và cần tăng tốc nhanh hơn.
Cùng trao đổi về chủ đề này trong chương trình Vấn đề hôm nay là TS.KTS. Ngô Trung Hải, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!