Xin rút kinh nghiệm
Sáng 9/11, tiếp tục kỳ họp thứ 6 Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Phát biểu giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thắng cho biết, ngay sau phiên thảo luận tại Tổ, cơ quan soạn thảo đã có Báo cáo tiếp thu, giải trình đối với các nội dung đại biểu Quốc hội (ĐBQH) quan tâm.
Theo thảo luận tại tổ, nhiều đại biểu đề nghị làm rõ trách nhiệm các cơ quan liên quan khi không kịp thời trình Quốc hội khó khăn, vướng mắc. Dự án giải phóng mặt bằng phải hoàn tất trong năm 2021, nhưng tới năm 2023 mới điều chỉnh.
Theo ông Thắng, nguyên nhân tăng, giảm tổng mức đầu tư của dự án đã được UBND tỉnh Đồng Nai trình bày chi tiết trong Báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh đã được Hội đồng thẩm định Nhà nước và các bộ, ngành liên quan kiểm tra, rà soát bảo đảm đầy đủ cơ sở chính xác và trung thực theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đất đai...
"UBND tỉnh Đồng Nai là chủ đầu tư chịu trách nhiệm trong việc tổ chức triển khai thực hiện", ông Thắng nói.
Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng giải trình trước Quốc hội
Về nguyên nhân dự án chậm tiến độ, Bộ trưởng cho biết, ngoài các nguyên nhân khách quan như cơ quan chủ trì trình, báo cáo của Chính phủ cũng nêu rõ nguyên nhân chủ quan.
"Do nhân sự chủ chốt của UBND tỉnh Đồng Nai trong thời gian thực hiện dự án có nhiều thay đổi, thủ tục lập quy hoạch tái định cư, thiết kế đấu thầu kéo dài và lực lượng lao động khan hiếm sau giãn cách của đại dịch COVID-19, ảnh hưởng đến tiến độ thi công các gói thầu xây dựng", ông Thắng nói.
Theo Bộ trưởng GTVT, trong quá trình triển khai thực hiện kể từ khi Quốc hội có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án thì các bước phê duyệt, quá trình triển khai cũng có rất nhiều những vướng mắc liên quan đến những vấn đề thể chế.
Tuy nhiên, Bộ trưởng GTVT cũng nêu rõ, qua các góp ý của các ĐBQH, Chính phủ sẽ tiếp tục đánh giá, xác định các nguyên nhân chủ quan để từ đó "rút kinh nghiệm và có các giải pháp khắc phục triệt để trong thời gian tới".
Về nội dung làm rõ tỉ lệ diện tích đất chưa được thu hồi giải phóng mặt bằng thì có làm ảnh hưởng đến tiến độ của dự án hay không, Bộ trưởng cho biết đến nay thì UBND tỉnh Đồng Nai đã thu hồi đạt tổng diện tích là 4.882/5.000 ha và đạt 97,6 %; đã bàn giao 100% mặt bằng giai đoạn cho Giai đoạn 1 để ACV và các chủ đầu tư triển khai dự án.
Phần diện tích còn lại khoảng 2,4 % thì thuộc Giai đoạn 2, cho nên hiện nay việc chậm thu hồi giải phóng mặt bằng diện tích còn lại thì cũng không làm ảnh hưởng đến việc thi công Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Cũng theo ông Thắng, dự án tổng thể bao gồm dự án đầu tư Xây dựng cảng hàng không Long Thành Giai đoạn 1 là gói thầu xây dựng nhà ga hành khách chính là đường găng tiến độ của dự án.
"Vừa qua, ACV đã tổ chức lựa chọn nhà thầu và đã khởi công ngày 31/8/2023, theo hợp đồng thì thời gian thi công là 39 tháng. Do vậy, nếu đúng theo hợp đồng dự án sẽ hoàn thành vào tháng 10 - 11/2026. Nếu theo tiến độ này thì như vậy là dự án sẽ chậm hơn so với yêu cầu Nghị quyết 94 của Quốc hội - đó là phải hoàn thành trong năm 2025", ông Thắng cho hay.
Trước tình hình đó, Bộ trưởng cho biết chủ đầu tư hiện nay cũng đang chỉ đạo rất quyết liệt các nhà thầu để đẩy nhanh tiến độ và phấn đấu hoàn thành được trong năm 2025 là tốt nhất.
Về giải pháp triển khai, xử lý dứt điểm các nội dung còn tồn tại sau khi được Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện, Bộ trưởng cho biết, UBND tỉnh Đồng Nai sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ GTVT, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để khẩn trương có các giải pháp xử lý dứt điểm.
UBND tỉnh Đồng Nai cũng đã yêu cầu các chủ đầu tư lập tiến độ thi công tổng thể, chi tiết, theo dõi, đôn đốc kịp thời, và có các biện pháp tăng cường. Nếu bị chậm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ theo dõi sát sao, kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo theo các nội dung Nghị quyết của Quốc hội để tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, góp phần để dự án triển khai đúng tiến độ.
Box
Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành được Quốc hội khóa XIV thông qua năm 2017, với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng.
Diện tích đất thu hồi là gần 5.400ha, trong đó diện tích đất của Dự án Cảng HKQT Long Thành là 5.000ha, diện tích đất khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn hơn 280ha, diện tích đất Phân khu III của khu tái định cư Bình Sơn là 97ha, diện tích đất khu nghĩa trang là 20ha.
ĐBQH: COVID-19 không phải là lý do chính
Trước đó, phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) cho rằng, về nguyên nhân dẫn đến điều chỉnh thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Bà Nga cho rằng trong Tờ trình của Chính phủ có nêu nhiều nguyên nhân dẫn đến việc kéo dài thời gian thực hiện dự án, tuy nhiên hầu như đều là những nguyên nhân khách quan, không có nguyên nhân chủ quan. Thậm chí có nguyên nhân chưa có tính thuyết phục cao, như do đại dịch COVID-19.
Đại biểu Nga đề nghị cần có những đánh giá sát thực hơn nguyên nhân dẫn đến việc triển khai dự án bị chậm nhiều so với tiến độ, đặc biệt là những nguyên nhân chủ quan để từ đó có biện pháp khắc phục hiệu quả, tránh việc đã gia hạn nhưng vẫn tiếp tục chậm trễ trong thời gian tới.
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng COVID-19 không phải là lý do chính cho việc điều chỉnh lùi tiến độ thực hiện dự án thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư và dự án san bay Long Thành
Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) nêu rõ trên thực tế thì tiến độ dự án sân bay Long Thành đang rất chậm và gặp nhiều khó khăn. Lý do nêu là khi triển khai dự án rơi vào thời điểm xảy ra đại dịch COVID-19, đại biểu cho rằng đây không phải lý do chính.
"Bởi vì quyết tâm của tỉnh Đồng Nai và Chính phủ khi trình Quốc hội khóa XIV là sẽ bàn giao mặt bằng vào năm 2020, tức là trước năm 2021. COVID-19 diễn ra tại Đồng Nai là vào giữa năm 2021. Như vậy, đây không phải là lý do chính", bà Hoa nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Thi Mai Hoa đặt vấn đề việc điều chỉnh thời gian của dự án thành phần này đã và sẽ ảnh hưởng như thế nào tới tiến độ hoàn thành đưa vào khai thác giai đoạn 1 dự án sân bay Long Thành dự kiến là sẽ xong vào năm 2025. Đại biểu cho rằng cần phải có một sự cam kết thật rõ từ phía Chính phủ.
"Liệu dự án có bị chậm, bị chậm trong bao lâu và ngoài việc điều chỉnh thời gian lần này thì còn có thể sẽ phải trình nội dung nào khác không?", đại biểu Nguyễn Thi Mai Hoa đặt câu hỏi.
Việc xin kéo dài thời gian dự án là để hoàn thành các cấu phần xây dựng
Về phía địa phương, đại biểu Bùi Xuân Thống (đoàn Đồng Nai) đã nhấn mạnh tinh thần "cả nước vì Đồng Nai, Đồng Nai vì cả nước" trong triển khai thực hiện các dự án, không có vùng cấm trong việc xử lý nghiêm các vi phạm trong quá trình thực hiện dự án.
Ủy ban nhân dân tỉnh đã xây dựng kế hoạch thực hiện biệt phái 113 lượt cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh để tăng cường cho UBND huyện Long Thành thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường của dự án. Đến nay, tiến độ của dự án đạt gần 98,7%.
Đại biểu Bùi Xuân Thống (đoàn Đồng Nai)
Vì vậy, đại biểu Bùi Xuân Thống cho rằng, việc thu hồi phần diện tích còn lại không ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện giai đoạn 1 của dự án và chủ yếu việc xin kéo dài thời gian dự án là để hoàn thành các cấu phần xây dựng.
Đại biểu Bùi Xuân Thống cũng chỉ rõ có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc chậm trễ, kéo dài dự án. Đối với tác động của giai đoạn 1 của dự án, đại biểu khẳng định, hiện nay phần giai đoạn 1 gồm 2500 ha đã được UBND tỉnh bàn giao cho ACV để triển khai chứ không nên vì kéo dài dự án đến 2024 thì không ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện của giai đoạn 1. Và việc kéo dài này chỉ chủ yếu để hoàn thành các cầu phần xây dựng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!