Trước thời điểm Thông tư 20 được ban hành, theo một số ý kiến, thị trường ô tô trong nước thường xuyên xảy ra tình trạng: Thị trường ồ ạt nhập ô tô về bán khiến cung vượt cầu, lượng ô tô tồn kho ngày một nhiều. Do đó, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư 20 vào tháng 5/2011.
Theo đó, các thương nhân nhập khẩu ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống khi làm thủ tục nhập khẩu phải có: Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền là doanh nghiệp nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó; Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện do Bộ Giao thông vận tải cấp. Chính vì những quy định này đã gây ra nhiều ý kiến tranh cãi.
Đến ngày 18/8, Bộ Công Thương đã có văn bản giải trình. Tuy nhiên, một lần nữa nội dung giải trình từ phía Bộ Công Thương lại gây ra nhiều tranh cãi khi những quy định cơ bản của Thông tư 20 vẫn được đề xuất giữ nguyên.
Tại báo cáo ngày 18/8, Bộ Công Thương khẳng định: "Thông tư 20 không phải là điều kiện đầu tư kinh doanh đơn thuần là một thủ tục hành chính, được áp dụng đối với hàng nhập khẩu tại cửa khẩu để bảo đảm một mục tiêu quản lý".
Bộ Công thương còn ví von các thủ tục hành chính của nhập khẩu ô tô như thủ tục hành chính nhập khẩu của hoa quả. Bởi khi nhập khẩu hoa quả, người kinh doanh cũng sẽ phải trình một số giấy tờ nhất định. Vì vậy, Thông tư 20 không bị coi là vi phạm Luật canh tranh hay bất kỳ luật nào khác của Việt Nam.
Tuy nhiên trước những ý kiến trái chiều trong thời gian gần đây, Bộ Công Thương nhận thấy, dù Thông tư 20 không trái luật, nhưng chưa phải là giải pháp toàn diện nhất và tốt nhất để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và bảo đảm an toàn giao thông. Do vậy, Bộ kiến nghị:
- Không chấp thuận đề xuất rút ngành, nghề "Kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ô tô" khỏi Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư 2014.
- Giao Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan ban hành sớm các quy định trong nước có tác dụng tương đương Thông tư 20.
- Bộ Công Thương sẽ bãi bỏ Thông tư 20 khi các quy định do Bộ Giao thông vận tải ban hành chính thức có hiệu lực.
Theo một số phân tích, việc Bộ Công Thương thuyết phục Chính phủ "Thông tư 20 đơn thuần là một thủ tục hành chính” có nghĩa là Bộ Công Thương mong muốn giữ lại quyền ra văn bản cấp bộ về điều kiện nhập khẩu ô tô. Tuy nhiên, trái với quan điểm này, không ít ý kiến lại khẳng định Thông tư 20 chính là một điều kiện kinh doanh và cần phải xóa bỏ.
Câu hỏi đặt ra là: Thông tư 20 là điều kiện kinh doanh hay chỉ là một thủ tục hành chính? Thông tư 20 có được bãi bỏ hay không và thị trường có thực sự cần đến những quy định này để bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng và an toàn giao thông đúng như quan điểm của Bộ Công Thương đề ra hay không?
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.