Quá hạn di dời, các hộ kinh doanh vẫn ngang nhiên hoạt động
Hiện nay, việc các doanh nghiệp thuê căn hộ chung cư để làm văn phòng công ty, tổ chức các hoạt động kinh doanh đang diễn ra rất phổ biến. Đi dọc các khu chung cư, người dân có thể nhìn thấy nhiều biển hiệu được treo bên ngoài căn hộ của các công ty hoặc các hộ kinh doanh.
Dù đã có quy định cấm và di dời nhưng nhiều hộ kinh doanh vẫn tiếp tục hoạt động tại các căn hộ chung cư
Theo quy định tại Nghị định 99/2015/NĐ-CP của Chính phủ về việc Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở, tại Điều 80 Khoản 7 có quy định: "Trường hợp trong giấy tờ đăng ký kinh doanh do cơ quan có thẩm quyền cấp có ghi sử dụng căn hộ chung cư làm địa điểm kinh doanh trước ngày Luật Nhà ở có hiệu lực thi hành thì tổ chức, hộ gia đình, cá nhân được cấp giấy tờ đăng ký kinh doanh này phải chuyển hoạt động kinh doanh sang địa điểm khác không phải là căn hộ chung cư trong thời hạn sáu tháng, kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành; cơ quan có thẩm quyền cấp giấy tờ đăng ký kinh doanh phải làm thủ tục điều chỉnh lại địa điểm kinh doanh ghi trong giấy tờ đăng ký kinh doanh đã cấp cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sang địa điểm khác trong thời hạn quy định tại khoản này; quá thời hạn quy định tại khoản này thì tổ chức, hộ gia đình, cá nhân không được kinh doanh tại căn hộ chung cư".
Nghị định có hiệu lực từ ngày 10/12/2016. Theo đó, sau ngày 10/6/2016 (sau 6 tháng Nghị định có hiệu lực), các hộ gia đình và cá nhân không được kinh doanh tại căn hộ chung cư nữa. Tuy nhiên, quá hạn chót di dời đã lâu nhưng đến nay các hộ kinh doanh vẫn không có hành động di dời nào. Nguyên nhân một phần là dù có quy định cấm nhưng không có chế tài xử lý vi phạm.
Môi giới khẳng định: "Không sao cả"
Có khá nhiều hộ kinh doanh và doanh nghiệp đang hoạt động tại các căn hộ chung cư phản ứng mạnh, cho rằng tại sao những ngôi nhà đất cũng là nhà ở mà được kinh doanh, buôn bán mà nhà chung cư thì không. Thực chất, việc hoạt động kinh doanh diễn ra thường xuyên có thể không đảm bảo về an ninh, trật tự, môi trường sống của những người sinh sống tại chung cư. Đặc biệt, nhà chung cư được thiết kế với chức năng phù hợp với công trình nhà ở nên nếu sử dụng vào mục đích khác thì sẽ không đảm bảo điều kiện an toàn.
Trên các trang web cho thuê nhà, giao dịch nhà đất, một loạt lời quảng cáo cho thuê chung cư tại khu Trung Hòa Nhân Chính, 57 Láng Hạ,... làm văn phòng giá rẻ được đăng tải công khai. PV VTV News đã liên hệ với một nhân viên môi giới nhà đất lâu năm tên Oanh. Khi được hỏi về việc có khó khăn gì nếu muốn thuê một căn hộ chung cư làm văn phòng không, bởi bây giờ các căn hộ chung cư không được đặt làm trụ sở kinh doanh nữa, Oanh cho biết: "Nếu chỉ thuê làm văn phòng mà giấy phép đăng ký kinh doanh chỗ khác thì không sao, nhưng nếu đăng ký kinh doanh luôn tại chung cư đang thuê thì vẫn "làm việc" được nhưng phải thông qua Ban quản lý tòa nhà". Có thể thấy, mục đích và tình trạng các căn hộ được sử dụng vào việc gì thì chỉ có Ban quản lý tòa nhà mới là người nắm rõ nhất.
Oanh còn cho biết thêm, với mức tiền 10 triệu đồng/tháng, người có nhu cầu đã có thể thuê được một căn hộ rộng 120 m2, sinh hoạt khép kín để làm văn phòng. Như vậy có thể thấy hoạt động giao dịch cho thuê chung cư làm văn phòng công ty vẫn diễn ra thường xuyên như thể chưa có lệnh cấm nào được đặt ra.
Tại Khoản 11, Điều 6, Luật Nhà ở 2014 đã quy định nghiêm cấm hành vi: "Sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở; sử dụng phần diện tích được kinh doanh trong nhà chung cư theo dự án được phê duyệt vào mục đích kinh doanh vật liệu gây cháy, nổ, kinh doanh dịch vụ gây ô nhiễm môi trường, tiếng ồn hoặc các hoạt động khác làm ảnh hưởng đến cuộc sống của các hộ gia đình, cá nhân trong nhà chung cư theo quy định của Chính phủ". Dù trong một tòa nhà chung cư vẫn có một phần diện tích được thiết kế phù hợp với việc kinh doanh và được phép hoạt động kinh doanh, nhưng đối với những căn hộ nhà ở thì không được sử dụng vào mục đích khác. Người dân cần phải hiểu rõ đâu là phần diện tích dùng được trong kinh doanh đã cấp phép và đâu là căn hộ chung cư dùng vào mục đích để ở.
Theo tìm hiểu của PV, việc cấp phép kinh doanh thuộc Phòng Tài chính của quận, còn việc quản lý hộ kinh doanh trong chung cư thuộc Phòng Quản lý đô thị. Nguyên nhân khiến cho nhiều hộ kinh doanh vẫn không chịu di dời dù có quy định cấm không chỉ bởi chưa có chế tài xử lý, mà còn vì hoạt động quản lý các căn hộ chung cư và cấp giấy phép kinh doanh còn chồng chéo.
Tại một số tòa nhà chung cư, việc quản lý phần diện tích sử dụng là do Ban quản lý tòa nhà phụ trách, còn Phòng Quản lý đô thị và các lực lượng chức năng liên quan mới chỉ kiểm tra, đốc thúc. Vậy nên việc di dời hoạt động kinh doanh khỏi các căn hộ chung cư theo quy định sẽ vẫn còn là một "bài toán khó".
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!