Cho phép cộng đồng sáng tạo và phổ biến video là tính năng cơ bản đang được nhiều mạng xã hội theo đuổi. Trước sự thành công của Tiktok, lần lượt Facebook, Youtube… cũng đã cho ra mắt tính năng này. Trong cuộc đua này, hàng tỷ video ngắn được tạo ra mỗi ngày. Tại Việt Nam, những video ngắn đang nhanh chóng phổ biến và tác động đến thói quen của người xem. Từ đây cũng xuất hiện những hiện tượng phản cảm, thiếu văn hóa ngay trong quá trình sáng tạo nội dung trên các nền tảng mạng xã hội. Làm thế nào để hạn chế tối ta các tác hại của sản phẩm video ngắn là chủ đề chính của Góc nhìn văn hóa lên sóng ngày 14/4.
Thực tế cho thấy, khi lượng thông tin ngày càng nhiều và trở nên bão hòa, khả năng chú ý của con người càng giảm. Người xem vì vậy có xu hướng lựa chọn nội dung ngắn để theo dõi. Đây cũng là lý do các video dạng ngắn đang được ưa chuộng và dễ dàng tạo xu hướng.
Thời gian quan, nhiều vấn đề tồn tại về khả năng kiểm soát nội dung của Tiktok đã được chỉ ra. Không chỉ riêng Tiktok, trên những nền tảng khác, các nội dung xấu độc cũng được lan truyền với tốc độ nhanh chóng.
Theo báo cáo của đại diện Bộ Thông tin và Truyền thông về sai phạm của các video ngắn trên các nền tảng như tin giả, thông tin xuyên tạc liên quan đến nội dung chính trị, video quảng cáo game cờ bạc, ứng dụng mại dâm không rõ nguồn gốc, tràn ngập hình ảnh dung tục, phản cảm trên nền tảng Facebook Real của Việt Nam. Đối với Youtube Chat, đó là những thông tin sai phạm về quảng cáo hàng giả, thuốc, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc. Nguy hiểm hơn, nền tảng này xuất hiện những video sai lịch sử, phản động, chống đối Đảng và Nhà nước…
Giờ đây, trên thế giới đã có một thuật ngữ nói về công việc xây dựng dựa trên nền tảng trực tuyến, phát triển bởi những người sáng tạo nội dung, đó là nền kinh tế sáng tạo. Con người đang sống trong một nền kinh tế tạo ra hàng hóa ảo, cho phép kiếm tiền từ suy nghĩ, kỹ năng, ý tưởng của họ. Lượng tương tác của mỗi kênh mạng xã hội mang lại lợi nhuận cho những người làm nội dung. Trong thời đại video ngắn chỉ có thời lượng 1 phút lên ngôi, làm cách nào để thu hút người xem chỉ trong vài giây đầu tiên là yếu tố sống còn đối với người làm nội dung. Đây chính là con dao 2 lưới với nhiều người. Thay vì làm nội dung video có giá trị thông tin hữu ích, mang tính chất giáo dục và giải trí cao, họ lại lựa chọn những đoạn video có yếu tố giật gân, câu view, gây sốc, nhất là trong 10 giây đầu tiên để dễ lan tỏa.
Cơ quan quản lý đang thực hiện nhiều giải pháp nhằm ngăn chặn các nội dung xấu độc trên các nền tảng mạng xã hội, nhất là các nền tảng video ngắn đang ngày càng phát triển như hiện nay. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng các biện pháp quản lý chỉ là một phần, việc ngăn ngừa những nội dung phản cảm, phản văn hóa là câu chuyện chung của toàn xã hội. Yếu tố quan trọng là nâng cao năng lực số của mỗi cá nhân để tạo môi trường mạng lành mạnh và hữu ích.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!