Thác Mu nằm trong Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Sơn - Ngổ Luông, thuộc xã Tự Do, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình, là một dòng thác đẹp, bình yên, đang hấp dẫn nhiều khách du lịch trong nước và quốc tế. Câu chuyện không có gì đáng nói nếu người dân cứ vậy phát triển du lịch.
Năm 2016, khi bắt đầu khởi công nhà máy Thủy điện Suối Mu, 79 hộ dân đã nhận tiền đền bù đất chỉ với vài ba chục triệu, để nhường gần 2ha đất xây dựng dự án. Đến nay, nhà máy thủy điện đã đi vào vận hành thử nghiệm và những ảnh hưởng đến đồng ruộng xung quanh bắt đầu xuất hiện.
Điều đáng nói là dự án này xây đập chắn tích nước ngay trên đỉnh Thác Mu, danh thắng được xếp hạng di tích cấp tỉnh. Khai thác du lịch từ thác Mu đã tạo việc làm có thu nhập ổn định cho trên 100 lao động tại địa phương vốn là một vùng dân tộc nghèo thuần nông. Nhưng niềm vui chỉ được vài mùa du lịch thì những cuốn sổ kinh doanh nay đã vơi dần khách đặt.
Để hài hòa lợi ích giữa du lịch và thủy điện, một bản quy chế phân chia nguồn nước suối Mu đã được đưa ra bàn bạc từ nhiều tháng trước, với thứ tự nước sinh hoạt sản xuất, nước cho thác và cuối cùng mới là cho thủy điện. Tuy nhiên, vào thời điểm ghi hình, nó vẫn còn nằm ở dự thảo, đồng nghĩa, là những mâu thuẫn giữa thủy điện và đời sống bà con xung quanh vẫn còn đó.
Thực tế là vậy, khi trong những ngày nhà máy thủy điện tích nước vận hành, nhiều người dân sống dựa vào nguồn du lịch thác Mu đã phải đi tìm cho mình những sinh kế mới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!