Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt ASEAN – Australia. (Ảnh: VGP)
Sáng sớm nay (18/3), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo ASEAN và Thủ tướng Malcolm Turnbull đã bắt đầu phiên họp toàn thể của Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Australia.
Tại đây, các nhà lãnh đạo đã tái khẳng định hai bên là đối tác cùng có chung lợi ích thiết yếu, đồng thời cam kết đẩy mạnh nỗ lực chung nhằm định hình một khu vực an toàn và thịnh vượng cho người dân.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng nước chủ nhà Malcolm Turnbull nhấn mạnh, đây là ngày lịch sử khi các nhà lãnh đạo ASEAN và Australia lần đầu tiên họp hội nghị cấp cao trên đất nước Australia. Làm việc cùng nhau để cùng khẳng định cam kết của ASEAN và Australia về vai trò trung tâm của ASEAN và cam kết của Australia về nỗ lực hết sức mình để xây dựng ASEAN thành khu vực hòa bình, ổn định và an ninh.
Thủ tướng Malcolm Turnbull cũng khẳng định tầm nhìn của hai bên đó là tạo ra một thị trường mở, tự do lưu chuyển dịch vụ, hàng hóa, vốn và Australia cam kết ủng hộ ASEAN bảo đảm hòa bình, và thúc đẩy hợp tác kinh tế duy trì pháp quyền.
Chia sẻ quan điểm này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo các nước cho rằng ASEAN và Australia là đối tác cùng chung lợi ích ở khu vực. Vì thế các nước nhất trí tiếp tục nỗ lực thúc đẩy thương mại và đầu tư rộng mở ở khu vực, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ cũng như làm sâu sắc hơn liên kết kinh tế giữa ASEAN và Australia. Hai bên khẳng định tăng cường hợp tác hướng đến tăng trưởng bền vững và sáng tạo, trong đó chú trọng tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, tạo công ăn việc làm và hỗ trợ khởi nghiệp cho người dân, đi cùng với thúc đẩy phát triển nền kinh tế số.
Trao đổi sau khi nghe báo cáo kết quả Hội nghị ASEAN - Australia về hợp tác chống khủng bố quốc tế, các nhà lãnh đạo ghi nhận những tiến triển tích cực, thực chất trong lĩnh vực này giữa hai bên thời gian qua. Đồng thời nhất trí, việc ký Bản ghi nhớ về Hợp tác phòng chống khủng bố ngày hôm qua là mốc quan trọng trong nỗ lực tăng cường hợp tác, ngăn ngừa việc truyền bá tư tưởng khủng bố và ứng phó hữu hiệu trước các hành động khủng bố đang đe dọa an ninh và sự bình yên của các quốc gia và người dân trong khu vực. Các nhà lãnh đạo nhất trí đẩy mạnh các chương trình học bổng của Chính phủ Australia dành cho sinh viên đến từ các nước ASEAN.
Tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phát biểu về những định hướng quan trọng cho quan hệ đối tác chiến lược giữa ASEAN và Australia với hai ưu tiên lớn là tăng cường hợp tác kinh tế và bảo đảm hòa bình, an ninh ở khu vực. Trong đó, về kinh tế, hai bên cần giữ vai trò động lực cho tiến trình hợp tác và liên kết kinh tế ở khu vực, trong đó có Hiệp định Khu vực mậu dịch tự do ASEAN-Australia và New Zealand. Còn về vấn đề hòa bình, an ninh, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho ASEAN và Australia là những đối tác có vai trò quan trọng ở khu vực nên cần nỗ lực xây dựng một trật tự minh bạch và dựa trên luật lệ cũng như đảm bảo mọi hành xử của các quốc gia phải tuân thủ luật pháp quốc tế và lợi ích chung.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh để mở rộng và làm sâu sắc thêm mối quan hệ ASEAN và Australia, hai bên cần tăng cường lòng tin, nỗ lực xây dựng một trật tự khu vực rộng mở, minh bạch và thu nạp, đảm bảo mọi hành xử của các quốc gia tuân thủ luật pháp quốc tế và tôn trọng lợi ích chung của nhau.
Các cơ chế hợp tác do ASEAN đóng vai trò chủ đạo là những diễn đàn quan trọng để hai bên cùng phát huy các nỗ lực này. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng cho rằng hai bên cần duy trì đà liên kết kinh tế và mở cửa để cùng phát triển thịnh vượng, trước hết là triển khai hiệu quả Hiệp định tự do thương mại ASEAN - Australia – New Zealand và sớm kết thúc đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực, đi cùng với chú trọng đổi mới sáng tạo, nâng cao giá trị gia tăng của các nền kinh tế ASEAN và Australia trong chuỗi giá trị toàn cầu. Chia sẻ quan điểm tại Phiên họp hẹp của Hội nghị khi là một trong 4 nhà lãnh đạo ASEAN được mời phát biểu chính, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ rõ tình hình an ninh trên các vùng biển ở khu vực, tuy bề mặt ổn định nhưng bên trong vẫn có sóng ngầm, còn nhiều nguy cơ tiềm ẩn gây bất ổn. Thủ tướng nhấn mạnh trong hợp tác biển, trước hết cần tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển và thượng tôn pháp luật phải trở thành nền tảng cho xây dựng lòng tin và giữ gìn ổn định ở khu vực.
Thủ tướng cho rằng các nước cần áp dụng cách tiếp cận toàn diện, đồng bộ đối với hợp tác biển, từ khía cạnh đảm bảo an ninh biển đến bảo vệ môi trường và nghiên cứu khoa học biển. Thủ tướng hoan nghênh Việt Nam và Australia cùng Liên minh châu Âu đã nỗ lực chủ trì Nhóm công tác Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) về An ninh biển trong 3 năm tới. Đây là đóng góp tích cực cho hòa bình, hợp tác và xây dựng lòng tin ở khu vực. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ Việt Nam hoan nghênh các sáng kiến hợp tác và kết nối giữa hai vùng biển rộng lớn Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương hướng tới tầm nhìn chung về một khu vực rộng mở, dựa trên luật pháp quốc tế, nơi ASEAN phát huy vai trò trung tâm thúc đẩy hợp tác cùng phát triển vì an ninh và thịnh vượng chung. Chia sẻ quan điểm này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, các nhà lãnh đạo ASEAN và Australia cam kết đẩy mạnh trao đổi và kết nối các doanh nghiệp hai bên, gia tăng trao đổi thương mại và đầu tư trong khuôn khổ Khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Australia - New Zealand. Đồng thời bày tỏ vui mừng vì Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương vừa được ký, coi đây là bước tiến đáng khích lệ nhằm duy trì đà liên kết kinh tế và mở cửa ở khu vực. ASEAN và Australia cũng đồng thời tái khẳng định quyết tâm đẩy mạnh nỗ lực trong năm nay trong đàm phán để hoàn tất Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực.
Hội nghị này được coi là sự khẳng định cam kết của cả Australia cũng như ASEAN về đẩy mạnh hợp tác nhằm bảo đảm an ninh và thịnh vượng ở khu vực, đồng thời chia chia sẻ quan điểm về nhiều vấn đề mang tầm chiến lược trong đó có Biển Đông cũng như hợp tác trên các vùng biển Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và liên kết kinh tế khu vực. Điều này được thể hiện qua việc Australia tái khẳng định coi trọng ASEAN cũng như cam kết tích cực phối hợp cùng ASEAN cũng như ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong một cấu trúc khu vực hoạt động dựa trên luật lệ. Đã có 15 sáng kiến hợp tác trên các lĩnh vực được công bố và ghi nhận tại hội nghị và được thể hiện Trong Tuyên bố Sydney.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!