Theo một báo cáo của Úc, cứ ba người Úc thì có một người mắc bệnh cao huyết áp, khiến họ có nguy cơ mắc các bệnh lâu dài như suy tim, bệnh thận mãn tính và chứng mất trí nhớ. Nhưng huyết áp cao – còn được gọi là tăng huyết áp – có thể không dễ dàng bị phát hiện. Tổ chức Đột quỵ báo cáo rằng khoảng 82% người dân không biết mình có vấn đề trước khi kiểm tra sức khỏe.
Huyết áp cao là gì?
Huyết áp cao, còn được gọi là tăng huyết áp, thường có thể gây ra những hậu quả lâu dài và tàn khốc. Nó có liên quan đến việc tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ, mệt mỏi vào ban ngày và có thể còn có hiện tượng chóng mặt. Nghiên cứu cũng cho thấy mối liên hệ giữa chứng tăng huyết áp ở tuổi trung niên với việc tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và khả năng huyết áp cao sẽ tồn tại sau này trong cuộc sống của người bệnh.
Tiến sĩ Jonathan Lipshutz, bác sĩ tim mạch của Melbourne Heart Care, cho biết: "Huyết áp cao có thể ảnh hưởng đến mọi cơ quan trong cơ thể bạn, từ chân, bàn chân đến tim và não và bất cứ nơi nào ở giữa".
"Một khi thiệt hại đã xảy ra thì thường là quá muộn nên phòng ngừa là cách chữa trị tốt nhất" - ông nói thêm.
"Huyết áp khỏe mạnh không chỉ giúp chúng ta trẻ về thể chất - bằng cách ngăn ngừa nhiều bệnh dẫn đến tử vong sớm - mà còn có thể giúp chúng ta trẻ về mặt tinh thần vì huyết áp cao cũng có thể là nguyên nhân gây ra chứng mất trí nhớ".
Nguyên nhân gây huyết áp cao
Tiến sĩ Lipshutz cho biết các yếu tố khác nhau có thể ảnh hưởng đến huyết áp, bao gồm tuổi tác, giới tính, tiền sử gia đình cũng như nhiều tình trạng bệnh lý. Tiến sĩ Lipshutz nói: "Yếu tố rủi ro lớn nhất có thể thay đổi được ở bệnh nhân của mình là cân nặng, yếu tố này có liên quan trực tiếp đến huyết áp theo kiểu tuyến tính".
"Chúng ta càng thừa cân thì huyết áp càng tăng. Các yếu tố lối sống khác như chế độ ăn uống và tập thể dục cũng có ảnh hưởng lớn đến huyết áp của chúng ta".
Một nghiên cứu gần đây của Hoa Kỳ cho thấy căng thẳng trong công việc cũng có thể có ảnh hưởng. Những người lao động phải đối mặt với sự phân biệt đối xử tại nơi làm việc có thể có nguy cơ bị căng thẳng và tăng huyết áp cao hơn.
Cách hạ huyết áp
Người quản lý chương trình chăm sóc sức khỏe của Heart Foundation, Natalie Raffoul, cho biết việc giữ huyết áp ở mức tối ưu có thể giúp thực hiện những thay đổi quan trọng trong lối sống.
1. Một chế độ ăn uống cân bằng
Natalie Raffoul nói: "Hãy thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, nhiều rau và ngũ cốc nguyên hạt, ít chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, đồng thời giảm lượng muối ăn vào vì chế độ ăn nhiều muối có liên quan đến huyết áp cao".
2. Luôn năng động
"Tập thể dục hoặc hoạt động thể chất ít nhất 30 phút mỗi ngày cũng đã được chứng minh là làm giảm huyết áp và kiểm soát các tình trạng khác có liên quan đến huyết áp cao như duy trì cân nặng khỏe mạnh" - Natalie Raffoul nói.
3. Không hút thuốc
Natalie nói: "Bỏ hút thuốc cũng là một điều thực sự quan trọng để giảm thiểu rủi ro cho bạn.
4. Nghỉ ngơi tốt
Theo một nghiên cứu của Đại học Flinders, đi ngủ đúng giờ và ngủ trong thời gian nhất quán cũng có thể giúp kiểm soát huyết áp của bạn.
Nghiên cứu cho thấy thời gian ngủ không đều làm tăng nguy cơ tăng huyết áp lên 9-15%, trong khi việc khởi phát giấc ngủ không đều có thể làm tăng nguy cơ lên 29%.
5. Theo dõi huyết áp cao
Huyết áp cao thường không có dấu hiệu hoặc triệu chứng nên điều quan trọng là phải theo dõi nó. Bạn có thể thực hiện việc này tại nhà (xem hướng dẫn theo dõi huyết áp của Tổ chức Tim mạch), tuy nhiên Natalie khuyến nghị bất kỳ ai trên 18 tuổi nên kiểm tra huyết áp ít nhất hai năm một lần bởi chuyên gia.
Từ 45 tuổi, bạn nên đăng ký khám sức khỏe tim mạch với bác sĩ để đánh giá tốt hơn về nguy cơ mắc bệnh tim trong tương lai.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!