Đàn tính tẩu của người Thái với âm điệu ngọt ngào. (Nguồn: Internet)
Đối với người Thái, những quan hệ trong gia đình, bản làng, cộng đồng được ví như chiếc kiềng ba chân. Cũng từ những mối quan hệ cơ bản này mà bản nối tiếp bản, mường nối tiếp mường luôn luôn bền vững.
Trong văn hóa cũng như các hoạt động mang tính cộng đồng của người Thái, cây đàn tính tẩu là một phần không thể thiếu, tiếng đàn gắn kết con người lại với nhau, từ đó tạo thành cộng đồng vững chắc để xây dựng bản làng. Cây đàn tính tẩu đã duy trì qua bao thế hệ người Thái, được dùng để đệm hát dân ca Thái, múa xòe và các lễ hội của người Thái. Cây đàn xuất hiện trong rất nhiều hoạt động văn hóa, đặc biệt mỗi dịp Tết đến Xuân về, khi hoa ban nở trắng rừng. Hàng đêm, những chàng trai, cô gái Thái nhóm lửa kéo sợi, gẩy đàn để tìm hiểu rồi kết nên đôi lứa...
Sau cuộc di dời tái định cư thuỷ điện, kéo theo cả những thay đổi về không gian sống, những tưởng nhiều giá trị văn hóa có thể phai nhạt hay biến dạng. Nhưng ở Mường Lay, sự thay đổi đó chỉ làm phong phú thêm vốn văn hóa đã rất giàu có của người Thái. Bên những ngôi nhà mới tại khu tái định cư thuỷ điện, ông Khoàng Văn Phanh lại được nghe tiếng đàn, lời hát của ông Vàng Văn Thức - người vừa đạt giải A tại Liên hoan đàn tính toàn quốc năm nay. Với ông Phanh, cây đàn tính tẩu là người bạn tâm giao, là văn hóa Thái vẫn luôn cháy mãi trong tâm hồn.
Giờ đây, khi những nếp nhà đã yên mình trên nền đất mới, thì niềm vui khi bản làng khang trang lại thôi thúc họ thêm hăng say với những giá trị văn hóa truyền thống. Đó sẽ là nguồn cảm hứng cho những bài hát mới, điệu múa mới...