Có tiền nhưng mà không tiêu được; không tiêu được vì không biết cách tiêu nên từ có tiền lại thành không tiền, thậm chí gánh nợ - đó là liên tiếp những mệnh đề tưởng chừng như vô lý nhưng đang trở thành điểm nghẽn đối với tăng trưởng kinh tế những năm qua. Điểm nghẽn về chậm giải ngân vốn đầu tư công.
Tác giả bài viết trên tờ Đầu tư chỉ rõ một bất cập trong Luật Đầu tư công đang được đề xuất bãi bỏ đó là "Thời gian giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công hàng năm được kéo dài sang năm sau". Quy định này dựa trên khó khăn giải phóng mặt bằng nhưng chính quy định lại đang tạo tâm lý chủ đầu tư không tập trung thực hiện kế hoạch ngay trong năm.
Một thế vướng khác được Thời báo Tài chính chỉ ra là Luật Đầu tư công còn có quy định một trong những điều kiện để dự án được bố trí kế hoạch vốn đầu tư công là "phải được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư; xác định rõ nguồn vốn và khả năng cân đối vốn để thực hiện.
Quy định trên là khó thực hiện bởi các dự án trong kế hoạch 5 năm, mức vốn ở thời điểm phê duyệt chủ trương sẽ khác hoàn toàn khi triển khai thực hiện ở các năm sau.
Ngay cả địa phương phải chịu trách nhiệm cho dự án đầu tư công mà mình phê duyệt chủ trương. Tính trách nhiệm được yêu cầu gắn sát với từng quyết định vì tiền dự án là tiền đi vay.
TS Vũ Đình Ánh từng trả lời Đài THVN: "Chúng ta đã phải đi vay để có thêm vốn cho đầu tư, đồng thời hiện tượng nợ xây dựng cơ bản vẫn còn khá nhiều. Tuy nhiên, khi chúng ta có tiền, tốc độ giải ngân lại quá chậm".
Trang VOV đưa ra con số từ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), chậm thực hiện dự án làm tăng 17,6% chi phí mỗi năm, trong đó có 6,5% do lạm phát và 11,1% do lợi ích của dự án bị mất đi. Tính trung bình, nếu chậm trễ 2 - 3 năm sẽ làm tăng chi phí lên đến 50% do phát sinh thâm hụt tài chính.
Với sự quyết liệt và mạnh dạn đề xuất bãi bỏ nhiều quy định trong Luật, hy vọng những điệp khúc khó khăn từ giải phóng mặt bằng đến đội giá khi thực hiện, để rồi một ngày bất ngờ với con số vốn bị đội lên của các dự án mà bỏ dở hay tiếp tục đều thiếu hiệu quả sẽ lặp lại.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!