Có gì bên trong Trái đất?

Trung tâm Trái đất nằm sâu dưới lòng đất khoảng 6400km. Trong khi đó, con người mới chỉ khoan được tới độ sâu 12,2km và phải mất tới 20 năm mới hoàn thành được. May mắn thay, chúng ta không cần đào sâu vào bên trong lõi Trái Đất để nghiên cứu. Bằng cách đo sóng địa chấn truyền qua Trái đất, các nhà nghiên cứu đã có những sự hiểu biết rõ ràng về cấu trúc cơ bản bên trong hành tinh của chúng ta.

Trái đất bao gồm lớp vỏ, lớp phủ và lõi. Lớp vỏ là nơi hình thành tất cả sự sống đã biết, tuy nhiên nó chỉ chiếm 1% tổng thể tích của hành tinh. Theo Đại học Illinois Urbana-Champaign, lớp phủ, hay lớp giữa, chiếm tới 84% thể tích Trái đất và lớp trong cùng, lõi, chiếm phần thể tích còn lại.

Lớp vỏ

Lớp vỏ Trái đất được chia thành lớp vỏ đại dương và lớp vỏ lục địa. Theo dự án Seismin của Đại học College London, lớp vỏ đại dương dày từ 5 đến 10 km, được cấu tạo chủ yếu từ đá bazan và nằm bên dưới các đại dương. Trong khi đó, lớp vỏ lục địa được cấu tạo chủ yếu từ đá granit. Vì vậy, khi một mảng đại dương va chạm với một mảng lục địa, lớp vỏ đại dương dày đặc hơn sẽ trượt bên dưới lớp vỏ lục địa. Cuối cùng lớp vỏ đại dương sẽ bị đẩy xuống lớp phủ với tốc độ từ 2 đến 8 cm mỗi năm, theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ.

Lớp phủ

Sunyoung Park, trợ lý giáo sư nghiên cứu cấu trúc bên trong của Trái đất tại Đại học Chicago, cho biết: “Lớp phủ được tạo thành từ các khoáng chất khác nhau, phổ biến nhất là Bridgmanite. Trong thang thời gian địa chất, lớp phủ hoạt động gần giống một loại chất lỏng, mặc dù nó là đá rắn”.

Theo dự án Seismin, lớp này có độ sâu khoảng 2.900 km, gồm lớp phủ trên và lớp phủ dưới. Nhiệt độ bên trong Trái đất thay đổi giữa các ranh giới của lớp phủ trên và đáy của lớp phủ dưới, dao động từ khoảng 1.000 đến 3.700 độ C.

Lõi

Phần lõi Trái đất gồm lõi trong và lõi ngoài. Lõi ngoài là một biển sắt và niken nóng chảy dày 2.300 km, xoay quanh một quả cầu sắt rộng 2.440km - lõi trong, tạo ra từ trường cho Trái đất.

Trái đất hình thành vào khoảng 4,6 tỷ năm trước. Khi nó nguội đi, các nguyên tố nặng như sắt và niken chìm vào bên trong và tạo ra lõi. Park nói: “Giống như nước trở thành băng, sắt dần đông cứng và trở thành lõi trong. Lõi trong vẫn đang tiếp tục phát triển, nhưng với tốc độ chậm hơn tốc độ phát triển của móng tay con người”.

Phần lõi trong có nhiệt độ khoảng 5.200 độ C - nóng bằng nhiệt độ bề mặt Mặt trời - nhưng áp suất cực lớn khiến nó gần như ở thể rắn. Bên trong lõi trong là một quả cầu kim loại rắn rộng 725km - lõi trong cùng.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!