Theo Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), PrEP được khuyến cáo là uống thuốc ARV mỗi ngày. Tuy nhiên, hiện nay còn có thể sử dụng PrEP theo tình huống. Khác với sử dụng PrEP hàng ngày, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm theo tình huống là người có hành vi nguy cơ cao sử dụng PrEP mỗi khi có hành vi nguy cơ.
Ở Việt Nam, tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới đang có xu hướng tăng trong những năm gần đây. Theo báo cáo giám sát trọng điểm của Bộ Y tế năm 2018, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam qua hệ tình dục đồng giới là 12,19%, trong số đó có tới khoảng 30% các trường hợp mới nhiễm HIV trong 12 tháng vừa qua.
Để ứng phó với tình hình trên, Tổ chức Y tế Thế giới đã kịp thời đưa ra những khuyến cáo thiết thực, hiệu quả. Ngoài khuyến cáo về điều trị dự phòng trước phơi nhiễm bằng thuốc kháng HIV sử dụng hàng ngày, năm 2019, Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra khuyến cáo mới là điều trị dự phòng trước phơi nhiễm theo tình huống (ED-PrEP).
Khác với sử dụng PrEP hàng ngày, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm theo tình huống là người có hành vi nguy cơ cao sử dụng PrEP mỗi khi có hành vi nguy cơ.
Thuốc điều trị dự phòng trước phơi nhiễm theo tình huống về bản chất cũng là thuốc kháng virus có thành phần là TDF/FTC hoặc TDF/3TC như PrEP hàng ngày. Tuy nhiên, uống liền 2 viên cho liều đầu tiên trong vòng từ 2 - 24h trước khi quan hệ tình dục và uống viên thứ 3 sau liều đầu 24h và uống viên thứ 4 sau liều đầu 48h. Những ngày tiếp theo nếu có quan hệ tình dục, người sử dụng ED-PrEP có thể tiếp tục uống 1 viên mỗi ngày và ngừng uống sau lần quan hệ tình dục cuối cùng 2 ngày.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, ED-PrEP là an toàn và hiệu quả cao trong giảm nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới, những người nam quan hệ tình dục đồng giới thấy ED-PrEP tiện lợi hơn PrEP. Đặc biệt ở những người có quan hệ tình dục không thường xuyên (ví dụ trung bình dưới 2 lần/tuần) và có khả năng đặt kế hoạch 2h trước khi có quan hệ tình dục hoặc có thể trì hoãn quan hệ tình dục ít nhất 2h.
Tổ chức Y tế Thế giới không khuyến cáo sử dụng ED-PrEP cho các quần thể khác như phụ nữ mại dâm, người chuyển giới nữ và nam có quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc hậu môn với phụ nữ vì chưa có đủ bằng chứng khoa học; Nghiên cứu về dược học của Tenofovir ở đường sinh dục nữ cho thấy ED-PrEP có thể không đủ để bảo vê vệ hoàn toàn cho phụ nữ; Có sự tương tác giữa PrEP và liệu pháp hormone nữ ở người chuyển giới nữ. Do vậy, phụ nữ chuyển giới nên thận trọng với ED-PrEP.
Tổ chức Y tế Thế giới cũng khuyến cáo các quốc gia nên cân nhắc đưa ED-PrEP vào hướng dẫn quốc gia. Bộ Y tế Việt Nam đã cập nhật khuyến cáo này vào Hướng dẫn quốc gia điều trị HIV/AIDS từ năm 2019 và hiện nay ED-PrEP đã được cung cấp tại các tỉnh thành, phố lớn của Việt Nam.
Sử dụng PrEP theo tình huống sẽ cung cấp một sự lựa chọn khác về dự phòng lây nhiễm HIV cho nhóm nam có quan hệ tình dục đồng giới. Một điều cần lưu ý, dù sử dụng PrEP liều hàng ngày hoặc ED-PrEP cũng chỉ dự phòng lây nhiễm HIV mà không dự phòng được các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như lậu, giang mai, viêm gan B, C... Do vậy, bên cạnh PrEP, Tổ chức Y tế Thế giới vẫn khuyến cáo mọi người nên dùng thêm bao cao su khi quan hệ tình dục ngay cả khi đã dùng PrEP.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa khu vực Định Quán (Đồng Nai) vừa lọc máu cấp cứu thành công một trường hợp nguy kịch do bị ngộ độc thuốc.
VTV.vn - Bệnh viện Bình Dân (TP. Hồ Chí Minh) vừa phẫu thuật thay mới tĩnh mạch chủ dưới, cứu 2 người bệnh có chồi bướu xuyên thành chít hẹp tĩnh mạch chủ cản trở máu về tim.
VTV.vn - Bộ Y tế đang phối hợp với các cơ quan để hoàn thiện việc xây dựng dự thảo sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế để trình Chính phủ, trình Quốc hội thảo luận, xem xét thông qua.
VTV.vn - Bệnh viện Đồng Nai 2 vừa phẫu thuật thành công cắt bỏ khối bướu thận lớn 0,6 kg cho bệnh nhân ngụ tại tỉnh Bắc Giang.
VTV.vn - Đó là cơ sở kinh doanh có biển hiệu "Thẩm mỹ quốc tế Lucy" tại địa chỉ số 44 Hồ Hảo Hớn, phường Cô Giang, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh.
VTV.vn - Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), đến nay cả nước ghi nhận 203 trường hợp mắc sốt phát ban nghi sởi, số mắc tăng 2,7 lần so với cùng kỳ năm 2023.
VTV.vn - Bệnh nhân nữ (61 tuổi) nhập viện với chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp ngày thứ 7 biến chứng suy tim cấp, suy thận cấp.
VTV.vn - Tiền sản giật là một bệnh lý nguy hiểm ở phụ nữ mang thai, nếu không được điều trị kịp thời có thể gây những biến chứng nặng nề cho cả thai phụ và thai nhi.
VTV.vn - Bệnh viện Quân y 103 cấp cứu, điều trị thành công cho trường hợp nam bệnh nhân 41 tuổi, ngừng tuần hoàn 3 lần do nhồi máu cơ tim cấp.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 2 vừa hỗ trợ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP. Hồ Chí Minh) lấy thành công dị vật đường thở ở bé trai 8 tháng tuổi bằng hệ thống ống soi mềm.
VTV.vn - Đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc khám vì khàn tiếng, nuốt vướng, vùng cổ to bất thường, nam bệnh nhân 24 tuổi được chẩn đoán ung thư tuyến giáp di căn hạch cổ.
VTV.vn - Cô gái 24 tuổi (Hà Nội), tới khám tại Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong tình trạng toàn bộ môi và vùng mặt dưới sưng nề.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa Hà Đông (Hà Nội) vừa cứu sống thành công bệnh nhân N.V.Đ., (74 tuổi, trú tại Ứng Hòa, Hà Nội) bị sốc nhiễm trùng do hoại tử ruột.
VTV.vn - Bệnh động mạch chi dưới mạn tính là bệnh lý thường gặp ở bệnh nhân cao tuổi do thành mạch ở người cao tuổi dễ xơ vữa và thường mắc thêm nhiều bệnh lý phối hợp.
VTV.vn - Bệnh nhân nữ (53 tuổi, trú tại Ba Đồn, Quảng Bình) vào viện trong tình trạng yếu nặng 2 chân, nằm liệt giường, tiểu không tự chủ, loét bỏng 2 gan bàn chân.