Bác Hồ thăm lớp Bình dân học vụ. Ảnh: Tư liệu.
Ngày 8/9/1945, chỉ 6 ngày sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, thực hiện ý kiến của Hồ Chủ Tịch, Chính phủ đã ban hành 3 sắc lệnh về chống nạn thất học, đặt sự nghiệp bình dân học vụ vừa là phong trào cách mạng, vừa là thiết chế giáo dục của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Với phương châm dựa vào sức dân là chính, phong trào Bình dân học vụ đã huy động toàn xã hội cùng tham gia. Người đi học được miễn phí, giáo viên không nhận lương. Các lớp Bình dân được mở khắp nơi, trong nhà dân, đình chùa, miếu mạo. Chỉ cần vài chiếc ghế băng, ghế tựa đặt quanh bàn, thêm cánh cửa, mảnh ván làm bảng, thậm chí cục gạch viết xuống đất thay cho giấy bút thành lớp học.
Chỉ một năm sau, 1/10 dân số đã thoát nạn mù chữ. Phong trào Bình dân học vụ còn tiếp tục thực hiện trong những năm chiến tranh, ở cả Nam lẫn Bắc. Và cách đây 10 năm. Nhà nước ta đã tuyên bố với nhân dân cả nước và thế giới thực hiện xong việc xoá nạn mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học trong cả nước theo chuẩn quốc gia.
Bình dân học vụ là một kỳ tích xã hội hóa giáo dục ngay trong mùa Thu độc lập đầu tiên của nước Việt Nam mới. Đến nay, chúng ta đã xây dựng được một xã hội học tập cho toàn dân.