Hình minh hoạ.
Đối với họ, ngân hàng là thứ gì đó quá cao xa, khó hiểu và không dành cho họ. Khi cần sử dụng một dịch vụ tài chính nào đó, những người dân lao động nghèo sẵn sàng chấp nhận những dịch vụ thô sơ, tất nhiên cũng chứa đựng nhiều rủi ro.
Cứ sau vài tháng làm giúp việc cho một gia đình tại Hà Nội, chị Lê Thị Việt, quê Thanh Hóa lại dành dụm được vài triệu đồng gửi về cho người thân. Khi được hỏi gửi tiền về nhà bằng cách nào, chị Việt cho biết, chị sẽ không gửi qua đường bưu điện, cũng không gửi qua ngân hàng, mà gửi qua bến xe Mỹ Đình.
Giải thích lý do của lựa chọn này, chị Việt cho biết: "Khi mới lên Hà Nội chị gửi tiền qua bưu điện, nhưng hơn 1 tuần người thân vẫn báo chưa nhận được tiền, còn gửi qua ngân hàng thì chưa thử bao giờ, ngân hàng phải mở tài khoản mà mình thì không thích, không quen. Rồi mình gửi qua nhà xe rất nhanh, chỉ từ sáng đến chiều là người ở nhà nhận được”.
Cũng theo chị Việt, hầu hết lao động nông thôn lên thành thị như chị đều gửi tiền kiếm được về quê bằng cách này. Họ không bao giờ đến ngân hàng vì đối với họ, phải có nhiều tiền để gửi tiết kiệm thì mới bước chân vào ngân hàng. Chỉ có vài trăm, vài triệu đồng gửi nhanh về cho người thân thì người nọ lại mách cho người kia đem ra bến xe để gửi. Thông thường, họ sẽ tìm những nhà xe quen thuộc, được nhiều người tin cậy, phí vận chuyển cho mỗi lần gửi tiền là 10 nghìn đồng. Việc giao nhận diễn ra rất nhanh chóng và hoàn toàn không cần biên nhận gì giữa chị Việt và nhà xe. Sau khi gửi tiền xong, chị Việt sẽ gọi điện về quê bảo chồng căn giờ xe về đến bến gần nhà để ra lấy tiền.
Theo các lái xe ở đây thì nhu cầu gửi tiền về nhà của người lao động tương đối nhiều và đều đặn. Việc chuyển tiền không vất vả mà lại có thêm thu nhập nên cứ ai gửi là họ nhận làm. Khi được hỏi việc chuyển tiền như vậy có an toàn hay không thì lái xe khẳng định là rất an toàn.
"Mỗi tháng, mỗi quý người ta lại gửi tiền về. Chưa bao giờ xảy ra mất mát gì cả, chả bao giờ mình lấy của người ta, làm vì uy tín và giúp bà con thôi". Lái xe Nguyễn Hà Vinh cho biết.
Trước Tết, lao động nông thôn thường tranh thủ gửi tiền về quê để người thân sửa sang nhà cửa và có những chuyến, một lái xe nhận vận chuyển vài chục triệu đồng. Các phong bì tuy được dán kín nhưng nhồi nhét trong túi áo, túi quần của lái xe sẽ không tránh khỏi mất mát, nhầm lẫn. Trong khi đó, không hề có biên nhận nào giữa nhà xe và người gửi. Nếu chẳng may mất mát thì phần thiệt thòi sẽ luôn thuộc về các lao động nghèo.
Khi đem thực tế này đến hỏi một số ngân hàng thì mới biết, tất cả là do thông tin về dịch vụ của các ngân hàng chưa đến được với người lao động nông thôn một cách đầy đủ. Không chỉ làm mỗi việc nhận gửi tiền tiết kiệm, cho vay hoặc chuyển khoản như nhiều người vẫn hiểu, mà từ rất lâu, tất cả các ngân hàng đã triển khai dịch vụ chuyển tiền bằng chứng minh thư. Chỉ cần người gửi đem tiền ra ngân hàng yêu cầu chuyển cho một người có số chứng minh thư nào đó, người nhận chỉ cần xuất trình đúng số chứng minh thư người gửi đã viết ra là nhận được tiền ngay.
Đại diện ngân hàng An Bình cho biết: "Dịch vụ này triển khai lâu lắm rồi, giao dịch diễn ra rất nhanh chóng, không cần mở tài khoản. Chỉ sau 5-10 phút, người ở đầu bên kia nhận được tiền".
Phải chăng nguyên nhân là do các ngân hàng từ trước đến nay chỉ tập trung quảng bá thương hiệu dịch vụ sản phẩm của mình cho đối tượng ở thành thị, nên nhiều người dân nông thôn không hề biết đến dịch vụ này. Trong khi các ngân hàng đua nhau chi hàng chục, hàng trăm tỷ đồng vào công nghệ cao để phát triển các dịch vụ ngân hàng tiên tiến như ngân hàng điện tử, ngân hàng qua điện thoại để phục vụ khách hàng ngày một tốt hơn, thì sự tồn tại của những dịch vụ tài chính thô sơ như thế này quả thật là vô lý.