10 năm qua, gần 4.100 hài cốt liệt sĩ đã được xác định bằng phương pháp thực chứng ADN. Nhưng hiện nay, các trung tâm chỉ thực hiện giám định được khoảng 10.000 mẫu ADN mỗi năm. Trong khi cả nước hiện còn khoảng 500.000 liệt sĩ chưa xác định thông tin. Các đơn vị đang nỗ lực hết sức, bởi tìm kiếm được hài cốt người thân hy sinh trong chiến tranh là mong ước của hàng nghìn gia đình liệt sĩ.
Giám định ADN cho kết quả hài cốt liệt sĩ trong một ngôi mộ ở nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Bình Dương có cùng huyết thống với 1 người con trong gia đình là ông Nguyễn Xuân Bính. Vậy là sau 50 năm đằng đẵng tìm kiếm người anh trai, ông Bính đã thực hiện được mong ước của người mẹ đã khuất.
Công tác thực chứng ADN tại phòng thí nghiệm
Nhưng không phải gia đình nào cũng may mắn như vậy. Tại phòng thí nghiệm, khá nhiều trường hợp không xác định được danh tính của liệt sĩ cùng mối quan hệ với thân nhân còn sống bởi các mẫu vật đã nằm trong lòng đất quá lâu và bị phân hủy gần hết.
Thực tế, các cuộc khai quật cũng không tìm được nhiều mẫu vật như mong đợi. Thêm vào đó là yếu tố tâm linh nên khi khai quật có gia đình liệt sĩ đồng ý, có người không. Nhưng nếu không khẩn trương tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính, chỉ khoảng 10 năm nữa việc giám định sẽ không đạt hiệu quả đề ra.
Hiện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã đề xuất tới Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin làm cơ sở để triển khai thực hiện giám định ADN theo quy trình thống nhất; liên thông, tích hợp đồng bộ cơ sở dữ liệu về liệt sĩ đồng thời kết nối, liên thông với cơ sở dữ liệu về liệt sĩ do Bộ Quốc phòng quản lý để hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!