Kể từ khi Elon Musk hoàn tất thương vụ trị giá 44 tỷ USD để mua lại Twitter vào ngày 27/10/2022, ông không chỉ thay đổi tên công ty (thành "X") mà đã gần như thay đổi căn bản của nền tảng từng là nơi cập nhật tin tức thời gian thực nổi bật và có ảnh hưởng bậc nhất thế giới như "chú chim xanh". Nói không ngoa khi cho rằng, Elon Musk đã gián tiếp làm thay đổi toàn bộ bối cảnh truyền thông xã hội trên thế giới, khi lượng người dùng của Twitter đang ngày một rời bỏ nền tảng này.
Dưới đây là những cột mốc nổi bật trong 1 năm Musk sở hữu Twitter:
10/2022
Sau cuộc chiến pháp lý kéo dài nhiều tháng nhằm cố rút khỏi thỏ thuận mua Twitter mà chính Elon Musk khởi xướng trước đó, tỷ phú "lắm chiêu" xuất hiện tại trụ sở Twitter ở San Francisco vào ngày 26/10/2022 cùng dùng tweet: "Hãy để nó chìm đi!" úp mở việc đã hoàn tất thỏa thuận cuối cùng để mua lại MXH "chim xanh".
Musk được cho là đã nói với các nhân viên rằng không có kế hoạch cắt giảm 75% nhân sự như những gì truyền thông đăng tải trước đó. Vào đúng tối mà hợp đồng mua bán Twitter hoàn tất, Elon Musk đăng tải dòng trạng thái: "Con chim được thả tự do", đồng thời, Elon Musk cũng thông tin tới các nhà quảng cáo trên Twitter rằng không muốn MXH này trở thành "một địa ngục tự do, nơi mọi người có thể nói bất cứ điều gì mà không phải chịu hậu quả nào" – bất chấp việc trước đó, chính ông từng củng cố ủng hộ "tự do ngôn luận".
11/2022
Vài ngày sau khi nắm Twitter, Elon Musk sa thải nhiều giám đốc hàng đầu công ty và cho nghỉ việc gần một nửa nhân viên qua email, bao gồm cả các nhân viên ở bộ phận chủ chốt. Cuối tháng này, Elon Musk tiếp tục đợt sa thải thứ hai, đồng thời, kêu gọi nhân viên còn lại phải cam kết "làm việc cực kỳ chăm chỉ" nếu không muốn mất việc.
Trong những ngày sau khi Elon Musk tiếp quản Twitter, nhiều nhà quảng cáo lớn cũng bắt đầu tạm ngừng chi tiêu trên nền tảng này vì lo ngại những lùm xùm do Elon Musk tạo ra khiến tương lai công ty trở nên không chắc chắn.
Ngày 9/11, Elon Musk tổ chức cuộc họp trực tuyến với các nhà quảng cáo và kêu gọi họ hãy ở lại cùng lời nhắn: "Xin lưu ý rằng, Twitter có thể sẽ làm những điều ngu ngốc trong những tháng tới. Chúng tôi sẽ giữ lại những gì hiệu quả và thay mới phần còn lại".
Trong cùng tháng này, Twitter tung ra bản thu phí đầu tiên và lập tức tạo nên làn sóng tranh cãi. Elon Musk cũng khôi phục lại tài khoản cho cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump sau một cuộc thăm dò từ người theo dõi ông trên Twitter.
12/2022
Tháng 12 năm ngoái là thời điểm toàn cầu được biết đến khái niệm "Hồ sơ Twitter" (Twitter Files) – Elon Musk đã thuê những nhà báo cáo độc lập để xem các tài liệu nội bộ của "chim xanh". Trong khi dư luận rất quan tâm đến vấn đề này, rất ít thông tin bị rò rỉ ra ngoài.
Trong một diễn biến khác, việc sa thải luân phiên tại Twitter vẫn diễn ra. Musk bắt đầu mở khóa hàng loạt tài khoản Twitter từng bị khóa trước đây, bao gồm các thành viên cực hữu và những người dùng từng chia sẻ thông tin sai lệch.
Vào giữa tháng, Elon Musk tạm khóa tài khoản một số nhà báo nổi tiếng vì đăng bài từ một tài khoản có tên @ElonJet chuyên cập nhật các địa điểm riêng tư của vị tỷ phú lắm tài nhiều tật này. Động thái này đã gây ra phản ứng trái chiều và đặt ra câu hỏi về cam kết đã nêu của chính ông chủ Twitter về quyền tự do ngôn luận. Công ty cũng đưa ra một chính sách mới – nhưng sau đó sớm bị thu hồi – là cấm liên kết Twitter đến các nền tảng truyền thông xã hội khác.
Elon Musk thậm chí còn mở một cuộc thăm dò về việc liệu bản thân có nên từ chức CEO của Twitter hay không. Đa số bỏ phiếu "đồng ý" và ông nói rằng yêu cầu chỉ là "tìm một người đủ ngu ngốc để nhận công việc này".
1/2023
Tháng 1/2023 là một tháng tương đối yên bình của Twitter, vấn đề nho nhỏ có lẽ là việc công ty bị chủ đất kiện vì không trả tiền thuê nhà.
2/2023
Elon Musk mở đầu tháng 2 bằng cách thông báo Twitter sẽ tính phí truy cập vào API (Giao diện lập trình ứng dụng) của MXH này, khiến các nhà nghiên cứu vốn từ lâu đã sử dụng công cụ này để đo lường hành vi thao túng nền tảng cảm thấy tức giận. Các quan chức an toàn công cộng lo lắng họ sẽ mất khả năng cảnh báo công chúng về các mối đe dọa như động đất, các vấn đề giao thông công cộng… Cuối cùng, Twitter đảo ngược hướng đi và cho phép các tổ chức chính phủ sử dụng API miễn phí. Twitter cũng công bố kế hoạch chỉ cho phép người dùng trả phí xác thực 2 yếu tố trong tin nhắn văn bản, gây nên phiền toái cho một bộ phận người dùng.
Đồng thời, Musk ám chỉ những rắc rối tài chính của Twitter bằng việc rằng: "Tôi đã mua lại tổ chức phi lợi nhuận lớn nhất thế giới với giá 44 tỷ USD" (Trên thực tế, Twitter đã báo cáo có lợi nhuận vào năm 2018-19, trước khi Musk tiếp quản công ty này).
3/2023
Vào ngày 1/3, hàng nghìn người dùng Twitter phàn nàn về việc không thể theo dõi dòng thời gian. Năm ngày sau, điều đó lại xảy ra, lần này ảnh hưởng đến khả năng xem ảnh và nhấp vào liên kết người dùng và trong một số trường hợp, không thể truy cập vào trang web.
Elon Musk cho rằng nền tảng này rất "mong manh" chứ không phải do việc sa thải hàng loạt nhân viên chịu trách nhiệm duy trì hoạt động của MXH này là nguyên nhân chính.
Ngày 7/3, Elon Musk gây tranh cãi khi "phản pháo" một nhân viên là người khuyết tật ( anh này đăng tải trên Twitter về việc không biết bản thân có bị sa thải không) bằng dòng đăng: "Thực tế anh chàng này (một người độc lập tài chính) không hề làm việc thực tế, bào chữa rằng mình bị khuyết tật khiến bản thân không thể đánh máy, nhưng lại tweet gây bão. Không thể nói là tôi tôn trọng điều đó". Sau khi nghe người nhân viên này giải thích về tình trạng bản thân, Elon Musk đã gọi điện cho người đó và xin lỗi, đồng thời cam kết nhân viên này có thể ở lại Twitter.
Cũng trong tháng này, Twitter bị điều tra về các hoạt động bảo mật. Công ty cho biết một phần mã quyền độc quyền của họ đã bị rò rỉ trực tuyến.
Vào cuối tháng 3, Twitter đã thực hiện lời hứa trước đó của Elon Musk về việc cung cấp nguồn mở một phần mã nguồn của nền tảng, nhằm nỗ lực giúp người dùng hiểu thuật toán đề xuất nội dung của nền tảng.
4/2023
Elon Musk và Twitter gây nên tranh cãi với NPR và một số đài truyền hình đại chúng khác ghi gắn nhãn "phương tiện truyền thông thuộc nhà nước". Twitter cuối cùng đổi dán nhãn thành "phương tiện truyền thông do chính phủ tài trợ" và sau đó loại bỏ hoàn toàn tên gọi này, nhưng một số đơn vị truyền thông vẫn kiên quyết rời bỏ nền tảng.
Các cựu giám đốc điều hành của Twitter, bao gồm cả cựu Giám đốc điều hành Parag Agrawal, đã kiện công ty để đòi lại các chi phí pháp lý. Musk chia sẻ với BBC rằng ông đã sa thải 80% nhân viên của Twitter kể từ khi tiếp quản và công ty "gần như hòa vốn".
Vào ngày 20/4/ Twitter đã xóa "tích xanh" khỏi những người dùng được xác thực theo hệ thống cũ của Twitter. Nhanh chóng, một số người dùng nổi tiếng đã bị mạo danh và những ngôi sao cảm thấy thất vọng. Musk cho biết động thái này nhằm mục đích xóa bỏ bot, với lợi ích bổ sung là khuyến khích người dùng trả tiền cho dịch vụ đăng ký của nền tảng.
Nhưng động thái này đánh dấu sự khởi đồng cho một chế độ xem tin hoàn toàn khác trên Twitter, khiến người dùng gặp khó khăn hơn trong việc xác định tính xác thực của tài khoản đã được xác minh cũng như tin vào những gì mà họ được thấy trong các đường link.
5/2023
Tháng 5 bắt đầu với việc người sáng lập Twitter – Jack Dorsey nói Elon Musk không phải người phù hợp để điều hày Twitter.
Một tuần sau, Elon Musk thông báo đã tìm được CEO mới của công ty là cựu Giám đốc Quảng cáo của NBC Universal – Linda Yaccarino (mặc dù Elon Musk vẫn nắm quyền kiểm soát tối cao ở Twitter).
Trong tháng này, Fidelity đã đưa ra một báo cáo ước tính rằng Twitter chỉ có giá trị bằng 1/3 giá trị trước khi Elon Musk nắm quyền.
6/2023
Elon Musk vào tháng 6 tuyên bố rằng sẽ sẵn sàng cho một trận đấu võ trong lồng bát giác với CEO Meta – Mark Zuckerberg, dấy lên nhiều tuần khán giả hóng thông tin từ trận đấu này.
Trong một diễn biến căng thẳng hơn, Ủy viên EU – Thierry Breton đã đến thăm trụ sở chính của Twitter để tiến hành kiểm tra liên quan Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số mới quy định mọi thứ từ kiểm duyệt nội dung trên mạng xã hội đến quảng cáo có mục tiêu, chính thức có hiệu lực hai tháng sau đó.
Cuộc kiểm tra là phép thử với Yaccarino, chưa đầy một tháng sau khi bà này nắm chức CEO Twitter.
7/2023
Vào 6/7/2023, Meta ra mắt Threads, ứng dụng cạnh tranh với Twitter và có lẽ là mối đe dọa lớn nhất với "chim xanh" kể từ khi Elon Musk mua lại. Các chủ đề nhanh chóng được tạo ra, đạt hàng triệu đăng ký trong vài ngày kể từ khi ra mắt.
Cảm nhận được mối đe dọa, Elon Musk dọa kiện Meta về Threads, gọi đó là "gian lận", tuy nhiên, vụ kiện chưa bao giờ xảy ra.
Twitter trong tháng này đã triển khai chương trình chia sẻ doanh thu quảng cáo với người sáng tạo. Elon Musk cho biết Twitter vẫn có dòng tiền âm do nợ nần chồng chất và doanh thu quảng cáo giảm 50%.
Sau đó, Musk đổi tên Twitter thành "X" và chia sẻ tầm nhìn muốn biến MXH này thành "ứng dụng vạn vật" dành cho liên lạc, giải trí, thanh toán… Tuy nhiên, thành phố San Francisco lại không đánh giá cao điều này khi bắt dỡ biểu tượng "X" trên đỉnh trụ sở chính của công ty.
8/2023
Khi Twitter, hiện là X, tiếp tục giành giật để thu hút các nhà quảng cáo quay trở lại nền tảng, Yaccarino đã giới thiệu các biện pháp kiểm soát an toàn thương hiệu mới nhằm cho phép các nhà quảng cáo hạn chế các loại nội dung mà quảng cáo của họ có thể xuất hiện bên cạnh. Bà cũng cho biết X đã "gần hòa vốn".
Vài ngày sau, 2 thương hiệu đã ngừng chi tiền cho Twitter sau khi quảng cáo của họ xuất hiện trên một tài khoản ủng hộ phát xít.
Twitter cũng đâm đơn kiện Trung tâm phản vệ sự căm thù kỹ thuật số - một cơ quan giám sát đã cảnh báo về sự gia tăng nội dung thù hằn trên MXH này, cáo buộc trung tâm này đang cố gắng đẩy các nhà quảng cáo rời xa khỏi "chim xanh".
Các vấn đề cũng bắt đầu nảy sinh với chương trình chia sẻ doanh thu quảng cáo của người sáng tạo nội dung. Theo chương trình xác minh trả phí mới của nền tảng, những người dùng có tích xanh mới đã được thuật toán của nền tảng tăng cường bài đăng. Giờ đây, khả năng được trả tiền cho các bài đăng thu hút được sự tương tác đáng kể, có nguy cơ khuyến khích người dùng đăng nội dung phản cảm. Elon Musk chỉ đơn thuần cảnh báo người dùng không nên cố gắng thao túng nền tảng.
9/2023
Elon Musk dọa sẽ kiện Liên đoàn Chống phỉ báng về tội phỉ báng, cho rằng các tuyên bố của tổ chức phi lợi nhận về việc ngày càng có nhiều lời nói thù ghét trên MXH Twitter, đã làm giảm doanh thu quảng cáo của công ty. Elon Musk còn bày tỏ sự ủng hộ với hàng loạt bài đăng chỉ trích tổ chức này. Một chiến dịch tảy chay Liên đoàn Chống phỉ báng lan rộng trên X và Liên đoàn này cáo buộc Elon Musk đã "làm nóng" vấn đề.
Cuối cùng, không có vụ kiện nào được đưa ra, sau khi Liên đoàn Chống phỉ báng kiên quyết bác bỏ các tuyên bố của Elon Musk, cũng đã bày tỏ thiện chí bằng việc tiếp tục quảng cáo trên X.
Trong khi đó, Elon Musk cũng đăng bài trấn an người hâm mộ rằng cuộc chiến của bản thân với tổ chức chống phỉ báng, không có nghĩa là ông đang chống đối lại điều gì.
Cùng tháng này, X kiện cả người đứng đầu ngành tư pháp California về luật kiểm duyệt nội dung mới của bang, mà Elon Musk thẳng thừng gọi là "Sói đội lốt cừu".
10/2023
Liên minh Châu Âu chính thức mở cuộc điều tra X sau cảnh báo trước đó về thông tin sai lệch và nội dung bất hợp pháp trên nền tảng của nó có liên quan đến cuộc chiến Israel-Hamas. (Về phần mình, X cho biết họ đã xóa "hàng trăm tài khoản liên kết với Hamas" và gỡ xuống hàng nghìn bài đăng liên quan đến cuộc xung đột trong những tuần gần đây.)
Trong nỗ lực không ngừng nhằm tăng lợi nhuận của X bằng doanh thu đăng ký, Musk đã công bố kế hoạch triển khai nhiều cấp độ dịch vụ Premium của mình, bao gồm cả cấp độ đắt hơn, không có quảng cáo.
Vào tối thứ Năm tuần trước - trước lễ kỷ niệm một năm ngày Musk tiếp quản Twitter - Yaccarino cho biết trong một bài đăng trên blog rằng cô ấy "vô cùng tự hào về công việc mà đội ngũ của tôi đã và đang làm" và bông đùa về tham vọng của X trong năm tới.
Và vào khoảng nửa đêm thứ Sáu, Musk đã đăng bài ghi nhận "tiến bộ tốt" mà đội ngũ kỹ thuật của công ty đã đạt được trong năm qua.
Mới đây hơn, Musk đã khôi phục lại dòng tweet "con chim đã được tự do" một năm tuổi của mình, với nội dung "Tự do".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!