Phóng sinh theo truyền thống mang ý nghĩa trao cho các sinh vật cơ hội sống, thể hiện tâm từ bi. Thế nhưng, vẫn luôn hiện hữu hình ảnh những loài vật rơi vào vòng luẩn quẩn của việc phóng sinh, bị bắt để bán cho người ta thả đi hàng ngày. Người mua vì nguyện ước, người bán vì mưu sinh.
Không chỉ có phóng sinh, nhiều phong tục như cúng chúng sinh hay đốt vàng mã theo quan niệm dân gian Việt Nam vốn mang ý nghĩa nhân văn. Tuy nhiên, thời gian gần đây, ở nhiều nơi phong tục này bị biến tướng, méo mó đến phản cảm.
Ước tính mỗi năm người Việt đốt gần 60.000 tấn vàng mã, đồng nghĩa với việc gần 5.800 tỷ đồng hóa thành tro bụi. Việc đốt vàng mã ban đầu chỉ dừng ở quần áo, tiền giấy để tưởng nhớ người đã khuất nay trở nên lãng phí, lệch lạc vì tín ngưỡng của một bộ phận người dân. Tương tự, việc phóng sinh từ một nghi thức đậm chất nhân văn, từ bi của đạo Phật đã và đang bị thương mại hóa, biến tướng ở nhiều nơi. Đa phần hành xử sai xuất phát từ cách hiểu sai, thiếu hiểu biết vì văn hóa tín ngưỡng, hoặc đôi khi chỉ hiểu mù mờ về cái vỏ mà không hiểu bản chất hay ý nghĩa của phong tục.
Xã hội phát triển, đời sống vật chất ngày càng cải thiện, dân trí ngày càng nâng cao nhưng điều đáng tiếc là ở nhiều nơi, quan điểm phú quý sinh lễ nghĩa hoặc tâm lý trần sao âm vậy đã khiến một bộ phận người dân thực hành phong tục tín ngưỡng chưa đúng, thậm chí có nhiều biểu hiện lệch lạc. Bởi lẽ, không có lời răn thiện lành nào hướng con người tới sự cướp giật, không có sự hỷ xả nào lại cổ vũ cho lòng tham tranh lợi lộc, không có Phật, tổ tiên hay thánh thần nào chứng giám cho những hành xử thiếu chuẩn mực, sai lệch về văn hóa tín ngưỡng của con cháu. Hơn ai hết, mỗi người cần tự trang bị cho bản thân hiểu biết, kiến thức để không vô tình làm sai lệch các giá trị văn hóa truyền thống của cha ông, đồng thời gìn giữ tâm thiện trong mỗi người.
Thực hành tín ngưỡng an toàn mùa dịch VTV.vn - Đồng lòng chống dịch, thực hành tín ngưỡng an toàn, người dân và chính quyền nhiều địa phương đang cùng nhau hiện thực hóa khẩu hiệu này trong những ngày đầu xuân mới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!