Sự tụt hạng của các tỉnh thành phía Bắc trong khi các tỉnh phía Nam thăng hạng là một trong những điểm nổi bật của bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm nay. Đồng Tháp đã vươn lên đứng đầu cả nước, trong khi đó ở phía bắc chỉ có hai tỉnh là Lao Cai và Bắc Ninh lọt vào top 10, còn lại là các tỉnh thành phía Nam.
Ông Joakim Parker, Giám đốc Cơ quan phát triển quốc tế của Hoa Kỳ tại Việt Nam cho rằng, chính quyền các tỉnh thành phía Bắc cần quan tâm hơn nữa đến việc cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh bởi nó đóng vai trò lớn trong việc thu hút đầu tư. “Chỉ số PCI đóng vai trò quan trọng nhất định trong các quyết định đầu tư, nếu một tỉnh không thu hút được nhiều đầu tư, đồng nghĩa với việc cơ hội việc làm của người dân tỉnh đó cũng giảm sút theo”.
Khác với những năm trước, không tỉnh thành nào được các doanh nghiệp xếp hạng năng lực cạnh tranh ở mức “rất tốt” trong năm 2012. Thậm chí cả những tỉnh tích cực cải cách và đổi mới như Bắc Ninh hay Bình Dương… Theo giới chuyên môn, lý do là vì các tỉnh này mới chỉ trải qua các bước cải cách cơ bản như giảm bớt thủ tục hành chính, các quy định liên quan đến đất đai, nhưng cái họ thiếu để được xếp ở mức "rất tốt" là những bước bứt phá mới.
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng: “Những năm qua, các địa phương đã làm rất tốt việc cải thiện thủ tục gia nhập thị trường, giảm nhũng nhiễu trong kinh doanh và đã đến lúc cần phải đưa ra các biện pháp cải tổ ở mức độ cao hơn”.
Thực trạng tại các tỉnh phía Bắc, mặc dù bị tụt hạng nhưng theo nhiều ý kiến, không đáng lo như tín hiệu phát đi từ các con số, bởi vì họ còn nhiều yếu tố khác để thu hút đầu tư như vị trí địa lý, chính sách ưu đãi thuế, phí đặc thù cho từng ngành nghề. Hơn nữa, những tỉnh đang bị xếp hạng thấp, nếu cố gắng sẽ dễ tạo được bước đột phá lớn.