Nhiễm khuẩn ở giai đoạn phôi nang, do phôi thai kháng lại tác nhân quái thai và kết quả là bào thai bị tử vong hoặc khỏi không bị giảm chức năng. Ở giai đoạn hình thành các cơ quan, nhiễm khuẩn có thể gây dị tật bẩm sinh. Não bào thai rất nhạy cảm với một vài tác nhân nhiễm khuẩn hơn não trẻ em. Não bào thai non nớt, không thể bù đắp các tổn thương hoặc di chuyển các tế bào bất thường và cân bằng các tổ chức bị khuyết. Virut nhiễm vào bào thai qua hai đường: một là qua cổ tử cung, nước ối và qua rau thai. Thường gặp là virus toxoplasmosis, giang mai, Rubella, CMV và một số virut khác. Khi bị nhiễm virut, tế bào phôi thai bị hủy hoại hoặc dừng phát triển và dừng phân chia tế bào. Chẳng hạn virus Rubella làm tổn thương màng trong của đám rối mạch gây thiếu máu và rối loạn sự tăng sinh tổ chức, gây nang quanh não thất bên, vùng đồi thị – nhân xám trung ương. Hậu quả của những tổn thương này là thiếu máu não, thiếu ôxy, xuất huyết não do đẻ non tháng.
‘ Mẹ nhiễm CMV truyền cho con qua dây rốn. |
Ở giai đoạn sơ sinh, siêu âm qua thóp có thể phát hiện nhiễm khuẩn não. Kháng thể IgG của mẹ xuất hiện ở bào thai từ tháng thứ 3-4. Kháng thể IgG, IgM có thể sản xuất từ tuần thứ 20 của bào thai. Nếu nồng độ IgM cao lúc sinh, nghĩa là có nhiễm khuẩn thời kỳ chu sinh. Tuy nhiên, có những trường hợp dị tật não bẩm sinh không tìm thấy virut gây bệnh. Nếu tổn thương màng mao mạch do virut quai bị, cúm sẽ gây hẹp cống sylvius, tắc lỗ Monro gây não úng thủy.
Một số bệnh nhiễm khuẩn thường gặp
Rubella gây dị tật não bẩm sinh. Mức độ tổn thương não phụ thuộc vào thời gian mẹ nhiễm virut. Một nghiên cứu cho biết: 80% có ban trên da trước 12 tuần của bào thai; 54% ở tuần thứ 13-14; 25% ở tuần cuối của 3 tháng giữa; tỷ lệ nhiễm khuẩn tăng ở những tháng cuối. Bệnh Rubella gây tổn thương tim bẩm sinh, tai điếc ở bào thai trước 11 tuần; điếc gặp ở 35% bào thai tuần từ 13-16. Nếu mẹ nhiễm Rubella ở 3 tháng giữa thai kỳ sẽ gây rối loạn giao tiếp và chậm phát triển tinh thần ở 2/3 trẻ em sau khi sinh ra. Trẻ còn bị chậm phát triển đến 2 tuổi khi mẹ nhiễm Rubella ở thời kỳ rất sớm.
Biện pháp phòng bệnh Muốn phòng các bệnh nhiễm khuẩn bào thai, phụ nữ khi có thai cần thực hiện các biện pháp sau đây: giữ vệ sinh răng miệng tốt, nên dùng nước muối 9%o nhỏ mắt, mũi hàng ngày 3-5 lần để tránh nhiễm khuẩn. Ðeo khẩu trang khi ra đường hoặc đến nơi công cộng như chợ, siêu thị, trường học… Rửa tay thường xuyên, nhất là sau khi tiếp xúc với đồ vật chung quanh. Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với bệnh nhân mắc các bệnh nhiễm vi khuẩn và virut như cảm cúm, sốt xuất huyết, quai bị…Ăn uống đầy đủ, tập thể dục đều đặn để nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Tiêm phòng các vaccin trong thời kỳ thai nghén.
|
Đến nay vẫn chưa có điều trị đặc hiệu. Phòng nhiễm Rubella bẩm sinh hiệu quả bằng việc tiêm vaccin cho mẹ. Trẻ em với Rubella bẩm sinh có chế độ chăm sóc riêng.
Trường hợp trẻ sống lâu thì bị điếc, đục thủy tinh thể, bệnh võng mạc. Chậm phát triển tinh thần vận động nặng chiếm 24%, liệt cứng 20%, trẻ có tổn thương não nặng tử vong ở tuổi nhỏ.
Cytomegalovirus (CMV): Bệnh nhi có biểu hiện lâm sàng thường bị nhiễm virut ở 3 tháng giữa và 3 tháng cuối kỳ thai, ngược với Rubella là nhiễm 3 tháng đầu của thai kỳ.
CMV phát triển nhanh trong tế bào dưới mạch mạc não thất và lắng đọng canxi quanh não thất, gây thoái triển não. Cuộn não nhỏ, thay đổi vận mạch, rối loạn sinh tế bào. Tổn thương tai trong, nhất là tế bào Corti, hạch thần kinh. Nếu nhiễm khuẩn bào thai càng lâu thì tổn thương hệ thần kinh càng nặng. Trẻ đẻ ra bị gan, lách to, nhẹ cân (dưới 2.500gr), giảm tiểu cầu, co ban ngoài da, nhiều chấm canxi hoá trong não, não bé, thiếu máu huyết tán, viêm võng mạc, não úng thủy… Việc điều trị chống virut không hiệu quả mặc dù có ganciclovir hay phosphonoformate.
Thủy đậu: Nhiễm thủy đậu gây tổn thương thần kinh nhiều nơi như: chậm phát triển tinh thần, não bé, bất thường đáy mắt, co giật, giãn các não thất, não lỗ, canxi trong não. Bệnh nhi bị giảm trương lực cơ, mất phản xạ, các cơ nhỏ, rối loạn cơ tròn, cứng các chi, làm điện cơ thấy rối loạn dẫn truyền. Tổn thương bào thai gặp ở 2% mẹ có bị sởi ở 20 tuần đầu của bào thai.
Virus Herpes: Herpes bẩm sinh gây não bé, canxi hoá trong não, mắt bé, loạn sản võng mạc. Trẻ sơ sinh có thể xuất hiện ban phỏng trên da. Mặc dù các thuốc vidarabine, acyclovir được sử dụng nhưng hiệu quả còn hạn chế.
VTV.vn - Nếu phẫu thuật loại bỏ VA không đúng với chỉ định, loại bỏ VA quá sớm trẻ sẽ đối diện với nhiều rủi ro hơn là lợi ích.
VTV.vn - Sau một thời gian dài bị ngứa toàn thân, bôi thuốc da liễu không đỡ, 4 bà cháu trong một gia đình ở huyện Phù Ninh, Phú Thọ đi khám và phát hiện nhiễm ký sinh trùng ghẻ.
VTV.vn - Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng vừa tiếp nhận bệnh nhi 7 tuổi nhập viện nghi ngộ độc do ăn nấm hái trong vườn.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai vinh dự là bệnh viện tuyến tỉnh thứ 2 trong cả nước đạt chứng nhận kim cương trong điều trị đột quỵ do Tổ chức Đột quỵ thế giới (WSO) trao tặng.
VTV.vn - Bệnh nhân nữ 71 tuổi, ở Hưng Yên nhập viện trong tình trạng mệt nhiều, đau đầu.
VTV.vn - Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang vừa nội soi cấp cứu, gắp được dị vật là một đồng xu nằm ở thực quản của bé gái gần 3 tuổi.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi Trung ương vừa tiếp nhận bệnh nhi 3 tuổi (Thanh Hóa) bị ngộ độc chì nặng, nguy kịch, do cha mẹ cho dùng thuốc nam không rõ nguồn gốc để chữa bệnh động kinh.
VTV.vn - 7 người trong 3 hộ tại xã Bình An, huyện Lộc Hà có biểu hiện nổi mẩn đỏ, ngứa, gãi nhiều gây trầy xước da ở vùng bị côn trùng đốt như cánh tay, cằng chân, lưng, bụng…
VTV.vn - Mặc dù được công nhận loại trừ sốt rét vào cuối năm 2023, nhưng tỉnh Đồng Nai vẫn xuất hiện ca sốt rét ngoại lai.
VTV.vn - Bé T.K.M. (3 tuổi, trú tại Thái Nguyên) được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện A Thái Nguyên trong tình trạng có dị vật là một que xiên thịt sắc nhọn đâm xuyên lưỡi.
VTV.vn - Cơ sở này đã ngang nhiên quảng cáo và hành nghề trái phép trong lĩnh vực khám, chữa bệnh tại địa chỉ số 186 - 186A Cách Mạng Tháng Tám, Phường 10, Quận 3.
VTV.vn - Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) vừa phẫu thuật lấy thành công khối sỏi san hô lớn cùng nhiều viên sỏi nhỏ tại thận phải cho một người bệnh nữ 48 tuổi.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên vừa phẫu thuật cắt bỏ thành công bướu tuyến giáp khổng lồ cho nữ bệnh nhân N.T.Y., 64 tuổi.
VTV.vn - Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ vừa tiếp nhận và điều trị một bé gái 2 tháng tuổi, bị ho gà với diễn biến nặng.
VTV.vn - Thông tin từ Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Đồng Nai, vừa ghi nhận 2 ổ dịch dại trên chó tại huyện Trảng Bom và huyện Vĩnh Cửu.