Mexico và Ecuador đã đối đầu trực tiếp tại Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) hôm 30/4. (Ảnh: Saltwire)
Cuộc đối đầu giữa Mexico và Ecuador bắt đầu vào hôm qua tại Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ), được xem là đỉnh điểm của căng thẳng ngoại giao tồi tệ nhất trong 76 năm giữa hai quốc gia này sau vụ việc lực lượng Ecuador đột kích vào đại sứ quán Mexico ở Quito vào tháng 4, để bắt giữ cựu Phó Tổng thống Jorge Glas đang tị nạn tại đó.
Mexico đã kiện Ecuador lên ICJ với cáo buộc quốc gia này đã vi phạm Công ước Vienna, một hiệp ước của Liên hợp quốc về quan hệ ngoại giao. Mexico còn yêu cầu đình chỉ hoạt động của Ecuador tại Liên hợp quốc.
Đoạn phim giám sát ghi lại vụ việc cho thấy cảnh sát Ecuador đang vật lộn với nhà ngoại giao hàng đầu của phái đoàn Mexico khi họ bắt giữ cựu Phó Tổng thống Jorge Glas, người đã hai lần bị kết án vì tham nhũng.
Vụ việc đã thu hút sự lên án rộng rãi của cộng đồng quốc tế, nhưng Tổng thống Ecuador Daniel Noboa tỏ ra không hối hận với hành động trên.
Trong phiên điều trần hôm thứ Ba, Mexico đã nỗ lực tìm kiếm các biện pháp tạm thời từ ICJ để đảm bảo rằng Ecuador "thực hiện các bước thích hợp và ngay lập tức để đảm bảo an ninh cho các cơ sở ngoại giao" và "kiềm chế mọi hành động hoặc hành vi có thể làm trầm trọng thêm hoặc mở rộng tranh chấp".
Lực lượng Ecuador đột kích vào đại sứ quán Mexico ở Quito vào tháng 4, để bắt giữ cựu Phó Tổng thống Jorge Glas đang tị nạn tại đó. (Ảnh: AFP)
Trong khi đó, Ecuador đã đệ đơn kiện lên ICJ chống lại Mexico về quyết định cấp quyền tị nạn cho ông Glas. Bộ Ngoại giao Ecuador cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Hai rằng Mexico đã vi phạm các công ước, thỏa thuận và nghĩa vụ quốc tế kể từ khi ông Glas trở thành khách tại đại sứ quán nước này ở Quito vào tháng 12/2023 và sau đó được cấp quy chế tị nạn. Ecuador cũng cáo buộc Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador can thiệp vào chính trị Ecuador bằng cách đưa ra "những tuyên bố sai trái và gây tổn hại", đồng thời đặt câu hỏi nghi vấn về tính hợp pháp của cuộc bầu cử năm 2023.
Cuộc xung đột ngoại giao giữa Ecuador và Mexico đã dẫn đến việc một số quốc gia cắt đứt quan hệ với Ecuador, đồng thời đặt Ecuador vào trung tâm của một cuộc khủng hoảng ngoại giao quốc tế nhiều năm sau khi người sáng lập WikiLeaks Julian Assange bị trục xuất khỏi nơi ẩn náu ngoại giao tại Đại sứ quán Ecuador ở London và bị chính quyền Anh bắt giữ.
Ngoại trưởng Mexico Alicia Barcena phát biểu trong một cuộc họp báo hồi đầu tháng 4 rằng, Mexico sẽ yêu cầu loại Ecuador khỏi Liên hợp quốc trừ khi nước này nhận được lời xin lỗi công khai về cuộc đột kích và các khoản bồi thường.
Tuy nhiên, Ecuador đã từ chối xin lỗi và Tổng thống Ecuador Daniel Noboa nói với SBS News rằng chính quyền của ông đang ở "phía đúng của lịch sử".
Trung tâm của cuộc xung đột giữa Ecuador và Mexico là cựu Phó Tổng thống Glas, người đã tìm cách bảo vệ khỏi cáo buộc tham ô bằng cách xin tị nạn ở Mexico, nói rằng những cáo buộc này có động cơ chính trị. Ông Glas phục vụ dưới thời cựu Tổng thống cánh tả Rafael Correa từ năm 2013 đến năm 2017. Trong khi ông Correa hiện đang sống lưu vong để trốn án tù vì tội hối lộ - điều mà ông phủ nhận - trong khi đảng của ông vẫn là vẫn chiếm ưu thế trong Quốc hội. Giới chuyên gia cho rằng, việc Ecuador cố gắng truy bắt ông Glas là một động thái chính trị cho thấy nhà lãnh đạo đất nước này đang muốn loại bỏ một "thể chế" cũ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!