Bệnh nhân đi khám và tầm soát đau đầu, đột quỵ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh.
Trong chương trình tư vấn trực tuyến "Rối loạn giấc ngủ và đau đầu - Chiến lược điều trị hiệu quả" do Đài Truyền hình Việt Nam và Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh tổ chức vào ngày 15/12 vừa qua, TS.BS Nguyễn Thị Minh Đức - Trưởng khoa Nội Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh chia sẻ tình trạng rối loạn giấc ngủ và đau đầu đang ngày càng tăng lên trong thời đại số, đặc biệt bệnh xuất hiện ở nhiều người trẻ tuổi.
Rối loạn giấc ngủ bao gồm nhiều hình thức khác nhau như mất ngủ, khó ngủ, ngủ rũ, ngưng thở khi ngủ, ngủ ngáy…, nhưng đa phần người bệnh đến khám vì lú do mất ngủ, khó ngủ. Các biểu hiện thường gặp là khó vào giấc ngủ, bồn chồn hoặc thức giấc sớm. Mất ngủ thường đi cùng với đau đầu. Thậm chí, bệnh có thể tiềm ẩn các vấn đề sức khoẻ hay tổn thương thực thể ở thần kinh, như u não, tai biến mạch máu não, tổn thương vùng dưới đồi, tổn thương hệ thống chất lưới,...
Tình trạng mất ngủ xảy ra ở mọi lứa tuổi. Nếu nhẹ người bệnh có thể vượt qua khi ổn định. Nếu mất ngủ, khó ngủ thường xuyên, ví dụ 3 lần mỗi tuần và kéo dài trên 1 tháng, báo hiệu người bệnh cần đi thăm khám bác sĩ. Nếu người bệnh tự mua thuốc uống sẽ dẫn đến lạm dụng thuốc, lờn thuốc và lệ thuộc vào thuốc mà vẫn mất ngủ. Mất ngủ lâu dài sẽ gây đau đầu, ban ngày sẽ uể oải làm việc, bứt dứt, thay đổi tính tình, cộc cằn, uể oải làm việc, không có năng lượng, quên trước, quên sau, dễ bị tai nạn trong lao động và trong sinh hoạt.
Mất ngủ có rất nhiều nguyên nhân như phụ nữ sau sinh bị suy giảm nội tiết, phụ nữ sau mãn kinh, các bệnh nhân mắc bệnh xương khớp, ung thư, bệnh thận mãn, đái tháo đường hay u xơ tiền liệt tuyến… Người ngủ ngáy bị ngưng thở khi ngủ làm thức giấc nhiều lần trong đêm, hay thiếu máu thiếu sắt… cũng làm cho sinh lý giấc ngủ bị đảo lộn.
Nhiều người trong độ tuổi 60 đi khám vì mất ngủ cho biết, do không được điều trị nên bệnh tình ngày càng tăng lên. Nhiều người thậm chí xuất hiện thêm ảo giác, hoang tưởng, sợ người ta đánh mình, đánh người thân của mình. Khi có dấu hiệu ảo giác đó, tổn thương đầu tiên bác sĩ có thể nghĩ đến là tổn thương thực thể ở não, tổn thương cấu trúc, u não, viêm nhiễm… Nếu người nhà chủ quan bỏ qua và cho đó là bệnh của tuổi già sẽ gây ra các bệnh lý nguy hiểm như đột quỵ, u não không được xử lý… sẽ để lại di chứng nặng nề và nguy hiểm cho người bệnh.
Bên cạnh rối loạn giấc ngủ, đau đầu cũng là một bệnh lý thần kinh dễ gặp. BSCKII Thân Thị Minh Trung - Phó trưởng Khoa Nội Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh cho biết, theo Hiệp hội Đau đầu quốc tế, có hơn 200 loại đau đầu khác nhau, nhưng chia ra 2 nhóm: đau đầu nguyên phát và đau đầu thứ phát. Đau đầu nguyên phát thường do căng thẳng, đau đầu Migraine, đau đầu cụm. Bác sĩ phải khám lâm sàng, hỏi bệnh sử và xét nghiệm cận lâm sàng để loại trừ đau đầu thứ phát như: viêm xoang cấp - mãn tính, răng, viêm tai giữa, viêm tai xương chũm, các bệnh lý về mắt glocom, bệnh mỏi mắt do điều tiết. Những bệnh lý thần kinh như zona, viêm não, viêm màng não, đột quỵ, áp xe não,... và những trường hợp khác như tăng huyết áp, sốt, hoặc do tác dụng phụ của thuốc hoặc do mất nước cũng gây đau đầu.
Đáng nói, đau đầu cũng có thể tiềm ẩn rủi ro nguy hiểm. Ví dụ, nhiều người bệnh sau khi khám lâm sàng và chỉ định các cận lâm sàng hiện đại như chụp MRI, kết quả cho thấy có khối u vùng thái dương, thùy đính. Mặc dù không gây yếu liệt nhưng làm cho bệnh nhân có những giấc mơ đáng sợ. Có những người may mắn thì bị u màng não lành tính, phẫu thuật thành công, bệnh nhân sẽ khỏi bệnh hoàn toàn. Nhưng nếu không may là khối u ác tính, phát hiện trễ thì đã vượt qua cơ hội vàng, quý giá của người bệnh.
Khi có người thân đau đầu, người nhà cần xem xét nguyên nhân gây đau đầu từ đâu để điều trị kịp thời. Với bệnh đau đầu Migraine, khi qua tuổi trung niên sẽ giảm dần. Còn những trường hợp như u não nếu phát hiện muộn, khi khối u đã xâm lấn vào khu vực thần kinh quan trọng gây yếu liệt, động kinh co giật, khả năng phục hồi rất khó.
Cũng theo BS. Minh Trung, đau đầu và mất ngủ giống như vòng luẩn quẩn. Cái này là hệ quả của cái kia và ngược lại.
Trong môi trường làm việc hiện đại, stress cũng là vấn đề gây ra đau đầu, mất ngủ. Các thiết bị công nghệ, dùng điện thoại và máy tính quá nhiều, ánh sáng xanh từ các thiết bị này cũng làm cho mất ngủ và đau đầu, gây khó ngủ. Nằm bấm điện thoại mỏi tay, sẽ gây đau đầu, đau mỏi vai gáy,... Đây là nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ, thiếu ngủ và đau đầu ở giới trẻ. Bên cạnh đó, nhiều trẻ nhỏ, thanh niên cũng có u não, đột quỵ bị dị dạng mạch máu, có túi phình mạch máu.
Chụp cộng hưởng tử, xét nghiệm máu, xét nghiệm dịch não tủy để tìm nguyên nhân gây đau đầu. Tùy theo tình trạng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân chụp CT, MRI hay thực hiện các xét nghiệm để tầm soát đau đầu và tìm ra nguyên nhân chính xác nhất. Hiện tại, máy chụp cộng hưởng từ MRI 3 tesla có thể tầm soát bệnh lý mạch máu, viêm não màng não, u não… chính xác.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!