Việt Nam đã bước qua 30 năm xây dựng và hoàn thể chế kinh tế thị trường. Trong đó, cải cách thể chế kinh tế luôn được coi là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá của quá trình cải cách ở Việt Nam những năm gần đây. Tuy nhiên, khi nói về quyết tâm cải cách thể chế, có thể nhận thấy chỉ đổi mới hệ thống pháp lý chính sách là chưa đủ, điều quan trọng hơn vẫn nằm ở yếu tố con người.
Theo PGS .TS Lê Quân, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia, cải cách thể chế phải đi từ vấn đề làm luật và nghị định sau luật. "Từ năm 1999, khi làm luật doanh nghiệp, chúng ta nói chỉ Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ giữ vai trò thực thể để đặt ra và hủy bỏ những điều kiện kinh doanh. Cho đến hiện nay, khi luật ra đời lại cần thông tư nên việc áp dụng luật luôn chậm. Do vậy, vấn đề làm luật cần nhìn nhận 2 chuyện".
"Một là với một số lĩnh vực, trong đó có kinh doanh, phải có cách làm để khi luật ban hành ra, nhiều điều trong nội dung luật không cần văn bản thông tư, nghị định hướng dẫn vẫn được thực hiện. Thực tế trên thế giới, nhiều quan điểm cho rằng chưa hẳn có văn bản hướng dẫn chi tiết hóa đã là tốt. Vấn đề thứ hai là cần quán triệt tư duy doanh nghiệp và người dân phải được làm những việc mà pháp luật không cấm, còn công chức, cán bộ phải làm những việc được pháp luật cho phép. Quan điểm này là cần thiết", PGS.TS Lê Quân cho biết.
Quan điểm của PGS.TS Lê Quân cũng được chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành đồng tình. Ông Bùi Kiến Thành vấn đề nghiêm trọng của cải cách thể chế hiện nay là có nhiều luật bị đắp chiếu, không được thực hiện do thiếu nghị định, thông tư hướng dẫn. Để giải quyết bài toán này, Chính phủ đã kêu gọi từng Bộ phải rà soát lại, tránh không bỏ sót.
"Vấn đề đầu tiên của cải cách thể chế là kiện toàn văn bản pháp luật. Đây là chuyện cần thiết và cơ bản. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là con người, đào tạo ra những cán bộ để chuyển đổi từ tư duy cai trị qua tư duy phục vụ", ông Bùi Kiến Thành nói thêm.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!