LỊCH SỬ MÔN BI SẮT:
Bi sắt (tên gọi quốc tế là pétanque) được ghi nhận đã xuất hiện từ năm 9000 trước Công nguyên khi một bộ viên bi bằng đá và viên đích được tìm thấy ở Thổ Nhĩ Kỳ. Một bộ khác cũng được tìm thấy trong một ngôi mộ cổ Ai Cập 7000 năm trước Công nguyên. Vào thế kỷ XVII, giới thương lưu Pháp phổ biến môn thể thao này thành của họ và vua Louis XVI đã đưa ra luật chơi môn này với 14 điểm. Thời Napoleon, quân Pháp đã sử dụng đạn pháo để chơi bi sắt.
Môn Bi sắt đã ra đời khá lâu tại Pháp
Bi sắt hiện đại ra đời vào năm 1907 tại Ciotat, Vùng Provence miền Nam nước Pháp. Sau đó môn thể thao này lan rộng đến các nước Tây Âu cũng như tất cả thuộc địa của Pháp tại Châu Phi, nam Thái Bình Dương. Trong hơn một thập kỷ qua, ở một số nước Đông Âu, ở các nước Đông Âu và châu Á đặc biệt là Thái Lan, Việt Nam, Campuchia, Lào, Nhật Bản, Singapo, có nhiều người chơi môn này.
1 VĐV Việt Nam thi đấu môn Bi sắt bãi biển tại ABG 4
Bi sắt du nhập vào Việt Nam vào thập niên 40 của thế kỷ trước. Đa số người chơi bi sắt tại Việt Nam tập trung chủ yếu ở thành phố Hồ Chí Minh, Sóc Trăng, Vũng Tàu. Tại Sea Games 22, môn này cũng được đưa vào chương trình thi đấu và thành phần đội tuyển Việt Nam cũng đến từ các địa phương trên. Đội tuyển thể thao Việt tham gia thi đấu môn này lần đầu tiên tại Sea Games 21.
LUẬT CHƠI MÔN BI SẮT:
Mỗi đội chơi có thể là một, hai hoặc đội ba vận động viên. Đội chơi có một và hai vận động viên mỗi người cầm ba viên bi sắt, đội chơi có ba vận động viên mỗi người cầm hai viên bi sắt.
Các viên bi sắt và bi điểm
Bi sắt thường được tổ chức trên ba loại sân khác nhau, gồm: Sân đất nện, sân đất nện có rải đá dăm và sân đất nện rải đá dăm (1 x 2) - loại sân thi đấu khó nhất. Kích thước sân cho các trận thi đấu quốc gia và quốc tế: rộng 4m x dài 15m; các trận đấu khác không được nhỏ hơn 12m x 3m.
Trọng lượng viên bi từ 650g đến 800g, có đường kính từ 7,05 cm đến 8,0 cm. Bi điểm (jack) được làm từ gỗ hoặc chất liệu tổng hợp có đường kính từ 25–35 mm
Sau khi bốc thăm, một đội (hoặc một đối thủ) sẽ được cầm viên bi điểm nhỏ ném trước, người chơi phải đứng trong vòng tròn có đường kính từ 35 cm đến 50 cm, vòng tròn này phải nằm cách đường biên cuối sân và biên ngang 1m.
Các trọng tài sẽ dùng thước để đo khoảng cách giữa các bi sắt và bi điểm
Bi điểm được xem là hợp lệ khi nằm cách xa vòng tròn từ 6m đến 10 m và cách hai biên dọc 1m. Sau khi đối thủ ném viên bi điểm về phía trước, vận động viên còn lại có nhiệm vụ đầu tiên là bo (hay còn gọi là lăn) viên bi của mình sao cho gần viên bi điểm.
Mục tiêu của VĐV là đưa bi sắt của mình càng gần bi điểm càng tốt
Khi bo viên bi gần viên bi điểm nhất, người đó được xem là thắng đối phương. Người còn lại có nhiệm vụ bắt viên bi của đối phương đi nơi khác. Mỗi người được phát ba viên bi để bo. Nếu bo đi hết cả ba viên thì ai có viên bi gần với bi điểm nhất được công nhận là thắng điểm. Các trận đấu thi đấu đến 13 điểm.
Trong 3 viên bi ở gần bi điểm nhất có 1 bi đỏ và 2 bi xanh. Nhưng bi đỏ nằm gần bi điểm nhất trong 3 bi này. Đội đỏ được 1 điểm, đội xanh không được điểm.
Trong 3 viên bi ở gần bi điểm nhất có 2 bi đỏ và 1 bi xanh. Nhưng bi xanh ở xa nhất trong 3 bi này. Đội đỏ được 2 điểm, đội xanh không được điểm.
Trung bình ở mỗi ván đấu, vận động viên đi lại từ 8 đến 15 km, nên không phải là nhàn hạ như thoạt trông qua.
BI SẮT BÃI BIỂN TẠI ABG 2016:
Tại Đại hội thể thao bãi biển châu Á 2016 (ABG 2016), môn Bi sắt bãi biển sẽ bao gồm 9 nội dung: Đơn nam, Đôi nam, Đồng đội nam, Kỹ thuật nam, Đơn nữ, Đôi nữ, Đồng đội nữ, Kỹ thuật nữ và Đôi nam nữ.
Thời gian thi đấu dự kiến: từ 25/9/2016 đến 30/9/2016.
Địa điểm thi đấu dự kiến: Khu vực dự án Phương Trang (Trước Khách sạn Phương Trang), Đà Nẵng.