Xơ vữa động mạch: Cảnh giác với đột quỵ

Quá trình hình thành các mảng xơ vữa

Các mảng xơ vữa động mạch hình thành do tổn thương các tế bào nội mạc, làm cho các tế bào đó mất chức năng bảo vệ thành mạch. Tổn thương có thể do ảnh hưởng của dòng máu có áp lực cao liên tục tác động đến như trong bệnh tăng huyết áp, do ảnh hưởng của thuốc lá, một số thuốc và hóa chất, thức ăn, rối loạn lipid máu, nhiễm khuẩn và virus, các yếu tố miễn dịch…

Khi bị tổn thương, các tế bào nội mạc tại chỗ mất khả năng tiết ra prostacyclin. Tiểu cầu lập tức tách ra khỏi dòng máu để tập trung vào chỗ đó và kết dính lại, phóng thích ra nhiều chất trong đó có yếu tố tăng trưởng, yếu tố này kích thích sự di chuyển các tế bào cơ trơn ở lớp trung mạc ra lớp nội mạc và phát triển mạnh tại đó. Các bạch cầu đơn nhân từ dòng máu cũng đến ngay chỗ tổn thương và được chuyển dạng thành đại thực bào. Các đại thực bào này biến các LDL-C thành các "tế bào bọt" tích đầy mỡ, khi quá tải, các tế bào này vỡ  ra và đổ cholesterol ra ngoài làm cho lớp dưới nội mạc dày lên tạo nên các vạch lipid hay các mảng xơ vữa.

Bên cạnh việc góp phần tạo ra các mảng xơ vữa gây hẹp động mạch vành, tăng cholesterol máu có thể làm tổn thương lớp nội mạc. Chính vì thế, lý giải vì sao tăng cholesterol máu lại đóng vai trò quan trọng đến như vậy trong quá trình hình thành mảng xơ vữa gây tắc hẹp động mạch vành.

Xơ vữa động mạch là tác nhân gây đột quỵ

- Nhồi máu cơ tim: Là hiện tượng xảy ra khi huyết khối xuất hiện ở động mạch vành (động mạch dẫn máu nuôi tim), dẫn đến chết mô tim, loạn nhịp tim, thậm chí làm tim ngừng đập.

Nhồi máu cơ tim thường xảy ra đột ngột, nhanh và rất nguy hiểm. Khoảng 1/4 đến 1/3 bệnh nhân chết trước khi kịp đến bệnh viện. Trong số những người nhập viện, có 5% đến 10% chết do các biến chứng như suy tim, rối loạn nhịp tim.

- Đột quỵ (còn gọi là tai biến mạch máu não): Là căn bệnh nguy hiểm đứng thứ 2 sau tim mạch và ung thư.

Đột quỵ dạng nhũn não xảy ra khi xuất hiện huyết khối ở động mạch dẫn máu lên não. Nếu nhẹ có thể bị tê, liệt nửa người, trường hợp nặng, bệnh nhân có thể ngưng thở và tử vong.

Phòng ngừa xơ vữa động mạch

Khám sức khỏe định kỳ ngừa nguy cơ đột quỵ

Muốn phòng ngừa xơ vữa động mạch, người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống sinh hoạt phù hợp với những lưu ý sau:

Hạn chế ăn mỡ động vật như mỡ lợn, mỡ bò, mỡ gà,  hạn chế ăn các loại thịt đỏ vì chúng có nhiều cholesterol.

Mỗi tuần nên ăn từ 2 - 3 lần cá trong mỗi bữa ăn thay cho ăn thịt, bởi vì trong mỡ  cá có nhiều chất béo omega-3 mà chất này rất tốt cho thành động mạch. Không nên ăn các loại lòng như lòng lợn, lòng trâu, bò và hạn chế ăn tôm, trứng.

Tăng cường lượng rau xanh, hoa quả.

Cần vận động cơ thể như tập thể dục dưỡng sinh, đi bộ, chơi thể thao tùy theo sức mình.

Thăm khám sức khỏe định kỳ thường xuyên. Nếu đã áp dụng tất cả các biện pháp nhằm làm giảm lượng cholesterol mà không đạt kết quả thì phải dùng thuốc. Tất nhiên dùng loại thuốc gì và dùng liều lượng ra sao, trong thời gian bao lâu cần có chỉ định (đơn thuốc) của bác sĩ khám bệnh.