Qua giám sát, phát hiện, UBKT Tỉnh ủy Khánh Hòa đã quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Huyện ủy Cam Lâm và 8 đảng viên liên quan. Kết quả kiểm tra cho thấy, trong mốc thời gian kiểm tra (từ ngày 1/1/2018 đến 30/6/2021), Ban Thường vụ Huyện ủy Cam Lâm nhiệm kỳ 2015 - 2020 và nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã vi phạm quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng công tác lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để UBND huyện tự đặt ra thủ tục "hiến đất" làm đường không đúng thẩm quyền của UBND cấp huyện, không nghiêm túc chấp hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBND tỉnh, vi phạm quy định pháp luật về đất đai, xây dựng…; để nhiều cán bộ chủ chốt của huyện thiếu gương mẫu, vi phạm nghiêm trọng quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước bị xử lý kỷ luật.
Để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm nêu trên, trách nhiệm thuộc về các đồng chí: Lương Dự, nguyên Tỉnh ủy viên, nguyên Bí thư Huyện ủy, nguyên Chủ tịch HĐND huyện Cam Lâm; Nguyễn Hữu Hảo, Tỉnh ủy viên, Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh, nguyên Bí thư Huyện ủy Cam Lâm nhiệm kỳ 2020 - 2025, nguyên Chủ tịch UBND huyện Cam Lâm nhiệm kỳ 2016 - 2021; Nguyễn Trí Tuân, Phó Chánh Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội và HĐND tỉnh, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy Cam Lâm nhiệm kỳ 2015 - 2020 và 2020 - 2025, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Cam Lâm nhiệm kỳ 2016 - 2021; Lê Phạm Thùy Ngân, Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Cam Lâm; Lê Anh Tùng, Huyện ủy viên, Bí thư Chi bộ, Trưởng phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Cam Lâm; Mai Như Chi, nguyên Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cam Lâm; Huỳnh Quốc Dũng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cam Lâm và Nguyễn Tấn Đạt, Bí thư chi bộ, Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Cam Lâm.
Xét nội dung, tính chất, mức độ và hậu quả vi phạm; căn cứ quy định của Đảng, UBKT Tỉnh ủy Khánh Hòa đã quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với các đồng chí: Nguyễn Tấn Đạt, Huỳnh Quốc Dũng; kỷ luật khiển trách đồng chí Mai Như Chi. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa thi hành kỷ luật cảnh cáo đối với Ban Thường vụ Huyện ủy Cam Lâm các nhiệm kỳ 2015-2020, 2020-2025 và kỷ luật cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng nhiệm kỳ 2015-2020, 2020-2025 đối với đồng chí Nguyễn Trí Tuân; cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng nhiệm kỳ 2020-2025 đối với đồng chí Lê Phạm Thùy Ngân; cách chức Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Cam Lâm nhiệm kỳ 2015-2020, 2020-2025 đối với đồng chí Lê Anh Tùng. Đồng thời, đề nghị UBKT Trung ương xem xét, đề nghị Ban Bí thư thi hành kỷ luật các đồng chí: Nguyễn Hữu Hảo và Lương Dự theo thẩm quyền.
Trên cơ sở đề nghị của Tỉnh ủy Khánh Hòa và qua kết quả thẩm tra, xác minh, UBKT Trung ương nhận thấy, đồng chí Nguyễn Hữu Hảo có những khuyết điểm, vi phạm: Không báo cáo, xin ý kiến Ban Thường vụ Huyện ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện; không tổ chức họp UBND huyện và không đưa ra bàn bạc trong Ban Thường vụ Huyện ủy trước khi cho phép thực hiện việc "hiến đất" để tự làm đường, tách thửa, phân lô chuyển nhượng, khi vấn đề này có tác động lớn về kinh tế, xã hội, dẫn đến tình trạng phân lô, bán nền tràn lan, ảnh hưởng đến quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật và tính đồng bộ trong quy hoạch trên địa bàn huyện, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc của Huyện ủy, của UBND huyện. Không chỉ đạo thực hiện đúng nội dung yêu cầu tại Thông báo 231, ngày 22/4/2019 của UBND tỉnh về việc các hộ dân xin hiến đất làm đường để phân lô nền trên đất nông nghiệp; thực hiện không nghiêm các chỉ thị, văn bản của Tỉnh ủy, UBND tỉnh yêu cầu các huyện ủy và UBND cấp huyện chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý đất đai, quy hoạch xây dựng, trật tự xây dựng, hoạt động kinh doanh bất động sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Trong công tác cán bộ, đồng chí Hảo không chỉ đạo xây dựng và ban hành quy định về tiêu chuẩn chức danh cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thuộc diện Ban Thường vụ Huyện ủy, vi phạm Quy định 03, ngày 9/8/2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; thực hiện việc quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ không đúng quy trình, quy định. Chịu trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy trong việc đồng ý chủ trương bổ nhiệm trường hợp giữ chức Trưởng phòng Y tế huyện không đủ điều kiện, tiêu chuẩn (không có bằng cấp chuyên môn về lĩnh vực được bổ nhiệm), vi phạm Quyết định 11/2018/QĐ-UBND, ngày 31/5/2018 của UBND tỉnh.
Ngoài ra, đồng chí Hảo còn không trách nhiệm trong việc để UBND huyện Cam Lâm có nhiều vi phạm, khuyết điểm trong công tác quản lý, sử dụng đất đai. Cụ thể: Cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở không phù hợp với quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, quy hoạch xây dựng đô thị đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất, vi phạm pháp luật về đất đai. UBND huyện cho phép hộ gia đình, cá nhân tặng cho đất hoặc tự nguyện trả lại đất cho nhà nước để tự làm đường, tách thửa, phân lô nền, vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng, quy hoạch. Từ ngày 1/1/2018 đến 30/6/2021, UBND huyện đã cho phép 114 trường hợp tặng cho đất hoặc tự nguyện trả lại đất cho nhà nước để tự làm đường giao thông, sau đó tách thửa, phân lô nền chuyển nhượng quyền sử dụng đất, với tổng diện tích 57,68 ha (đến thời điểm kiểm tra, sau khi tặng cho đất, tự nguyện trả lại đất cho nhà nước để tự làm đường, 114 trường hợp đã tách thành 2.350 thửa đất, với tổng diện tích 47,96 ha). Để Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh huyện tham mưu, trình UBND huyện phê duyệt 31/114 trường hợp; Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện chủ trì, tham mưu trình UBND huyện giải quyết 42/114 trường hợp; 41/114 trường hợp UBND huyện đồng ý chủ trương bằng văn bản và giao cho Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh huyện hoàn tất hồ sơ, không có ý kiến thẩm định của các cơ quan chuyên môn. Cơ quan chuyên môn của UBND huyện và UBND cấp xã không giám sát, quản lý hoạt động xây dựng, bảo đảm việc làm đường được tuân thủ đúng như cam kết của chủ đầu tư và các quy định pháp luật liên quan (tính đến thời điểm kiểm tra, chỉ có 20/114 trường hợp có biên bản bàn giao đường giao thông cho UBND cấp xã quản lý sau khi hoàn thành việc xây dựng).
Việc UBND huyện cho phép hộ gia đình, cá nhân tặng cho đất hoặc tự nguyện trả lại đất cho nhà nước để tự xây dựng đường giao thông, sau đó tách thửa phân lô nền trên đất nông nghiệp hoặc đất ở khi chưa có đồ án quy hoạch chi tiết được phê duyệt, vi phạm Luật Quy hoạch đô thị 2009, Luật Xây dựng 2014, ảnh hưởng đến việc lập quy hoạch, đầu tư hạ tầng kỹ thuật, phát triển khu dân cư, phát triển đô thị của huyện. Giao các cơ quan chuyên môn của huyện tham mưu UBND huyện giải quyết việc cho phép hộ gia đình, cá nhân tặng cho đất hoặc tự nguyện trả lại đất cho nhà nước để tự làm đường, tách thửa và phân lô nền, chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhằm phục vụ nhu cầu lợi ích của cá nhân thực hiện việc phân lô, bán nền, không phải tặng cho quyền sử dụng đất để xây dựng công trình công cộng, vi phạm Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, ngày 15/5/2014 của Chính phủ hoặc tự nguyện trả lại đất, vi phạm Luật Đất đai 2013, thể hiện sự tùy tiện trong công tác quản lý nhà nước về đất đai của UBND huyện.
Ngoài ra, không thực hiện đúng các quy định của pháp luật về chứng thực việc tặng cho quyền sử dụng đất của người dân (quyền định đoạt tài sản chung); để Văn phòng Đăng ký đất đai huyện thực hiện bóc tách phần diện tích đất tặng cho hoặc tự nguyện trả lại đất cho nhà nước để làm đường giao thông và in giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới khi chưa đầy đủ các cơ sở pháp lý theo quy định; chấp thuận cho phép 1 trường hợp đầu tư làm đường giao thông nhằm mục đích hợp thức hóa hồ sơ cho việc làm đường trước khi có sự chấp thuận của UBND huyện; có 5 trường hợp tặng cho đất cho nhà nước để tự làm đường giao thông, tách thửa không có hồ sơ; một số hồ sơ thiếu nhiều giấy tờ liên quan đến thủ tục tặng cho đất để làm đường, vi phạm Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT, ngày 19/5/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về hồ sơ địa chính.
Đồng chí Lương Dự có các vi phạm, khuyết điểm: Trước thực trạng người dân xin tặng quyền sử dụng đất cho nhà nước, tự làm đường giao thông (đường đi) để phân lô nền trên đất nông nghiệp, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản yêu cầu các cấp ủy, UBND cấp huyện chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý đất đai, quy hoạch xây dựng, trật tự xây dựng, hoạt động kinh doanh bất động sản trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2018 đến 31/5/2020, trên cương vị Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện, đồng chí Dự không lãnh đạo, chỉ đạo UBND huyện chấp hành các văn bản chỉ đạo của cấp trên; không đưa việc cho phép thực hiện chủ trương "hiến đất" để tự làm đường, tách thửa, phân lô chuyển nhượng quyền sử dụng đất để Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, Ban Thường vụ Huyện ủy cho ý kiến để kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo trong khi vấn đề này có tác động lớn về kinh tế, xã hội của địa phương; không lãnh đạo, chỉ đạo UBKT Huyện ủy kiểm tra, giám sát để phục vụ công tác lãnh đạo của Ban Thường vụ Huyện ủy là vi phạm quy chế làm việc của Huyện ủy; Quy định 47, ngày 1/11/2011 (nay là Quy định 37) về những điều đảng viên không được làm.
Với cương vị Bí thư Huyện ủy, đồng chí Dự chịu trách nhiệm chính, trách nhiệm người đứng đầu về vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Huyện ủy Cam Lâm khi không ban hành quy định về tiêu chuẩn chức danh cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thuộc diện Ban Thường vụ Huyện ủy quản lý, vi phạm Quy định 03, ngày 9/8/2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; thực hiện quy trình, thủ tục trong công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ không đúng quy định.
Đồng chí Dự còn chịu trách nhiệm để UBND huyện vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng. Cụ thể: UBND huyện cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở không phù hợp với quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, quy hoạch xây dựng đô thị đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, vi phạm Luật Đất đai 2013; quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất, vi phạm Thông tư 30/2014/TT-BTNMT, ngày 2/6/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường; tự đặt ra trình tự, thủ tục cho phép người dân "hiến đất" làm đường, tách thửa, phân lô nền, chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên đất nông nghiệp không có trong quy định của pháp luật về đất đai. Từ ngày 1/1/2018 đến 31/5/2020 (thời điểm đồng chí Dự giữ chức vụ Bí thư Huyện ủy), UBND huyện đã cho phép 91 trường hợp tự làm đường, tách thành 1.780 lô đất nền, diện tích 45,39 ha (phân lô nền 38,5 ha và làm đường đi 6,89 ha), vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng. Đồng thời, để các cơ quan chuyên môn của UBND huyện và UBND cấp xã không giám sát, quản lý hoạt động xây dựng, bảo đảm việc làm đường tuân thủ đúng như cam kết của các hộ dân và các quy định pháp luật liên quan; không thực hiện đúng các quy định của pháp luật về chứng thực việc tặng cho quyền sử dụng đất của người dân. Văn phòng Đăng ký đất đai huyện thực hiện tách phần diện tích đất tặng cho hoặc tự nguyện trả lại đất cho nhà nước để làm đường giao thông và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới khi chưa đầy đủ các cơ sở pháp lý. Để 1 trường hợp hợp thức hóa hồ sơ làm đường giao thông khi chưa được sự chấp thuận của UBND huyện; 5 trường hợp tặng cho đất cho nhà nước để tự làm đường giao thông, tách thửa không có hồ sơ; một số hồ sơ thiếu nhiều giấy tờ liên quan đến thủ tục tặng cho đất để làm đường.
Vi phạm quy định về trách nhiệm nêu gương, trong thời gian giữ chức vụ Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện, đồng chí Dự không vận động người thân trong gia đình chấp hành đúng chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, để cho ông Lương Công Danh và ông Lương Công Dân (là 2 con ruột) liên kết với một số đối tượng hoạt động kinh doanh bất động sản "hiến đất" cho nhà nước, phân lô, tách thửa, chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với 5 thửa đất, sau đó tách thành 220 lô đất, diện tích 36.793,2m2, vi phạm Luật Đất đai 2013, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, ngày 15/5/2014 của Chính phủ. Ngày 22/3/2021, đồng chí Dự có đơn hiến 1.343,9m2 đất tại thửa đất số 251, Tờ bản đồ số 01, thôn Tân Thành, xã Cam Thành Bắc, huyện Cam Lâm để làm đường, thực hiện tách thửa và xây dựng hệ thống thoát nước; ngày 26/4/2021, UBND huyện Cam Lâm ban hành Quyết định số 594/QĐ-UBND thu hồi diện tích đất trên. Tuy nhiên, đến ngày 4/5/2021, đồng chí Dự có đơn xin rút hồ sơ và đề nghị hủy Quyết định thu hồi đất số 594/QĐ-UBND với lý do: "Chưa theo mong muốn gia đình" và đến ngày 13/5/2021, UBND huyện ban hành Quyết định số 698/QĐ-UBND hủy Quyết định số 594/QĐ-UBND, ngày 26/4/2021 (Quyết định số 594 đã có hiệu lực pháp luật). Ngày 10/5/2021, UBND huyện có Văn bản số 2154/UBND "Về việc thực hiện lối đi chung tại thửa đất số 251, Tờ bản đồ số 01, xã Cam Thành Bắc" chấp thuận cho phép đồng chí Dự tự mở đường giao thông không cần trả lại đất cho nhà nước; tuy nhiên, cũng trong ngày 10-5-2021, đồng chí Dự và UBND xã Cam Thành Bắc ký biên bản bàn giao, tiếp nhận tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Trước đó, ngày 6/4/2021 đơn vị thi công và đồng chí Dự đã ký biên bản nghiệm thu hoàn thành công trình để bàn giao đưa vào sử dụng. Do đó, đồng chí Dự đã tự làm đường giao thông trước khi có sự chấp thuận của UBND huyện và đồng chí đã thực hiện tách 39 lô đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất với tổng diện tích 3.485,9m2.
Để giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương của Đảng; căn cứ các quy định của Đảng, UBKT Trung ương đã xem xét, đề nghị và Ban Bí thư thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với hai đồng chí: Nguyễn Hữu Hảo và Lương Dự.
Qua vụ việc trên cho thấy, nếu Ban Thường vụ Huyện ủy Cam Lâm nhiệm kỳ 2015 - 2020 và 2020 - 2025 chấp hành nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; trách nhiệm, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của Đảng; thực hiện đúng các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBND tỉnh, nhất là trong công tác lãnh đạo, quản lý đất đai, xây dựng. Đặc biệt, người đứng đầu gương mẫu trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành, nêu gương trong thực hiện nghiêm túc quy định về những điều đảng viên không được làm… Như vậy thì không dẫn đến vi phạm bị tổ chức đảng có thẩm quyền xem xét, xử lý kỷ luật đối với tổ chức đảng và nhiều đảng viên; gây thất thu ngân sách nhà nước, để lại hậu quả, hệ lụy về pháp lý khó khắc phục, như nhiều công trình xây dựng trên các thửa đất (nhà ở, quán cà phê…), ảnh hưởng đến quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật, tính đồng bộ trong quy hoạch và công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, sự phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương, bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng, chính quyền và cá nhân.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!