Cách đây đúng 60 năm, Mỹ dựng lên cái gọi là "sự kiện vịnh Bắc Bộ", bắt đầu cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ nhất.
Chiến thắng trận đầu ngày 2/8 và 5/8/1964 đã đi vào lịch sử là trận đánh oanh liệt của quân và dân miền Bắc. Nòng cốt là bộ đội Hải quân và Phòng không, những người lính Bộ đội Cụ Hồ đã đáp trả hành động khiêu khích của đối phương bằng trí tuệ, bản lĩnh và lòng quả cảm.
Lạch Trường, Thanh Hóa, 60 năm trước, các tàu phóng lôi và tàu tuần tiễu của Hải quân Việt Nam đã bí mật hành quân đến đây, bắt đầu trận chiến đánh đuổi tàu khu trục Maddox.
Do rất cần một cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc, để ngăn chặn sự chi viện cho chiến trường miền Nam, từ tháng 3/1964, Mỹ cho tàu khu trục tuần tiễu ven biển miền Bắc. Đỉnh điểm là vào cuối tháng 7, tàu khu trục Maddox đã xâm phạm nghiêm trọng hải phận nước ta.
Tàu chiến đấu Hải quân đánh trả máy bay Mỹ tại Lạch Trường - Thanh Hóa, ngày 5/8/1964. (Ảnh tư liệu)
"Tháng 7, tàu Mỹ hoạt động rất gần bờ. Ngày 31, chúng tôi đã đánh tàu biệt kích vào đánh Hòn Mê. Chính vì trận hôm đó, chúng tôi có một khí thế để vào trận ngày mùng 2, đánh tàu khu trục Maddox", ông Cao Trọng Đoan, Pháo thủ, Tàu 142 (năm 1964), chia sẻ.
Với việc dựng lên "sự kiện Vịnh Bắc Bộ" vu cáo hải quân Bắc Việt Nam tấn công tàu khu trục trên vùng biển quốc tế, ngày 5/8/1964, thanh gươm chiến tranh đã rút ra khỏi vỏ. Mỹ đã bắt đầu cuộc chiến tranh phá hoại quy mô lớn tấn công vào miền Bắc dọc theo bờ biển từ Quảng Bình đến Quảng Ninh.
"Chúng tôi có gì đâu, 6 khẩu pháo 88. Máy tính K440 từ thời cổ lỗ sĩ, vừa tính chậm, vừa tính sai. Đạn bắn 10 quả thì may ra nổ được 5 - 6 quả. Nhưng trận đó, tôi nghĩ là một trận phải nói là xuất sắc", ông Phạm Khắc Định, Tiểu đoàn Phòng không 217 (năm 1964), cho hay.
"Lực lượng hải quân của chúng ta lúc bấy giờ, nếu so với đối phương thì ta còn nhỏ bé. Lực lượng phòng không cũng không phải mạnh. Thế nhưng chúng ta biết chọn thời cơ, biết tính toán cách đánh. Chúng ta đã bắn rơi các loại máy bay hiện đại lúc bấy giờ. Đây là điều rất quý, nó sẽ thúc đẩy, nhân rộng, làm niềm tin, làm chỗ dựa cho các trận đánh tiếp theo", Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, nhận định.
Chiến thắng trận đầu mãi mãi là biểu tượng của ý chí kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam, là sự khẳng định ý chí dám đánh, quyết đánh và biết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược của bộ đội Hải quân, bộ đội Phòng không - Không quân nói riêng và toàn quân, toàn dân ta nói chung.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!